159^ο Πιλοτικό Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο ΑΘΗΝΩΝ «ΑΤΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ»

Διευθυντής: Βασίλης Μπαζώρας .

Ιστορικό του σχολείου:

Το 159^ο Πιλοτικό Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών ιδρύθηκε το 1986 και ξεκίνησε την Πιλοτική ολοήμερη λειτουργία του το σχ.έτος 1999-2000. Στεγάζεται στην οδό Αριστομένους, αρ. 101,στην περιοχή της Πλ.Αττικής, στην Αθήνα, σε κτίριο που ανεγέρθηκε το έτος 1985. Είναι 6/θέσιο και οι τρεις ζώνες λειτουργίας του στελεχώνονται με το εκπαιδευτικό δυναμικό του που αποτελείται από: α). το διευθυντή, β). 10 δασκάλους, γ).3 εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων (γυμναστικής, μουσικής, αγγλικών) και δ) 6 πρόσθετους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τα γνωστικά αντικείμενα των εικαστικών τεχνών, της πληροφορικής, της μουσικοκινητικής, της θεατρικής αγωγής,των αθλητικών δραστηριοτήτων και των παραδοσιακών χορών.

Το Σχολείο διαθέτει: γραφείο δ/ντή, γραφείο δασκάλων, 6 αίθουσες διδασκαλίας επιπλωμένες με 6θέσιο σαλόνι με βιβλιοθήκη μαθητών και βιβλιοθήκη δασκάλου, εργαστήριο εικαστικών, εργαστήριο πληροφορικής, εργαστήριο φυσικών επιστημών, αίθουσα μουσικής- μουσικοκινητικής, αίθουσα θεατρικής αγωγής, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, σχολική βιβλιοθήκη, εστιατόριο μαθητών με εξοπλισμένη κουζίνα και άλλους βοηθητικούς χώρους.

Ο εξοπλισμός του Σχολείου είναι αρκετός και ικανός ν’ αντιμετωπίσει τις παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές ανάγκες του προγράμματος.

Το διδακτικό προσωπικό αντιμετωπίζει με σεβασμό και υπευθυνότητα τις υποχρεώσεις του στην εκπαιδευτική καινοτόμα φιλοδοξία του Ολοήμερου Σχολείου που βρίσκεται σήμερα στο τέταρτο έτος Πιλοτικής Εκπαιδευτικής δράσης και δημιουργεί νέα συνθήκη και προοπτικές απόπειρας ανάπτυξης της εκπαιδευτικής πολιτικής πέρα από τα όρια που βάζει το μεταβιομηχανικό κράτος μαζί με την αστική του τάξη που το ορίζει σε μεγάλο βαθμό.

Το Σχολείο μας, με το ξεκίνημά του ως Ολοήμερο οργάνωσε προσπάθειες δημιουργίας περιβάλλοντος κατάλληλου, με στόχο να νιώθει το παιδί σαν στο σπίτι του. Κήρυξε τον πόλεμο στη αποστήθιση και έριξε το βάρος στην έρευνα, την ανακάλυψη, τον πειραματισμό, την επεξεργασία, τη με στρατηγική, βήμα-βήμα προσέγγιση, με στόχο μοναδικό την κατανόηση από τους μαθητές, του κάθε γνωστικού αντικειμένου.

Έκανε συνείδησή μας ότι, πληροφορία που δίνεται επεξεργασμένη στο παιδί, καταντάει ανούσια και δε βοηθάει στην ανάπτυξη του γνωστικού του οικοδομήματος. Για το λόγο αυτό εφαρμόζουμε ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.

Τα πρόσθετα γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται είναι:

Μουσικοκινητική, Θεατρική Αγωγή, Εικαστικά, Αθλητικές δραστηριότητες, Παραδοσιακοί Χοροί, Πληροφορική, Αγωγή Υγείας, Κυκλοφοριακή Αγωγή, Περιβαλλοντική εκπαίδευση, Στοιχεία Δημοσιογραφίας, Αντισεισμικός Σχεδιασμός και προστασία και ευκαιριακά πολλές άλλες θεματικές ενότητες.

Τα εργαστήρια Φυσικών Επιστημών, Εικαστικών, Μουσικής - Μουσικοκινητικής, Ξένης Γλώσσας, Πληροφορικής μαζί με τη Σχολική Βιβλιοθήκη βρίσκονται στη διάθεση των δασκάλων από την έναρξη μέχρι τη λήξη του ημερήσιου Προγράμματος.

Οργανικότητα και δυναμικότητα του σχολείου

Το Σχολείο μας είναι 6/θέσιο, με 153 μαθητές, που παρακολουθούν το Πιλοτικό Ολοήμερο Πρόγραμμά του για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Διδάσκουν σ’ αυτό 21 Εκπαιδευτικοί μόνιμοι, αναπληρωτές και ωρομίσθιοι μαζί, που καλύπτουν τις τρεις ζώνες (πρωινή, μεσημβρινή, απογευματινή) του προγράμματος.

Ωρολόγιο Πρόγραμμα:

Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Σχολείου προβλέπει 40 διδακτικές ώρες ανά τάξη για την Πρώτη (Α΄) και τη Δευτέρα (Β΄) και 45 διδακτικές ώρες ανά Τάξη για την Τρίτη (Γ΄),Τετάρτη (Δ΄), Πέμπτη (Ε΄) και ΄Εκτη (ΣΤ΄) Τάξη.

Στο διδακτικό αυτό εβδομαδιαίο ωράριο, προστίθενται 5 ώρες ανά Τάξη, για γεύμα, ψυχαγωγία και χαλάρωση των μαθητών. Στις Τάξεις Α΄ και Β΄ προστέθηκαν 15 διδακτικές ώρες εβδομαδιαία ανά Τάξη σε σχέση με το ωρολόγιο Πρόγραμμα του κλασικού Δημοτικού Σχολείου στη Γ΄ Τάξη προστέθηκαν 18 διδακτικές και στις Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ 15 ώρες ανά Τάξη. Προσπαθήσαμε ώστε το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα να γίνει όσο το δυνατόν περισσότερο ελκυστικό για να αποφύγουμε ενδεχόμενα φαινόμενα αδιαφορίας και κόπωσης των μαθητών. Διαπιστώσαμε όμως ότι για να γίνει ένα πρόγραμμα ελκυστικό χρειάζεται και βιβλία ελκυστικά και επιπλέον την ανάλογη χρηματοδότηση.

Η υποδοχή των μαθητών ξεκινάει στις 7.30΄πμ, ενώ οι μαθητές εισέρχονται στις αίθουσες στις 08.10΄πμ και το Πρόγραμμα λήγει στις 16.15΄μμ.

Τα μαθήματα που προηγούνται στο ωρολόγιο πρόγραμμα είναι: η γλώσσα, τα μαθηματικά, η φυσική και στη συνέχεια εμπλέκονται τα νέα γνωστικά αντικείμενα. Στις 12 πμ οι μαθητές πηγαίνουν να απολαύσουν το γεύμα τους με τη συντροφιά των δασκάλων τους και το βοηθητικό προσωπικό που εκτελεί τις υποχρεώσεις του άψογα. Ακολουθεί ψυχαγωγία και χαλάρωση για 40΄ λεπτά.

Με σύμβουλο πάντα το πρόγραμμα, οι μαθητές επιστρέφουν πάλι στα εργαστήριά για τις δραστηριότητές τους ή στις αίθουσες για τα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα ή για τη μελέτη-προετοιμασία τους για την επόμενη μέρα.

Μέθοδοι διδασκαλίας:

Το πρόγραμμα υλοποιείται στη βάση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και δραστηριοποιείται πάνω σε ομάδες μαθητών της Τάξης που είναι ανομοιογενείς στη σύνθεσή τους όσο αφορά την επίδοση και την απόδοση των μελών. Με την πάροδο του χρόνου η συνεργατική μάθηση δημιούργησε πλούσια αλληλεπίδραση και ανταλλαγή ιδεών στα μέλη της ομάδας των μαθητών, ενδιαφέρον για την επίδοση του άλλου, ενθάρρυνση του αδύνατου μαθητή από τα άλλα μέλη, ενεργό συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης, μοίρασμα ρόλων, σεβασμό των κανόνων λειτουργίας και δράσης της ομάδας, κοινωνικοποίηση. Οι ανταγωνιστικές τάσεις και συμπεριφορές ελαχιστοποιήθηκαν.

Ο μαθησιακός χρόνος έγινε ποσοτικά και ποιοτικά ανώτερος για κάθε μαθητή σε σχέση με την παραδοσιακή διδακτική μεθοδολογία. Οι μαθητές ενθαρρύνονται προς την έρευνα, προς τον πειραματισμό και την ανακάλυψη. Γίνεται αδιάκοπη προσπάθεια σύνδεσης της μαθησιακής δραστηριότητας με την καθημερινή ζωή του παιδιού, στο Σχολείο, στην οικογένεια, στην κοινωνία και στη φύση.

Οι δάσκαλοι αγωνίζονται να περάσουν στη συνείδησή τους την απενοχοποίηση του λάθους και ν’ απαλείψουν από την ψυχή του παιδιού το βλαβερό αίσθημα της ενοχής, γιατί από το λάθος παράγεται η έννοια του ορθού, η ανακάλυψη του λάθους είναι η αποκάλυψη της ύπαρξης του σωστού και αυτό που μένει στο δάσκαλο είναι να ανοίξει το δρόμο στο μαθητή να βρει ποιο είναι το σωστό και ποιο το διδακτικό μήνυμα που κρύβει πίσω του. Έτσι ο μαθητής διακρίνει, ότι το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του είναι το επίτευγμα, διακρίνει ακόμη τις λάθος επιλογές του κατά τη διάρκεια της προσπάθειας και αντιλαμβάνεται κάποια στιγμή, ότι από αυτές πιάστηκε για να φτάσει στο σωστό. Σιγά-σιγά λυτρώνεται από την αγωνία, το φόβο και την ενοχή του λάθους. Πιστεύουμε ότι μόνο τότε το παιδί είναι έτοιμο να δεχθεί τις επιδράσεις της αντιαυταρχικής αγωγής, της ολόπλευρης σφυριλάτισης και προετοιμασίας του για μια κριτική δυναμική ένταξη στην κοινωνία και όχι απλή προσαρμογή σ’ αυτή.

Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για το δάσκαλο, να μάθει το παιδί να μαθαίνει. Μέσα στο ομαδοσυνεργατικό περιβάλλον, άρχισαν οι μαθητές να αισθάνονται σιγά-σιγά κοινή την επιτυχία και την αμοιβή . Παρατηρείται προοδευτική ανάπτυξη γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων, που διακρίνεται πιο έντονα στους αδύνατους μαθητές που η συνολική τους εικόνα είναι σημαντικά βελτιωμένη.

Οι μαθητές τώρα υιοθετούν πιο ευέλικτες στάσεις και λογικές, άρχισαν να αποκτούν μεγαλύτερη αυτονομία σκέψης και να επεξεργάζονται την πληροφορία με όλο και περισσότερο πλουραλισμό, σε διαφορετικούς χώρους και χρόνους, με διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κουλτούρες.

Η επίδοση και η απόδοση τους έχει βελτιωθεί και συνεχίζει βελτιούμενη στην σχεδόν τετράχρονη πορεία του Σχολείου μας πάνω στη νέα φιλοσοφική βάση λειτουργίας που προσφέρει το Ολοήμερο Σχολείο.

Ύστερα από ημερίδα που διοργανώσαμε, με πρωτοβουλία του τμήματος «Αγωγής υγείας» της Α΄ Διεύθυνσης Π.Ε Αθηνών και με τη βοήθεια καθηγήτριας του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών, στο Σχολείο μας για τη μέθοδο Πρότζεκτ με θεματική ενότητα την «Αγωγή υγείας», την εφαρμόσαμε με θετικά αποτελέσματα, αλλά η ολιγόχρονη εφαρμογή της δε μας έδωσε επαρκή στοιχεία για ασφαλή και αξιόπιστα συμπεράσματα για την παραπέρα πορεία μας.

Αξιολόγηση:

Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού μας αποτελέσματος γίνεται σε καθημερινή βάση πάντα με σκοπό την επισήμανση αδυναμιών μαθητών και δασκάλου και τη βελτίωση της διδακτικής μεθοδολογίας και εκπαιδευτικής πράξης. Οι εκπαιδευτικοί και των τριών ζωνών που διδάσκουν στην ίδια τάξη, διατηρούν ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας, σε καθημερινή βάση, για να κάνουν σωστότερη και αποδοτικότερη τη δουλειά τους, αλλά και ν’ αντιμετωπίζουν ευκολότερα τα προβλήματα των μαθητών, των ομάδων ή της τάξης.

Προβλήματα που παρατηρούνται στην ομάδα μπορεί να είναι: προβλήματα παθητικής στάσης ενός μέλους, αρνητική συμπεριφορά προς την ομάδα του, μη αποδοχή του από την ομάδα, ανταγωνιστικές συμπεριφορές και άλλα μικροπροβλήματα. Εδώ οι δάσκαλοι στέκονται ψυχαναλυτικά και προς την ομάδα και προς το μέλος της.

Στην πρώτη περίπτωση το πρόβλημα της αρνητικής στάσης της ομάδας, είναι ένα μέσο χαρακτηριστικό, κοινό για όλα τα μέλη της ομάδας αλλά δεν παίζει κεντρικό ρόλο στην δομή του χαρακτήρα του μέλους και αντιμετωπίζεται χρησιμοποιώντας τη λειτουργία της ικανοποίησης της παρώθησης προσέχοντας αυτή η ικανοποίηση να μην αγγίξει τον καθιερωμένο κώδικα λειτουργίας της ομάδας. Στη δεύτερη περίπτωση που είναι ατομικό πρόβλημα του μέλους τα πράγματα δυσκολεύουν πάρα πολύ, γιατί η ανάλυση της ψυχικής δομής του ατόμου προϋποθέτει τη γνώση πληθώρας πληροφοριών από την ιστορία της πρώιμης παιδικής ηλικίας πράγμα δύσκολο , αν όχι ακατόρθωτο και εδώ θα έλεγα είναι δουλειά ειδικών, ενώ ο δάσκαλος θα προχωρήσει σε περιορισμένες και προσεκτικές κινήσεις, όσες του επιτρέπουν τα λίγα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του.

Το αδύνατο σημείο μας πιστεύω, είναι η διδακτική μεθοδολογία που εφαρμόζουμε και θεωρώ ότι χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση με περισσότερα επιμορφωτικά σεμινάρια και πρακτική εκπαίδευση.

Προβληματισμοί:

Σημαντικό πρόβλημα επίσης που αντιμετωπίζει το Σχολείο είναι η απειρία των νέων εκπαιδευτικών που αντικαθιστούν κάθε Σεπτέμβριο το 50% του εκπαιδευτικού δυναμικού της προηγούμενης σχολικής χρονιάς που αλλάζουν σχολείο ή γιατί είναι αναπληρωτές ή γιατί είναι μόνιμοι και πήραν μετάθεση ή απόσπαση.

Το πρόγραμμα υποφέρει μέχρι οι νέοι συνάδελφοι προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του.

Το ολοήμερο πρόγραμμα του Σχολείου χρειάζεται σημαντική αύξηση της επιχορήγησης για λειτουργικές δαπάνες γιατί δε θα μπορέσει να προσεγγίσει το στόχο του μόνο με τις φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών επειδή οι λειτουργικές ανάγκες –με την εφαρμογή του Πιλοτικού Ολοήμερου Προγράμματος-υπερδιπλασιάστηκαν ενώ η κρατική επιχορήγηση παραμένει η ίδια με ενός κλασικού Σχολείου για πολλά χρόνια.

Στο ολοήμερο Σχολείο, ανεξάρτητα από την οργανικότητά του, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί θέση υποδιευθυντή.

Το 159ο Πιλοτικό Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών ιδρύθηκε με την ομόφωνη συγκατάθεση των εκπαιδευτικών του, όπως επίσης και με την σχεδόν ομόφωνη συναίνεση του συλλόγου των γονέων.

Οι ελάχιστοι επιφυλακτικοί έχουν πειστεί. Τώρα δεχόμαστε φοβερές πιέσεις για εγγραφή πολλών μαθητών που διαμένουν έξω από τα όρια του Σχολείου πράγμα που δείχνει την ανάγκη ίδρυσης τέτοιου τύπου σχολείων γιατί το έχουν ανάγκη οι τοπικές κοινωνίες όχι μόνο επειδή βγήκε η γυναίκα στην αγορά εργασίας, ή επειδή έχουμε το κοινωνικό φαινόμενο των μονογονεϊκών οικογενειών που τελευταία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις αλλά επειδή το Ολοήμερο Σχολείο με την αναδιάταξη του χώρου του, τα νέα γνωστικά του αντικείμενα και τη διδακτική του μεθοδολογία, εκπέμπει μια άλλη δυναμική που είναι ανάγκη των καιρών μας

Το ολοήμερο σχολείο πιστεύω ότι είναι ο πιο φιλόδοξος τύπος σχολείου που θα ετοιμάσει την κοινωνία του αύριο με μεγαλύτερη κινητικότητα μέσα της και ανθρωπινότερο πρόσωπο.