17ο ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ                                                     Λάρισα  28 Μαρτίου 2003

ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

 

 

 

 

 

 

 «ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ»

(ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ)

 

 

Το 17ο Δημοτικό Σχολείο Λάρισας είναι ένα από τα 28 σχολεία, (16 στην Αθήνα και 12 στην περιφέρεια), που επιλέχθηκαν από την πολιτεία να εφαρμόσουν πιλοτικά το πρόγραμμα του ΟΛΟΗΜΕΡΟΥ σχολείου.

Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε τρεις ζώνες, την Α΄ πρωινή ζώνη, όπου γίνεται η βασική εκπαίδευση, την Β΄ μεσημβρινή ζώνη, κατά την οποία οι μαθητές παίρνουν το γεύμα τους, αλλά και χαλαρώνουν και ξεκουράζονται και την Γ΄ απογευματινή ζώνη, όπου εντάσσονται τα Νέα Γνωστικά Αντικείμενα, όπως Θεατρική Αγωγή, Μουσικοκινητική, Παραδοσιακοί χοροί, Τοπική Ιστορία και πολιτισμός, Αγωγή Υγείας κ.ά.

Κατά τη σχολική χρονιά που διανύουμε 2002-2003, οι μαθητές της Ε΄ τάξης με τους δασκάλους τους, Παπαναστασίου Αστέριο, Γεροδήμου Μαρία, Βουρλάκη Θεοδώρα, Γεωργιάδη Ιωάννη και το Διευθυντή του σχολείου, Σαρακατσιάνο Αστέριο, στα πλαίσια του αντικειμένου Τοπική Ιστορία και Τοπικός Πολιτισμός, επέλεξαν τη θεματική ενότητα τα Μοναστήρια του Νομού Λάρισας και ασχολήθηκαν μ’αυτά περίπου δύο μήνες.

Επέλεξαν οι ίδιοι το θέμα και με τη βοήθεια των δασκάλων έκαναν το σχέδιο εργασίας (Project). Οι δάσκαλοι είχαν σαν ρόλο να εμψυχώσουν, να εμπνεύσουν και να υποστηρίξουν το έργο των μαθητών, σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητές τους, και να καλλιεργήσουν τη συνεργασία μεταξύ τους.

 

 

Δούλεψαν αρκετές ώρες στην τάξη, στα μοναστήρια και στα εργαστήρια, με την ομαδοσυνεργατική και διερευνητική μέθοδο, και προσπάθησαν να προσεγγίσουν τη γνώση διαθεματικά.

§         Χρειάστηκαν τρεις εκπαιδευτικές επισκέψεις στα Μοναστήρια του ν.Λάρισας για τη βιωματική γνώση.

§         Τρία δίωρα σε κάθε τμήμα για την αξιοποίηση του υλικού των επισκέψεων.

§         Δύο δίωρα για δημιουργίες στο εικαστικό εργαστήρι.

§         Ένα δίωρο για τη Θεατρική προσέγγιση του θέματος.

§         Ένα δίωρο για εκκλησιαστική μουσική.

§         Μία ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής.

 

 ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ  (PROJECT)

 

Εργάστηκαν οι εκπαιδευτικοί :

Παπαναστασίου Αστέριος, Γεροδήμου Μαρία, Βουρλάκη Θεοδώρα.

 

Α΄  ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

 

Θέσαμε ως γενικό στόχο οι μαθητές να αναπτύξουν ισορροπημένα τις γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και ψυχοκινητικές δεξιότητες, με τη συνεργασία και την επικοινωνία μέσα από τις ομάδες εργασίας.

 

Επιδιώξαμε για τους μαθητές :

 

§         Να εγείρουμε το προσωπικό και ομαδικό τους ενδιαφέρον ώστε αυτενεργώντας να αποκτήσουν βιωματικές γνώσεις για τα μοναστήρια, τη μοναστική ζωή και την εν γένει προσφορά των μοναχών στην κοινωνία και το έθνος.

§         Να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους.

§         Να αποκτήσουν τις ικανότητες της παρατηρητικότητας, της ακρόασης, του διαλόγου και της καταγραφής γεγονότων και καταστάσεων.

§         Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα θρησκευτικοεκκλησιαστικά.

 

 

Β΄  ΤΡΟΠΟΙ - ΜΕΘΟΔΟΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

 

§         Πρώτη προσέγγιση.

Σε κάθε τμήμα της Ε΄ τάξης χωριστά την ώρα των εικαστικών, παρουσίαση των Μοναστηριών των Μετεώρων (με χρήση cd σχετικό με τα μοναστήρια των Μετεώρων) για να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές για τη θεματική ενότητα, τα Μοναστήρια του ν.Λάρισας.

§         Ακολούθησε συζήτηση πάνω στο προαναφερόμενο θέμα.

§         Οι μαθητές κατέθεσαν τις παρατηρήσεις τους.

§         Χωρίστηκαν στις παρακάτω ομάδες εργασίας ανάλογα με το έντονο ενδιαφέρον του καθενός:

Ø                  Ομάδα πληροφοριών

Ø                  Ομάδα ερωτηματολογίων και επιστολών

Ø                  Ομάδα συνεντεύξεων

Ø                  Ομάδα ζωγραφικής και μακέτας

Ø                  Ομάδα φωτογραφίας και video

Ø                  Ομάδα εκκλησιαστικής μουσικής

Ø                  Ομάδα ξυλογλυπτικής

Ø                  Ομάδα θεατρικού παιχνιδιού

 

 

Γ΄ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 

 

1.      Ομάδα πληροφοριών.

Οι μαθητές άντλησαν πληροφορίες για την ιστορική διαδρομή των Ι.Μονών, για τη μοναστική ζωή, για την αρχιτεκτονική τους, τον τόπο και τρόπο που κτίστηκαν, για την αγιογράφηση,   από πηγές όπως:

·        Σχολική βιβλιοθήκη

·        Δημοτική βιβλιοθήκη

·        Διαδίκτυο

·        Εφημερίδες και περιοδικά

·        Λευκώματα που εκδόθηκαν για τα μοναστήρια που θα επισκέπτονταν.

 

2.      Ομάδα ερωτηματολογίων και επιστολών.

Οι μαθητές:

·        Σχεδιάζουν και συντάσσουν ερωτηματολόγια , σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητες της κάθε Μονής.

·        Συγκεντρώνουν και καταγράφουν τα πληροφοριακά στοιχεία.

·        Συζητούν και καταθέτουν τις εντυπώσεις τους.

·        Αποφασίζουν να στείλουν ευχαριστήριες επιστολές προς όλες τις Μονές που επισκέφτηκαν.

 

 

3.      Ομάδα συνεντεύξεων

Οι μαθητές:

·        Παίρνουν συνέντευξη από την Ηγουμένη,-ο κάθε Ι.Μονής.

·        Μελετούν με τη βοήθεια των μοναχών χειρόγραφα – ιερά κειμήλια

·        Συζητούν με τους μοναχούς την προσφορά των Ι.Μονών στο έθνος (κρυφό σχολειό), καθώς και την κοινωνική προσφορά τους στην εποχή μας.

·        Απομαγνητοφωνούν τις συνεντεύξεις και καταγράφουν τα στοιχεία που έχουν ενδιαφέρον για την εργασία τους.

·        Συζητούν, αξιολογούν τις συνεντεύξεις τους, κριτικάροντας αλλήλους και αναδεικνύοντας έτσι το δημοσιογραφικό ταλέντο του καθενός.

 

 

4.      Ομάδα ζωγραφικής και μακέτας.

Οι μαθητές:

·        Μελετούν τις αγιογραφίες στα καθολικά και στα παρεκκλήσια των μοναστηριών.

·        Παρατηρούν τους ρυθμούς των ναών.

·        Συλλέγουν σχετικές πληροφορίες.

·        Σκιτσάρουν στα Μοναστήρια, ό,τι γι’αυτούς έχει ενδιαφέρον.

·        Στο εργαστήρι εικαστικών φτιάχνουν ψηφιδωτά με διάφορα υλικά.

·        Κατασκευάζουν μακέτες με τους ρυθμούς των ναών και εντοπίζουν τις διαφορές.

·        Εξοικειώνονται με το σχετικό λεξιλόγιο, είτε έχει σχέση με τα εργαλεία, υλικά, τεχνικές, είτε με τις προσόψεις, κατόψεις ναών κ.λ.π.

·        Φτιάχνουν γεωγραφικούς χάρτες, καταγράφοντας ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία των Ι.Μονών.

·        Κατασκευάζουν εικόνες πάνω σε ξύλο ή κεραμίδι χρησιμοποιώντας πολλές τεχνικές.

 

 

5.      Ομάδα φωτογραφίας και video.

Οι μαθητές της ομάδας:

·        Συγκεντρώνουν φωτογραφικό υλικό από διάφορες πηγές (διαδίκτυο, εφημερίδες, περιοδικά).

·        Εφοδιάζονται με το ανάλογο υλικό για τη φωτογράφηση ή  βιντεοσκόπηση.

·        Φωτογραφίζουν θέματα που παρουσιάζουν  ενδιαφέρον  για την εργασία τους.

·        Δείχνουν ενδιαφέρον να βιντεοσκοπήσουν με κάθε λεπτομέρεια τις εκπαιδευτικές διαδικασίες που ακολούθησε κάθε ομάδα.

 

 

6.      Ομάδα εκκλησιαστική μουσικής.

Οι μαθητές της ομάδας:

·        Προετοιμάζουν εκκλησιαστικούς ύμνους στο σχολείο.

·        Αποδίδουν τους παραπάνω ύμνους μαζί με τους μοναχούς,-ές και με τον ιερέα – δάσκαλο του σχολείου μας κατά την επίσκεψη στις Ι.Μονές.

 

 

7.      Ομάδα ξυλογλυπτικής.

Οι μαθητές:

·        Παρατηρούν και μελετούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις ξυλόγλυπτες εικόνες, τα τέμπλα, τα αναλόγια, το δεσποτικό κ.λ.π. κατά τη διάρκεια των επισκέψεων.

·        Επισκέπτονται τη Σχολή Ξυλογλυπτικής στην Καλαμπάκα, που ανήκει στο Δασαρχείο και είναι η μοναδική στην Ελλάδα.

·        Εφοδιάζονται με εμπειρίες, παρατηρώντας και μελετώντας τα αξιόλογα ξυλόγλυπτα έργα των μαθητών της σχολής.

·        Δημιουργούν ξυλόγλυπτα έργα στο εργαστήρι εικαστικών.

 

 

8.      Ομάδα θεατρικού παιχνιδιού.

Οι μαθητές:

·        Σχεδιάζουν και οργανώνουν παιχνίδι «κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού»

·        Φτιάχνουν ερωτηματολόγιο σχετικό με το μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας και το ρόλο του (θρησκευτικό, εθνικό, κοινωνικό), ετοιμάζουν οδηγίες γραμμένες με γρίφους, αινίγματα και κρυμμένες φράσεις για να οδηγηθούν στο «θησαυρό».

·        Παίζουν το «κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού» όλοι οι μαθητές της Ε΄τάξης κατά την επίσκεψή τους στο μοναστήρι.

 

 

 

 

 

Δ΄  ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ

 

v     Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτής, σύνδεση στο διαδίκτυο.

v     Γραφική ύλη.

v     Φωτογραφικές μηχανές, βιντεοκάμερα, δημοσιογραφικά μαγνητοφωνάκια.

v     Τρίποδας βιντεοκάμερας απλός.

v     Βιντεοκασέτες, κασέτες δημοσιογραφικού μαγνητοφώνου.

v     Φιλμς, άλμπουμ φωτογραφιών, συνοδευτικά βιβλία φωτογραφίας.

v     Κόλλες ρευστές, κρυσταλλιζέ.

v     Μακετόχαρτο 5 και 10 χιλιοστών, ξύλο 5 ή 8 χιλιοστών.

v     Κεραμίδι, χάρτινες εικόνες, ντουκόχαρτο, κερί, βερνίκι ματ, κάσια.

v     Χρώματα πλαστικά, τέμπερες.

v     Πινέλα, μπλοκ σχεδίου και τέμπερας.

 

 

 

 

 

 

 

Ε΄  ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 

Από τότε που άρχισε η ανάπτυξη της διαθεματικής ενότητας, αποφασίσαμε να αξιολογούμε κάθε Τρίτη τις διαδικασίες:

ü      Τις διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης του σχεδίου εφαρμογής (project).

ü      Την ενημέρωση από κάθε ομάδα δραστηριοτήτων.

ü      Τη συνεργατικότητα μεταξύ των ομάδων.

 

 

 

ΣΤ΄  ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

 

Στο τέλος της σχολικής χρονιάς αποφασίσαμε:

ü      Οι μαθητές να αξιολογήσουν το σχέδιο εργασίας, συντάσσοντας ερωτηματολόγιο για τους συμμαθητές τους και για τους εκπαιδευτικούς του σχολείου μας.

ü      Να οργανώσουμε ημερίδα στο σχολείο, όπου θα παρουσιαστεί η θεματική ενότητα «τα Μοναστήρια του ν.Λάρισας» σε γονείς, μαθητές και εκπροσώπους φορέων της Λάρισας.

ü      Οι επιμέρους ομάδες εργασίας να διοργανώσουν έκθεση φωτογραφίας, μακέτας και εικαστικών δημιουργιών.

ü      Οι μαθητές να παρουσιάσουν παντομίμα – θεατρικό δρώμενο.

ü      Παραγωγή φακέλου ή λευκώματος.

 

 

 

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ

 

Όταν οι μαθητές αποδεσμεύονται από το δασκαλοκεντρικό τρόπο διδασκαλίας, αυτενεργούν και τότε αναδεικνύουν εντυπωσιακές πτυχές του ταλέντου τους κατά περίπτωση. Αυτό και μόνο συνιστά μέγιστη επιτυχία του project «τα Μοναστήρια του ν.Λάρισας».

 

 

ΟΜΑΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

 

Παπαναστασίου Αστέριος, δάσκαλος Ε΄3 τάξης

Γεροδήμου Μαρία, δασκάλα Ε΄2 τάξης

Βουρλάκη Θεοδώρα, δασκάλα Ε΄1 τάξης

Βακάλη Αθηνά, δασκάλα

Μπλέτσας Βησσαρίων, δάσκαλος

Μανίκα Μαρία, δασκάλα

Γεωργιάδης Ιωάννης, δάσκαλος εικαστικών

Γιωτοπούλου Παρασκευή, δασκάλα πληροφορικής

Χατζημίχου Κων/να, δασκάλα Θεατρικής Αγωγής

Τζορμπατζόγλου Δημήτριος, Υποδιευθυντής

Σαρακατσιάνος Αστέριος, Διευθυντής

 

ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

 

Βακάλη Αθηνά, δασκάλα

Γεωργιάδης Ιωάννης, δάσκαλος των εικαστικών

Παπαναστασίου Αστέριος, δάσκαλος

Τζορμπατζόγλου Δημήτριος, Υποδιευθυντής

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

q       Διαδίκτυο : www.in.gr ,   www.in.gr/agro/larisa,  www.ecclesia.gr , www.culture.gr

q       Θεσσαλικό Ημερολόγιο ,   Κ.Σπανού

q       Τα Μοναστήρια της Θεσσαλίας ,  έκδοση Ι.Μητρ.Δημητριάδος

q       Λευκώματα από εκδόσεις των Ιερών Μονών.

q       Ηλεκτρονική Εγκυκλοπαίδεια ΤΟΜΗ

q       Το μοναστήρι Κλημάδων, Δ.Ζυγούρη

q       Ι.Μ. Κανάλων Καρυάς Ολύμπου, Σπ.Κουγιουμτζόγλου.