ΜΕΛΕΤΗ
ΔΑΣΚΑΛΑ: ΑΖΑ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
Μια από τις βασικές καινοτομίες του ολοήμερου σχολείου, είναι τα νέα γνωστικά αντικείμενα που εμπλουτίζουν και αναβαθμίζουν το αναλυτικό πρόγραμμα. Στα πλαίσια του Ν.Γ.Α. η Γ΄ τάξη του ολοήμερου πιλοτικού σχολείου του Αγίου Παύλου επέλεξε να ασχοληθεί με τη Λαϊκή Παράδοση.
Ως βασικό κριτήριο επιλογής λειτούργησε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των μαθητών για τη λαϊκή παράδοση, όπως αυτή επιβιώνει μέχρι σήμερα μέσω των εθίμων και των διτροφικών συνηθειών που συνδέονται με θρησκευτικές ή μη θρησκευτικές γιορτές κατά τη διάρκεια του χρόνου. Παράλληλα θεωρήσαμε ότι ήταν αντικείμενο που μπορεί να συνδεθεί διαθεματικά με αρκετά από τα «ακαδημαϊκά» αντικείμενα του επίσημου αναλυτικού προγράμματος όπως η Γλώσσα, η Μελέτη του Περιβάλλοντος, η Ιστορία και τα Θρησκευτικά.
Ωστόσο δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή ώστε το μάθημα αυτό να μην αποτελέσει ένα ακόμη θεωρητικό μάθημα, αλλά αντίθετα να έχει ένα βιωματικό και ανακαλυπτικό χαρακτήρα.
Α) Αρχικά έγινε μια διερεύνηση της καταγωγής του κάθε μαθητή, ώστε το ενδιαφέρον της μελέτης μας να εστιαστεί τοπικά στις ιδιαίτερες πατρίδες. (λαογραφικό δελτίο μαθητή)
Β) Οργανώνοντας τις ενότητες που εξετάζονται με βάση την εποχικότητα και τον κύκλο του χρόνου, το μάθημα απέκτησε ενδιαφέρον και από χρονική άποψη λόγω επικαιρότητας. ( Τον Οκτώβριο π.χ. ασχοληθήκαμε με τη γιορτή του Πολιούχου μας Αγίου Δημητρίου και τα έθιμα που συνδέονται μ’ αυτή).
Γ) Οι εορτές αγίων εξετάστηκαν σε σχέση με τα ονόματα των μαθητών της τάξης μας. Π. Χ. ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με τον άγιο Στυλιανό, τον άγιο Νικόλαο, τον άγιο Στέφανο, κ.λ.π. και ότι συνδέεται με τις γιορτές τους κι έτσι το μάθημα απέκτησε και προσωπικό ενδιαφέρον για τους μαθητές.
Η μεθοδολογία μας βασίζεται στην μελέτη κάποιου κειμένου από επιλεγμένη βιβλιογραφία της Λαογραφίας που μας εισάγει στο θέμα. Το θέμα αυτό αναπτύσσεται και εμπλουτίζεται κατά περίπτωση με δραματοποιήσεις εθίμων – αναπαραστάσεις δρώμενων (π.χ. χριστουγεννιάτικα έθιμα-καλικάντζαροι), παραγωγή λόγου (καταγραφή συνταγών), κατασκευές (π.χ. μάσκες καρναβαλιού, χελιδόνες και ανοιξιάτικα καλάθια), μουσικό υλικό (π.χ. κάλαντα).
Η διαθεματική προσέγγιση εξασφαλίζεται με την εμπλοκή στο μάθημα στοιχείων Γλώσσας, Ιστορίας, Θρησκευτικών, Γεωγραφίας, Αγωγής Υγείας (σε θέματα παραδοσιακής διατροφής) , Μουσικής Τεχνικών και Θεατρικής Αγωγής.
Παράλληλα δίνεται η ευκαιρία στους αλλοδαπούς μαθητές της τάξης να παρουσιάσουν τα έθιμα της δικής τους πατρίδας και να εξοικειωθούν περισσότερο με την ελληνική κουλτούρα δίνοντας στο μάθημα και μια διαπολιτισμικά χροιά.
Η μεθοδολογία που ακολουθούμε είναι ο συνδυασμός της δασκαλοκεντρικής με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.
Η λαϊκή παράδοση διδάσκεται μια ώρα την εβδομάδα.
1) Κυριακίδου – Νέστορος Α. « Οι δώδεκα μήνες – Τα λαογραφικά»
2) Λουκάτου Δ.Σ. «τα καλοκαιρινά»
«Τα φθινοπωρινά»
«Χριστουγιεννιάτικα και των γιορτών»
«Πασχαλινά και της Άνοιξης»
3) Μερακλής Μ.Γ. «Ελληνική Λαογραφία» τόμοι 1ος και 2ος.
4) Τσοτάκου – Καρβάλη Α. «Λαογραφικό Ημερολόγιο»
5) Διάφορες περιοδικές εκδόσεις του National Geografic και του Cosmos Travel
6) Διαθεματικό Εκπαιδευτικό Υλικό για την Ευέλικτη Ζώνη Τεύχος Α΄- ΥΠΕΠΘ, Π.Ι.
7) Υλικά κατασκευών και δραματοποίησης
8) Σαρησσάβας Β. «Ταξίδι στο χθες – 55 παραδοσιακά επαγγέλματα»
Η Γ΄ τάξη του σχολείου μας επέλεξε να εξετάσει το θέμα «Κυκλοφορώ και Ταξιδεύω». Η αφόρμηση ήταν το κεφάλαιο της Μελέτης του Περιβάλλοντος Μέσα Μεταφοράς και Συγκοινωνίας και Κυκλοφοριακή Αγωγή.
Τα παιδιά της τάξης μας ζουν και μεγαλώνουν σ’ ένα αστικό περιβάλλον μιας συνεχώς διογκούμενης μεγαλούπολης, με ότι αυτό συνεπάγεται: κυκλοφοριακά προβλήματα, λόγω έλλειψης ικανών μέσων μαζικής μεταφοράς, δυσκολία κυκλοφορίας των πεζών κ.λ.π. επιπλέον πολλά από τα παιδιά αυτά έχουν ταξιδέψει εντός και εκτός Ελλάδας με την οικογένειά τους και ήθελαν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και παράλληλα να εμπλουτίσουν και να συστηματοποιήσουν τις γνώσεις τους πάνω στο θέμα αυτό.
1) Να μάθουν τα παιδιά περισσότερα για τις μετακινήσεις και τα μέσα μεταφοράς εντός και εκτός της πόλης.
2) Να κυκλοφορούν με περισσότερη ασφάλεια ασφάλεια στην πόλη.
3) Να ενημερωθούν για τα κυκλοφοριακά προβλήματα που αντιμετωπίζει η πόλη και να ευαισθητοποιηθούν πάνω σ’ αυτά.
Έτσι άρχισε ένα «ταξίδι» που διαρκεί ακόμα. Στο ταξίδι μας αυτό συναντήσαμε κεφάλαια της γλώσσας όπως «Στο αεροπλάνο», «Ο πατέρας ταξιδεύει», «Στα πανιά» (από το ανθολόγιο) κ.ά. παράγουμε γραπτό λόγο σε μορφή αγγελίας, παραμυθιού, προσωπικής αφήγησης, φτιάχνουμε ακροστιχίδες, γλωσσσάρια κ. ά. Εικονογραφούμε τα γραφτά μας με ζωγραφιές και κολάζ από σχετικό φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώσαμε. Δημιουργούμε και λύνουμε προβλήματα μαθηματικών σχετικά με το θέμα. Κάνουμε έρευνες για τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με τα ταξίδια και τις μεταφορές και παίρνουμε συνεντεύξεις από ανθρώπους που ταξιδεύουν είτε ως επιβάτες είτε ως επαγγελματίες στα μέσα μεταφοράς. Μαθαίνουμε πώς να κυκλοφορούμε με ασφάλεια στην πόλη.
Στο ταξίδι μας εμπλέκονται θέματα Αγωγής Υγείας, Γεωγραφίας, Λογοτεχνίας και Ιστορίας. Οπωσδήποτε είναι ένα ενδιαφέρον «ταξίδι» που ευαισθητοποιεί και δραστηριοποιεί το σύνολο των μαθητών. Το θέμα το επεξεργαζόμαστε δουλεύοντας κυρίως σε ομαδικό επίπεδο. Σε ατομικό επίπεδο εργαζόμαστε όταν αναφερόμαστε σε προσωπικές απόψεις και βιώματα. Σε επίπεδο τάξης, όταν ασχολούμαστε με συγκέντρωση υλικού από τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο και από τη σχετική βιβλιογραφία.
Έχει διάρκεια όλη τη σχολική χρονιά και διαχέεται χρονικά σε όλα τα μαθήματα που εμπλέκονται.