Πιλοτικό Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο ΜΑΣΑΡΩΝ ΡΟΔΟΥ «ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ»

Διευθυντής: Εμμανουήλ Πιννίκας

Ιστορικό:

Το Δημοτικό Σχολείο Μασάρων λειτουργεί για έβδομη σχολική χρονιά ως Ολοήμερο Σχολείο και για το σχολικά έτη 1999 - 2003 ως πιλοτικό Ολοήμερο Σχολείο στα πλαίσια του έργου «Σχολεία Εφαρμογής Πειραματικών Προγραμμάτων Εκπαίδευσης» σύμφωνα με το Ν 2525/97 Αρ. του ΥΠΕΠΘ.

Το Ολοήμερο σχολείο στην πιλοτική του μορφή ως ο νέος τύπος σχολείου του μέλλοντος είναι δυνατό να επιτύχει μόνο αν βρει απήχηση και καταξιωθεί στη συνείδηση του δασκάλου, ο οποίος καλείται όχι μόνο να υλοποιήσει το αναλυτικό πρόγραμμα αλλά πρέπει να στρατευθεί για να βοηθήσει με όλες του τις δυνάμεις στην πραγμάτωσή του

Η ένταξη του μαθητή στο προνομιακό περιβάλλον της τάξης του Ολοήμερου Σχολείου αποτελεί γι΄ αυτόν την αφετηρία μιας σειράς ευκαιριών και προοπτικών που του παρέχονται για τη βελτίωση της μαθητικής του επίδοσης την καλλιέργεια και τη μεγιστοποίηση των ατομικών του δυνατοτήτων και ιδιαιτεροτήτων.

Η διευρυμένη μορφή του Ολοήμερου προγράμματος και η πολυθεματικότητα των δραστηριοτήτων και των νέων γνωστικών αντικειμένων που πραγματώνονται μέσα σ΄ αυτό, καλύπτουν ένα πολύπλευρο φάσμα ενδιαφερόντων και προτιμήσεων των μαθητών στα οποία και αυτοί επιδίδονται με ιδιαίτερη αγάπη, αυξημένη συμμετοχή και συνεργατικότητα. Αυτή η αγάπη σύντομα ξεπερνά τα στενά όρια των ενδιαφερόντων τους και μετουσιώνεται σε θετική στάση απέναντι στο σχολείο, σε όρεξη για δουλειά και δημιουργία. Η βελτίωση της μαθητικής επίδοσης έρχεται να επισφραγίσει αυτή τη θετική-ζωντανή σχέση μαθητή–σχολείου και να την ανατροφοδοτήσει με περισσότερα κίνητρα για μεγαλύτερη επιτυχία και αυτοπραγμάτωση.

Μέθοδοι:

Οι ομαδοσυνεργατικές και βιωματικές μορφές διδασκαλίας που εφαρμόζονται στο Ολοήμερο πρόγραμμα αλλά και η επικουρική χρήση των οπτικοακουστικών μέσων και των νέων τεχνολογιών στην επίτευξη των διδακτικών στόχων μεγιστοποιούν το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των μαθητών μέσα στη μαθητική ομάδα και τη σχολική τάξη γενικότερα γεγονός που σύντομα αντιδρά θετικά και στη μαθητική τους επίδοση.

Εξοπλισμός:

Όσο αφορά την υλικοτεχνική υποδομή οι αίθουσες - εργαστήρια του σχολείου μας έχασαν το απρόσωπο ουδέτερο και ασφυκτικό περιβάλλον που τις χαρακτήριζε σαν κομμάτια ενός συμβατικού σχολείου και έγιναν χώροι όπου οι μαθητές αναπτύσσουν δεξιότητες, γνωστικές, ερευνητικές, κατασκευαστικές, πολιτιστικές αναπτύσσοντας τις γνώσεις και την προσωπικότητά τους μαθαίνοντας πως να μαθαίνουν πως να αποδέχονται τους άλλους και πως θα είναι υπεύθυνοι και δημιουργικοί. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο να καταργηθεί ο χώρος της αίθουσας –τάξης και τα παιδιά να πηγαίνουν σε διαφορετικούς χώρους για να συναντήσουν είτε το δάσκαλό τους, είτε τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων και όχι το αντίθετο που ισχύει στο πρόγραμμα ενός συμβατικού σχολείου.

Αναλυτικό Πρόγραμμα:

Το αναλυτικό πρόγραμμα διαμορφώθηκε έτσι ώστε να λαμβάνει υπ’ όψη το υφιστάμενο πλαίσιο των μαθημάτων και της διδακτέας ύλης καθώς και τις ανάγκες της εκπαίδευσης, τις στάσεις των γονέων, τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών τις ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας και τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας.

Οι ώρες προετοιμασίας και ενισχυτικής διδασκαλίας καλύπτονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς των τάξεων ώστε το παιδί ό,τι έχει να διδαχθεί να το κατανοήσει κατά τη διάρκεια του μαθήματος και όχι κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας που κυρίως είναι χρόνος εμπέδωσης, εμβάθυνσης, διεύρυνσης των γνώσεων, διεξαγωγής δραστηριοτήτων και χρόνος για ενισχυτική διδασκαλία για τους ασθενέστερους μαθητές. Η προετοιμασία γίνεται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς των τάξεων δίνοντας με τον τρόπο αυτό την καλύτερη δυνατή λύση στον πρωταρχικό στόχο του προγράμματος, την μετάδοση γνώσης μέσα στην τάξη και την εμπέδωσή της μέσα στους κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους (βιβλιοθήκη, Αναγνωστήριο. αίθουσες εργαστηρίων κ.λ.π.) του σχολείου.

Με τον τρόπο αυτό όλοι οι μαθητές προετοιμάζονται στον μεγαλύτερο βαθμό για τα μαθήματα της επόμενης μέρας, πράγμα που συμβάλλει στη βελτίωση των σχολικών επιδόσεων, έμμεσα μέσω της βελτίωσης των βαθμών και άμεσα μέσω των καλύτερων συνθηκών μάθησης με συνέπεια την αύξηση του ενδιαφέροντος του παιδιού για το σχολείο. Επιπροσθέτως οι εκπαιδευτικοί των τάξεων έχουν τη δυνατότητα να αξιολογούν τις προσπάθειες των μαθητών τους ανάλογα με τα προσόντα που διαθέτουν.

Δραστηριότητες και Νέα Γνωστικά Αντικείμενα:

Τα επιπρόσθετα γνωστικά αντικείμενα που προστέθηκαν στο ολοήμερο πρόγραμμα του σχολείου μας επιλέχθηκαν από το σύλλογο διδασκόντων, το σχολικό σύμβουλο σε συνεργασία με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων και τις ιδιαίτερες προτιμήσεις – ενδιαφέροντα των μαθητών του σχολείου μας και είναι κατανεμημένα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Συγκεκριμένα: Η διδασκαλία της λογοτεχνίας έχει ως κύριο στόχο τη δημιουργία του ωραίου το οποίο μας απολυτρώνει από την οδύνη του ζην και μεταδίδει υπέρτατη πνευματική χαρά. Ταυτόχρονα είναι μία από κοινού αναγνωστική άσκηση που μέσα από την κατανόηση και την απόλαυση, έχει ως σκοπό τη δημιουργική ανάγνωση του κειμένου. Με συντροφιά τα λογοτεχνικά κείμενα, τα ποιήματα, τα παιδιά δραπετεύουν από τη πεζή πραγματικότητα και ξανανοίγονται στον υπέροχο κόσμο της φαντασίας των χρωμάτων και των περιπετειών. Μ΄ αυτόν τον τρόπο ανοίγονται φωτεινά παράθυρα στην αληθινή και καθαρή θέα του κόσμου, απ’ όπου τα παιδιά θα αναγνωρίσουν και θα χαρούν ότι ωραίο κρύβει η ζωή.

Στο μάθημα του χορού οι μαθητές γίνονται φορείς και συνεχιστές της ελληνικής παράδοσης, του ελληνικού τρόπου χορευτικής και μουσικής έκφρασης.

Η θεματολογία: α) τοπικοί χοροί, Συρτός Ρόδου, Σούστα, Λέρικος, Ροδίτικος πηδηχτός, Ικαριώτικος, κάτω μηχανικός β) πανελλήνιοι χοροί. Καλαματιανός, Τσάμικος, Συρτός στα τρία, Μενούσης, Κοφτός, Ζωναράδικος, Ποδαράκι, Συρτάκι, Χασάπικος. Είναι γενικά παραδεκτό, ότι ο πολιτισμός δεν κληρονομείται βιολογικά, αλλά βιώνεται, καλλιεργείται και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.

Ενσωματώνοντας το παραμύθι στις μικρές τάξεις του δημοτικού σχολείου, στόχος μας είναι να καλλιεργηθεί η φαντασία των παιδιών και να βελτιωθεί η αφήγηση και ο προφορικός τους λόγος. Διαβάζουμε γνωστά παραμύθια και παίζουμε μ' αυτά αλλάζοντας τους ήρωες, το τέλος του ή φτιάχνουμε παραμύθια από την αρχή. Τα παιδιά ζωγραφίζουν ό,τι θεωρούν σημαντικό. Πολλές από τις ιστορίες ζωντανεύουν σε θεατρικό παιχνίδι. Γνωρίζουμε παραμυθάδες έλληνες και ξένους, παλιούς και σύγχρονους και παίρνουμε λίγη από τη μαγεία τους.

Θεωρούμε σημαντική την επαφή των παιδιών με τη φύση. Η «εργασία» στην περιβαλλοντική γίνεται σε ομάδες (επίπεδα) μέσα και έξω από την αίθουσα. Προβολή ταινιών, βιντεοσκόπηση -φωτογράφηση δραστηριοτήτων, ανάγνωση κειμένων, απαντήσεις σε ερωτηματολόγια, ζωγραφική, αποτύπωση στο χαρτί σκέψεων και προτάσεων των μαθητών. Ασχολούμαστε με προβλήματα που βιώνουν τα παιδιά καθημερινά. Νερό - μόλυνση-σκουπίδια - θάλασσα - ακτές απειλούμενα είδη. Οι μαθητές δεν ενημερώνονται μόνον αλλά συμμετέχουν σε δραστηριότητες ώστε να συνειδητοποιούν το πρόβλημα και να οδηγούνται σε συμπεράσματα. Καθαρισμός ακτών, δενδροφύτευση, ανακύκλωση χαρτιού κ.α.. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ν' αναπτύξουν συνήθειες αντιρύπανσης, εξοικονόμησης φυσικών πόρων και ενέργειας

Ύστερα από κατατακτήριο τεστ λειτουργούν 4 επίπεδα Αγγλικών: Pre- Junior, A Junior, B Junior και B Junior. Έχουν επιλεγεί βιβλία ανταγωνιστικά του εμπορίου ώστε να υπάρχει επαρκής κάλυψη λεξιλογίου, γραμματικής και δομών της γλώσσας. Τα βιβλία των επιπέδων υποστηρίζονται με υλικό που κατασκευάζουμε ή φέρνουμε στην τάξη, όπως: δαxτυλόκλουκλες, καρτούλες με λέξεις και ζωγραφιές, μπαλόνια ζωγραφιστά, ιστοριούλες, αφίσες, μάσκες, αληθινά αντικείμενα (φρούτα, ρολόι, ρούχα κτλ), τραγούδια που προσφέρονται για κίνηση (actions songs), διαφάνειες για ΟΗP, φωτοτυπίες με ασκήσεις κατανόησης (ανοικτού/κλειστού τύπου). Γενικότερα εκμαιεύουμε λέξεις – προτάσεις με δραματοποίηση, διαλόγους, ιστορίες, παιχνίδια και χορό, ενώ επιμένουμε στη χρήση της Αγγλικής Γλώσσας στην τάξη και ενθαρρύνουμε τη συνεργασία και τον πειραματισμό.

Στην ξένη λογοτεχνία για τη Στ΄ τάξη έγινε επιλογή ποιημάτων διαφορετικών περιόδων (ρομαντισμός, 20ος αιώνας κτλ) και γνωστών ποιητών όπως ο Lord Byron. Γίνεται παρουσίαση της εποχής και του ποιητή με φωτοτυπημένο υλικό και ΟΗΡ. Ακολουθεί ανάλυση των στίχων στην Αγγλική γλώσσα εξηγώντας δύσκολες έννοιες, λεξιλόγιο περιφραστικά ή με συνώνυμα αποφεύγοντας τη χρήση της μητρικής γλώσσας. Γίνονται συσχετισμοί, διαφορετικές ερμηνείες και δίνεται υλικό σχετικό με το θέμα του ποιήματος όπως ο πίνακας του Waterhouse ‘The Lady of Shallott’ για το ομώνυμο ποίημα ή απόσπασμα από την Ιλιάδα του Ομήρου για το ‘The Shield of Achilles’ (W.H.Auden). Στην Ε΄ τάξη λειτουργούμε ανάλογα πάνω σε μύθους του Αισώπου ή γνωστά παραμύθια από γνωστούς εκδοτικούς οίκους τα οποία ζωντανεύουμε με παντομίμα και παιχνίδια. Το υλικό αυτό και ο τρόπος που δίνεται βοηθάει τα παιδιά να εκφραστούν αυθόρμητα στην ξένη γλώσσα, να τη δουν σαν παιχνίδι.

Στο σχολικό κήπο που δημιουργήθηκε φέτος τα παιδιά κάτω από την επίβλεψη του δασκάλου με πραγματικό μεράκι σκαλίζουν το έδαφος, το εμπλουτίζουν με κατάλληλο για την ανάπτυξη των φυτών (κασταστόνωμα). Η περιποίηση των φυτών των δέντρων και του χώρου γενικότερα είναι αποκλειστικά δική τους ενασχόληση με τη συμβουλευτική και επεξηγηματική παρέμβαση του δασκάλου. Δημιουργήθηκαν ομάδες μαθητών με σκοπό την προμήθεια από το σπίτι τους φυτών, σπόρων και δενδρυλλίων από τα φυτώρια για ανάπτυξη στο χώρο του σχολείου. Η φύτευση των δέντρων (ροδακινιές, αχλαδιές, πορτοκαλιές, καρυδιές) και των άλλων φυτών έγινε παρουσία των μαθητών έτσι ώστε να γνωρίσουν πως γίνεται η φύτευση, τι εργαλεία χρειάζονται και να παρατηρήσουν τις ομοιότητες και διάφορες των διαφόρων φυτικών οργανισμών. Κατόπιν γίνονται συζητήσεις μέσα στην τάξη για τα διάφορα είδη δέντρων ή φυτών και γράφονται από τους μαθητές υπό την υπαγόρευση του δασκάλου πληροφορίες για διάφορα δέντρα.

Στο σχολείο μας διδάσκεται και το μάθημα της τοπικής ιστορίας. Το μάθημα αυτό έχει σκοπό να ενισχύσει τις σύντομες αναφορές για τα Δωδεκάνησα, έτσι όπως αυτές δίνονται μέσα στα βιβλία της Ιστορίας και της Γεωγραφίας. Έτσι οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη γενέθλιά τους γη και να συνδέσουν την ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού με τον τόπο τους. Το πληροφοριακό υλικό του μαθήματος τους δίνεται με ηλεκτρονική μορφή και στη συνέχεια διάφορες δραστηριότητες βοηθούν στην εμπέδωση των προσφερόμενων γνώσεων.

Μια ιδιαιτερότητα του σχολείου μας είναι και το μάθημα του Επικοινωνιακού λόγου που έχει ως σκοπό να καταδείξει στους μαθητές την ποικιλομορφία των ειδών του λόγου (γραπτού και προφορικού), όπως εμφανίζονται μέσα από την καθημερινή δράση των ανθρώπων-πολιτών της κοινωνίας μας. Έτσι οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με δημοσιογραφικό λόγο, με τη γλώσσα της διαφήμισης, διάφορα χρηστικά κείμενα (προγράμματα εκδηλώσεων, λογαριασμούς ΔΕΚΟ κ.α.}, με κόμιξ και με λογοτεχνικά κείμενα.

Μέσα σε μια αίθουσα η οποία διαθέτει κουκλοθέατρο, λευκό παραβάν για θέατρο σκιών, ειδικό φωτισμό μαύρου θεάτρου, CD, και πλήθος άλλων υλικών που έχουν φέρει τα παιδιά από τα σπίτια τους (ρούχα, διάφορα άχρηστα αντικείμενα), οι μαθητές είχαν φέτος την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με διάφορες μορφές θεάτρου. Με τη βοήθεια ποικίλων τεχνικών όπως η σωματική έκφραση (παιχνίδια επαφής και επικοινωνίας, αγάλματα-γλύπτες), οι αυτοσχεδιασμοί, η παντομίμα, τα οπτικοακουστικά ερεθίσματα, προσεγγίσαμε και ασχοληθήκαμε μέχρι τώρα με διάφορα θέματα όπως: τη δραματοποίηση γνωστού παραμυθιού, τη δραματοποίηση τυχαίας ιστορίας (φτιαγμένης από τα παιδιά), τη δραματοποίηση ιστορίας που προέκυψε από αυτοσχεδιασμούς με λευκή μάσκα, τη δραματοποίηση ποιημάτων ή κειμένων που αντλήθηκαν από διάφορες ενότητες της διδακτέας σχολικής ύλης. Τέλος, οι αυτοσχεδιασμοί των παιδιών φωτογραφήθηκαν και οι φωτογραφίες αυτές θα εκτεθούν στο σχολείο μας με σκοπό κυρίως να τις απολαύσουν τα ίδια τα παιδιά μιας και έχει παρατηρηθεί ότι λατρεύουν να βλέπουν τους εαυτούς τους στις διάφορες στάσεις και εκφράσεις που τα απαθανατίζει ο φακός. Τους δίνεται έτσι η ευκαιρία να παρατηρούν τις δυνατότητες του σώματος τους και να επιδιώκουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα!

Με μουσικά παιχνίδια στις μικρές τάξεις παντομίμα και απόδοση τραγουδιών, με κινήσεις των παιδιών εισάγονται οι μαθητές στον θαυμαστό κόσμο της τέχνης. Στις μεγαλύτερες τάξεις βασική θεωρία για τη μουσική (νότες, ρυθμό) θεατρικό παιχνίδι με μουσική, καθώς και σύνθεση κάποιων κομματιών στο μεταλλόφωνο. Η χορωδιακή απόδοση τραγουδιών καλλιεργεί ισορροπία, τις δυνατότητές τους και το ομαδικό πνεύμα. Η κατασκευή κάποιων οργάνων με απλά υλικά τους μυεί στην πρακτική πλευρά της τέχνης. Όλα αυτά σε χώρο ευχάριστο με σειρά κασετών, CD, και πολυμέσα.

Μέσα σε μια επίσης ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα που διαθέτει σε πλήθος όλα τα απαραίτητα υλικά για το πέρας του μαθήματος των εικαστικών οι μαθητές του σχολείου μας έχουν φέτος τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή μαζί τους. Πιο συγκεκριμένα αρχίσαμε με το έργο που ονομάσαμε «κλόουν» μαθαίνοντας τα παιδιά να γεμίζουν τον «άδειο χώρο» που τους δίνεται. Ακολούθησε ζωγραφική με ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους με θέματα τον «Τρύγο» και την «Ελιά». Ζωγραφική με θέμα το «Φθινόπωρο», κατασκευή μόμπιλε χριστουγεννιάτικη κατασκευή Χριστουγεννιάτικης κάρτας, ζωγραφική με κηρομπογιά με θέμα «Χειμώνας», κατασκευή αποκριάτικης μάσκας με θέμα ζώα , λουλούδια με ξυλόκολλα και εφημερίδες.

Το πρόγραμμα είναι ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες και τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής ώστε ο θεσμός του πιλοτικού ολοήμερου σχολείου να πείσει την ελληνική κοινωνία καταδεικνύοντας αφ’ ενός μεν τον κοινωνικό ρόλο του σχολείου με τη συμμετοχή στα προγράμματα του και τις δραστηριότητες επιστημονικών ,πολιτιστικών και κοινωνικών φορέων, αφ’ ετέρου δε με την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης καθώς και την οργάνωση και λειτουργία του σχολείου γενικότερα..

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ:

Όλη αυτή η προσπάθεια συντονίζεται από τους:

Διευθυντής: Πιννίκας Εμμανουήλ

Δάσκαλοι: Νικόπουλος Λεωνίδας, Μπάτσαρης Χρυσοβαλάντης, Αλιμούδης Θανάσης, Μανιάτης Κώστας, Αργυρόπουλος Παναγιώτης, Ηλίας Βασίλης, Κάσσου Στέλλα, Μάνεση Βασιλική, Λυδάκη Εμμανουέλλα, Αντωνίου Νίκος, Γρηγορίου Αντώνης, Ζιάκα Κατερίνα, Καρανικολάου Ανδρέας.

Οι επιδόσεις των μαθητών μας στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η αρμονική συνύπαρξή μας επί σειρά ετών με το Γυμνάσιο με το οποίο συστεγαζόμαστε, η καταξίωση του σχολείου μας στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία, μας χαροποιεί ιδιαίτερα και μας παροτρύνει να συνεχίσουμε με ακόμη περισσότερη επιμονή το έργο μας.

Προτάσεις:

Ταυτόχρονα λαμβάνοντας υπόψη κα την ιδιαιτερότητα της περιοχής, μας επιβάλλεται να προτείνουμε:

· Επέκταση του Θεσμού σε περισσότερα Δημοτικά σχολεία

· Την εφαρμογή του Θεσμού του Πιλοτικού Ολοήμερου Σχολείου και στο Γυμνάσιο ή μετατροπή του σε εννιατάξιο σχολείο.

· Δημιουργία προεπαγγελματικών εργαστηρίων

· Εφαρμογή σε πειραματικό στάδιο νέων διδακτικών αντικειμένων προσαρμοσμένα στις σύγχρονες απαιτήσεις

· Δημιουργία ειδικών τάξεων για παιδιά με ειδικές ικανότητες