Αποτελεί την παλαιότερη αγωνιστική αναμέτρηση και αναφέρεται από τον Όμηρο στους αγώνες των Αχαιών. Οι μύθοι αποδίδουν την πρώτη αρχή του δρόμου στους θεούς και τους ήρωες. Ήταν το μοναδικό αγώνισμα στην Ολυμπία έως τη 13^η Ολυμπιάδα. Ο νικητής στο αγώνισμα του δρόμου έδινε το όνομά του στην Ολυμπιάδα.

Οι δρομείς χωρίζονταν με κλήρο σε ομάδες, έτρεχαν προκριματικούς, των οποίων οι νικητές έτρεχαν στον τελικό. Η εκκίνηση και η διεξαγωγή των αγωνισμάτων του δρόμου καθορίζονταν από σαφείς κανονισμούς και υπήρχαν τιμωρίες για τους παραβάτες αθλητές.

Υπήρχαν τα εξής είδη δρόμου:

• Δρόμος ή στάδιο, ο κατεξοχήν δρόμος ταχύτητας, μήκους ενός σταδίου.
• Δίαυλος, δρόμος ταχύτητας, μήκους δύο σταδίων.
• Δόλιχος, αγώνας δρόμου αντοχής. Η απόσταση ποικίλλει ανάλογα με τις εποχές από τα εφτά έως τα είκοσι τέσσερα στάδια.
• Οπλίτης, αγώνας δρόμου διαύλου, όπου οι αθλητές φορούσαν χάλκινη αμυντική πανοπλία. Ήταν ιδιαίτερα θεαματικό αγώνισμα.

Ήταν από τα πιο παλαιά αγωνίσματα. Ως επινοητής της αναφέρεται ο Ηρακλής ή ο Θησέας και η πρώτη περιγραφή της γίνεται από τον Όμηρο στα “άθλα επί Πατρόκλω”. Αποτελούσε μέρος του πεντάθλου αλλά ήταν και αγώνισμα ανεξάρτητο. Απαιτούσε συνδυασμό τέχνης, δύναμης και ευκινησίας.

Τα είδη της ήταν:

Είναι το γνωστό άλμα εις μήκος. Η διεξαγωγή του γινόταν στο σκάμμα, που είχε μήκος 50 πόδια. Ο άλτης κρατώντας τους αλτήρες, έπαιρνε φόρα και όταν έφτανε στο βατήρα, πηδούσε με ταλάντευση. Οι αλτήρες ήταν βάρη από λίθο ή μέταλλο, με κοιλότητα στην κάτω πλευρά για να πιάνονται. Χρησίμευαν για την ισορροπία των αθλητών. Το άθλημα συνόδευε η μουσική αυλού. Πιθανόν το άλμα να ήταν τριπλούν, κρίνοντας από το μήκος του σκάμματος και τις γραπτές μαρτυρίες για τους αθλητές.

Άθλημα γνωστό από τον Όμηρο και από τα πιο αγαπητά των Ελλήνων. Αποτελούσε μέρος του πεντάθλου. Ο δίσκος ήταν στρογγυλός ή φακοειδής, λίθινος αρχικά και σιδερένιος ή χάλκινος αργότερα. Το βάρος του ποίκιλλε από 1,3-6,6 κιλά και έφερε εγχάρακτες παραστάσεις, επιγραφές και ωδές.

Το αγώνισμα απαιτούσε ρυθμό, ακρίβεια και δύναμη. Ο δισκοβόλος έπαιρνε θεαματικές στάσεις κατά τη ρίψη και μια τέτοια μας προσφέρει το διάσημο άγαλμα του Δισκοβόλου του Μύρωνος.

Ήταν το αγαπημένο αγώνισμα πολλών μυθικών ηρώων. Το ακόντιο ήταν ένα ξύλινο κοντάρι μήκους 1,85-2,40 μ. και έφερε στο ένα άκρο μετάλλινη αιχμή. Οι αθλητές έδεναν σε θηλιά στο κέντρο βάρους του την αγκύλη, μια δερμάτινη λουρίδα που αύξαινε τη δύναμη εκτοξεύσεως και σταθεροποιήσεως.

Τα είδη του ήταν:

• Ο εκηβόλος ακοντισμός, δηλαδή βολή του ακοντίου σε μήκος.
• Ο στοχαστικός ακοντισμός, δηλαδή βολή σε προκαθορισμένο στόχο.

Ήταν ο συνδυασμός βαρέων και ελαφρών αθλημάτων. Τα ελαφρά αγωνίσματα ήταν το άλμα, το ακόντιο και ο δρόμος, ενώ τα βαριά ο δίσκος και η πάλη.

Σύμφωνα με τη μυθολογία το πένταθλο το επινόησε ο Ιάσων. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν σπουδαίο αγώνισμα, γιατί οι αθλητές συνδύαζαν δύναμη, ευκινησία, δεξιοτεχνία, αντοχή, ταχύτητα, καρτερία.

Νικητής κατά την επικρατέστερη άποψη οριζόταν αυτός που νικούσε σε τρία αθλήματα, από τα οποία το ένα ήταν οπωσδήποτε η πάλη.

Από τα αρχαιότερα αθλήματα, όπως δείχνει η τοιχογραφία των δύο παιδιών από το ακρωτήρι της Θήρας και η αναφορά του αθλήματος από τον Όμηρο. Προστάτης του αγωνίσματος ήταν ο Απόλλων.

Οι παίκτες τύλιγαν γύρω στα χέρια τους ιμάντες, λουρίδες από μαλακό δέρμα βοδιού, για να σταθεροποιούν τα δάκτυλα και να κάνουν ισχυρότερα τα κτυπήματα.

Ήταν συνδυασμός πάλης και πυγμής. Η μυθολογία θεωρεί ότι το επινόησε ο Θησέας.

Ο Φιλόστρατος το εξυμνεί σαν το καλύτερο και πιο άξιο αγώνισμα της Ολυμπίας για άνδρες. Ήταν επίπονο και σκληρό άθλημα και επιτρέπονταν οι λαβές της πάλης και τα χτυπήματα της πυγμής. Απαγορεύονταν να χρησιμοποιούν οι αθλητές τα νύχια και τα δόντια τους εναντίον των αντιπάλων τους.

Ήταν αριστοκρατικά αγωνίσματα και τρόπος επίδειξης πλούτου και πολιτικής δύναμης.

Ο χώρος διεξαγωγής των αγώνων, ο ιππόδρομος της Ολυμπίας έχει καταστραφεί από το ρεύμα του Αλφειού. Ο Παυσανίας διασώζει ότι το μήκος του ήταν δύο στάδια και είχε εντυπωσιακή ιππάφεση, δηλαδή αφετηρία.

Τα αρματοδρομικά αγωνίσματα ήταν:

• Το τέθριππο.
• Η απήνη.
• Η συνωρίδα αλόγων.
• Το τέθριππο πώλων.
• Η συνωρίδα πώλων.

Τα ιππικά αγωνίσματα ήταν:

• Η ιπποδρομία τελείων κελήτων.
• Η κάλπη.
• Η ιπποδρομία πώλων.

Για περισσότερες πληροφορίες σας παραπέμπουμε στις παρακάτω σελίδες του παγκόσμιου ιστού: