Φρεντερίκ Ογκύστ Μπαρτολντί (Frederic Auguste Bartholdi), γλύπτης 1834-1904
Υλικό: φύλλα χαλκού και ατσάλι Έτος δημιουργίας: 1885 Τόπος διατήρησης: Νέα Υόρκη, Η.Π.Α. Διαστάσεις: 46,05 μ. Ύψος
Βιογραφικό:
Ο Φρεντερίκ Ογκύστ Μπαρτολντί, Γάλλος γλύπτης, σπούδασε αρχιτεκτονική και ζωγραφική στην Κολμάρ και στο Παρίσι. Δημιούργησε πολλά μνημειακά* γλυπτά, αλλά έγινε διάσημος τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική από το «Άγαλμα της Ελευθερίας». Προτού δημιουργήσει το άγαλμα, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, για να επιλέξει ο ίδιος το μέρος όπου θα τοποθετούνταν. Περίφημο επίσης έργο του είναι το «Λιοντάρι του Μπελφόρ», το οποίο είναι ένα τεράστιο λιοντάρι σκαλισμένο σε μια πλαγιά του βουνού στο Μπελφόρ της Γαλλίας, για να θυμίζει την ηρωική άμυνα των Γάλλων στον γαλλο-πρωσικό πόλεμο. Έργα του επίσης υπάρχουν στη γενέτειρά του Κολμάρ, στο Παρίσι, στην Ουάσιγκτον, στη Βοστόνη και αλλού.
Παρουσίαση του έργου:
Αυτό το κολοσσιαίων διαστάσεων άγαλμα βρίσκεται στο Νησί της Ελευθερίας, στην εκβολή του ποταμού Χάντσον, λίγο έξω από το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ο επίσημος τίτλος του είναι «Η Ελευθερία που φωτίζει τον κόσμο», αλλά έγινε γνωστό ως το «Άγαλμα της Ελευθερίας». Είναι κατασκευασμένο από χαλκό και έχει ύψος 46 μ., αλλά μαζί με το βάθρο και τη βάση του φτάνει τα 93 μ. Δωρίστηκε το 1886 από τη Γαλλία στην Αμερική ως ένδειξη φιλίας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την ανεξαρτησία της Αμερικής. Ο Φρεντερίκ Μπαρτολντί συνεργάστηκε για τον ατσάλινο σκελετό του αγάλματος με τον γνωστό μηχανικό Γκουστάβ Άιφελ, που είχε δημιουργήσει και τον περίφημο «Πύργο του Άιφελ» στο Παρίσι.
Το άγαλμα παριστάνει μια γυναικεία μορφή, μια θεότητα (την Ελευθερία), με αρχαιοπρεπή ενδυμασία, μακρύ χιτώνα και βαρύ μανδύα. Στο υψωμένο δεξί χέρι της κρατά έναν πυρσό, που φωτίζει όχι μόνο συμβολικά, αλλά και πραγματικά κάθε βράδυ. Στο αριστερό χέρι της κρατά μια πινακίδα, η οποία γράφει με λατινικούς χαρακτήρες την ημερομηνία 4 Ιουλίου 1776 που έγινε η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αμερικής. Το ένα της πόδι πατάει τις αλυσίδες της σκλαβιάς που έσπασε. Οι επτά ακτίνες στο διάδημά της συμβολίζουν τις επτά θάλασσες και τις επτά ηπείρους. Τα τετράγωνα ανοίγματα του διαδήματος, τα οποία είναι στην πραγματικότητα παράθυρα, αποδίδουν τα κοσμήματα του στέμματος, που φωτίζουν τον κόσμο με τη λάμψη τους. Το άγαλμα στέκεται πάνω σε ένα βάθρο και σε μια τεράστια πολυεπίπεδη βάση σε σχήμα άστρου με δέκα ακτίνες. Στο εσωτερικό του βάθρου και του αγάλματος υπάρχει σκάλα, για να ανεβαίνει το κοινό στην κορυφή. Υπάρχουν όροφοι για ξεκούραση και μουσείο με φωτογραφίες σχετικές με την κατασκευή του αγάλματος. Αν ανεβεί κανείς από το εσωτερικό του αγάλματος στο κεφάλι, θα διαπιστώσει ότι το διάδημα είναι σαν μπαλκόνι, από όπου μπορεί να απολαύσει τη θέα.
Το άγαλμα κατασκευάστηκε στη Γαλλία σε 350 ανεξάρτητα τμήματα από φύλλα χαλκού. Η μέθοδος κατασκευής που ακολουθήθηκε ήταν να σκαλίζεται το κάθε κομμάτι σε ξύλο και πάνω στο ξύλο να σφυρηλατείται το φύλλο του χαλκού, για να παίρνει το σχήμα. Τα χάλκινα κομμάτια και ο σκελετός μεταφέρθηκαν από τη Γαλλία στην Αμερική, όπου συναρμολογήθηκε το άγαλμα το 1885. Το βάρος του είναι 204 τόνοι. Το άγαλμα είναι μια εικόνα που ταυτίστηκε με την ίδια την Αμερική. Συμβολίζει την ελπίδα και την ελευθερία για τους μετανάστες που φτάνουν στη Νέα Υόρκη. Καλωσορίζει στην είσοδο του λιμανιού τους Αμερικανούς που επιστρέφουν και όλους τους ταξιδιώτες. Προβάλλει με εντυπωσιακό τρόπο την ιδέα της ελευθερίας για όλο τον κόσμο.
ΓΩΣΣΑΡΙ
Μνημειακή τέχνη:
Κάθε έργο τέχνης (άγαλμα, στήλη, κτίσμα κτλ.) που έχει σκοπό να διατηρήσει την ανάμνηση ενός σημαντικού προσώπου, γεγονότος ή μιας ιδέας. Τα έργα μνημειακής τέχνης χαρακτηρίζονται από το εντυπωσιακό μέγεθος και τη μεγαλοπρέπειά τους.
Το άγαλμα αποδίδει με ρεαλιστικό τρόπο μια γυναικεία μορφή, αλλά όχι όπως συνηθίζεται να αναπαριστάνεται στην τέχνη μια γυναίκα. Εδώ δεν τονίζεται η γυναικεία φύση, η χάρη, η λεπτότητα, η μητρότητα κτλ. Αντιθέτως, είναι εντυπωσιακή η δύναμη και η αποφασιστικότητα που εκπέμπει με τη στάση της αυτή η γυναικεία μορφή. Το χέρι της υψώνεται δυναμικά κρατώντας τον πυρσό. Τα ρούχα της είναι βαριά, γεμάτα βαθιές κάθετες πτυχώσεις, θυμίζουν αρχαία ελληνική ή ρωμαϊκή ενδυμασία. Το εξωτερικό σχήμα του αγάλματος είναι ένας οξυκόρυφος όγκος. Η σύνθεσή του είναι απλή και δυναμική. Το βάθρο και η βάση του έχουν αρμονική σχέση με το άγαλμα. Το βάθρο θυμίζει αρχαίο ναό και η βάση έχει ακτίνες σχετικές με τις ακτίνες του διαδήματος. Απόκρυψη
2. Τι είναι αυτό που σας εντυπωσιάζει περισσότερο στο άγαλμα;
Τον περίφημο «Κολοσσό της Ρόδου», διότι βρισκόταν κι αυτός στην είσοδο λιμανιού (της αρχαίας Ρόδου) και, όπως εικάζεται, κρατούσε κι αυτός πυρσό (φάρο), για να τον βλέπουν από τα πλοία και να προσεγγίζουν με ασφάλεια το λιμάνι. Αυτό το άγαλμα δεν έχει διασωθεί. Απόκρυψη
4. Γιατί η Ελευθερία παριστάνεται με γυναικείο άγαλμα;
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία η έννοια της ελευθερίας είχε προσωποποιηθεί. Έτσι, η Ελευθερία ήταν μια από τις αδελφές της Επιστήμης και όλες μαζί ήταν οι εννέα Αρετές. Το 1830 ο Ντελακρουά στο έργο του «Η Ελευθερία οδηγεί τον λαό» απεικονίζει επίσης με γυναικεία μορφή την Ελευθερία. Απόκρυψη
5. Με δεδομένο ότι το ύψος του αγάλματος είναι 46 μ. (μαζί με το υψωμένο χέρι), πόσο περίπου υπολογίζετε το ύψος του κεφαλιού, της μύτης, του δείκτη του χεριού, του δεξιού χεριού;
Κατ’ αρχάς για να διακρίνεται το φως του από πολύ μακριά (σαν φάρος) από τα πλοία που έμπαιναν στο λιμάνι. Επίσης, για να φαίνεται από πολύ μακριά το ίδιο το άγαλμα. Για να προβάλει την ιδέα της ελευθερίας, η οποία είναι τεράστιας σημασίας για τον άνθρωπο. Για να δημιουργεί δέος, όταν το κοιτάζει κανείς από κοντά, αντικρίζοντας το τεράστιο μέγεθός του. Έτσι, θαυμάζει κανείς τον άνθρωπο ως δημιουργό, αλλά νιώθει πολύ μικρός ο ίδιος. Απόκρυψη
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Σκιτσάρετε το άγαλμα της Ελευθερίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Betz, J. (1954). Bartholdi. Paris: Editions de Minuit.
2.Butler, R. and Glover Lindsay, S. (2000). European sculpture of the nineteenth century. Washington: National Gallery of Art.
3.Hargrove, J. (1996). Bartholdi. Στο Dictionary of Art. London: Macmillan.
4.Provoyeur, P. and Hargrove, J.E. (1986). Liberty: The french-american statue in art and history. New York: Perennial Library.