 |
||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | ||||||
| 17 | ||||||
| Γλυπτική | ||||||
Ο ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΓΡΟΤΙΣΣΑ (THE WORKER AND KOLHOZ WOMAN) |
||||||
Βέρα Μουκίνα (Vera Ignatyevna Mukhina), γλύπτρια, 1889-1953 |
||||||
| ||||||
 | ||||||
| Βιογραφικό: | ||||||
| Η Βέρα Μουκίνα ήταν Ρωσίδα γλύπτρια. Γεννήθηκε στη Ρίγα και σπούδασε στη Μόσχα σε ιδιωτικές σχολές τέχνης. Στα 1912-14 ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου πήρε μαθήματα γλυπτικής από τον διάσημο γλύπτη Εμίλ Μπουρντέλ. Αργότερα ταξίδεψε στην Ιταλία, όπου μελέτησε τη γλυπτική και γενικότερα την τέχνη της Αναγέννησης. Τα πρώιμα έργα της ήταν κυβιστικά, στη συνέχεια όμως προσανατολίστηκε στον ρεαλισμό, σε γιγαντιαίων διαστάσεων φόρμες. Το 1940 το στιλ της (σοσιαλιστικός ρεαλισμός*), που βασιζόταν σε αλληγορίες, δεν είχε την εκτίμηση του καθεστώτος της χώρας της και πολλές προτάσεις της για γλυπτά έργα δεν πραγματοποιήθηκαν ή έγιναν σ’ αυτά παρεμβάσεις. Η Μουκίνα υπήρξε ένας θρύλος για τους Ρώσους καλλιτέχνες. Προσπάθησε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο, προκειμένου να υλοποιήσει τις ιδέες της. Το γνωστότερο έργο της είναι το κολοσσιαίων διαστάσεων «Ο εργάτης και η αγρότισσα (γυναίκα του κολχόζ*)». Άλλα έργα της είναι τα μνημεία του συγγραφέα Μαξίμ Γκόρκι στο Νόβγκοροντ και του συνθέτη Τσαϊκόφσκι στη Μόσχα. | ||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||
| Η Βέρα Μουκίνα ενδιαφερόταν πάντα για μνημειακού μεγέθους έργα, έγινε όμως διάσημη με το συγκεκριμένο έργο, που έχει τον τίτλο «Ο εργάτης και η αγρότισσα». Το έργο δημιουργήθηκε το 1937 με την ευκαιρία της Διεθνούς Έκθεσης στο Παρίσι και τοποθετήθηκε στη στέγη του ρωσικού περιπτέρου, ενός μοντέρνου κτιρίου με λιτές και δυναμικές φόρμες, το οποίο λειτούργησε τελικά, από άποψη εντυπώσεων, ως βάθρο του γιγαντιαίου αυτού γλυπτικού συμπλέγματος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι το απέναντι ακριβώς κτίριο στην έκθεση ήταν το γερμανικό περίπτερο, ένα κτίριο με αρχαιοπρεπή ρυθμό, στη στέγη του οποίου δέσποζε ένας τεράστιος αετός, το έμβλημα της Γερμανίας. Η Μουκίνα, δουλεύοντας με ομάδα συνεργατών της, δημιούργησε στον εκπληκτικό χρόνο των τριών μόλις μηνών αυτό το επικό γλυπτό, που έχει ύψος 24 μ. και βάρος 75 τόνους. Το υλικό του ήταν φύλλα από ανοξείδωτο ατσάλι που είχαν συγκολληθεί στο χέρι, σημείο-σημείο, με ειδική τεχνική ηλεκτροσυγκόλλησης (spot-welding). Τα συγκολλημένα φύλλα είναι εμφανή και έχουν ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Οι δύο φιγούρες δίνουν την εντύπωση ότι κινούνται μπροστά με ταχύτητα. Έχουν το χέρι τους υψωμένο και κρατούν δύο εργαλεία, τα σύμβολα της τότε Σοβιετικής Ένωσης, το σφυρί (ο εργάτης) και το δρεπάνι (η αγρότισσα). Αυτά συμβόλιζαν τη συνεργασία εργατών και αγροτών, βιομηχανίας και γεωργίας. Το άλλο τους χέρι είναι τεντωμένο με δύναμη προς τα πίσω, οριζόντιο, σε ορθή γωνία με το υπόλοιπο σώμα. Στο αριστερό χέρι η γυναίκα κρατά ένα ύφασμα, προφανώς σημαία, που ανεμίζει με έντονες πτυχώσεις και τυλίγεται χαμηλά στη μέση του άντρα. Το φόρεμα της γυναίκας ανεμίζει με έντονες πτυχώσεις επίσης. Η σημαία συνδέει οπτικά τις δύο μορφές, οι οποίες αναπαριστάνονται παράλληλα. Η ομοιότητά τους, που είναι συμβολική, δημιουργεί ενότητα στο σύμπλεγμα. Ο θεατής βλέπει τις δύο μορφές από πολύ χαμηλά. Οι μορφές διαγράφονται πάντα με φόντο τον ουρανό. Το έργο, παρά τον σύγχρονο δυναμισμό του και την ένταση των μορφών, φανερώνει έναν ηρωικό ρομαντισμό. Το θέμα παρουσιάζεται εξιδανικευμένο, εάν σκεφτούμε τις πραγματικές δυσκολίες της Σοβιετικής Ένωσης εκείνη την εποχή. Έχει έντονο ιδεολογικό - πολιτικό περιεχόμενο, το οποίο είναι τελικά τόσο κυρίαρχο, ώστε αποβαίνει σε βάρος της αισθητικής απόλαυσης που οφείλει να προκαλεί ένα αυθεντικό γλυπτό. Το έργο αναπαράχθηκε αργότερα σε αφίσες, καρτ ποστάλ, γραμματόσημα και ως λογότυπος του σοβιετικού κινηματογράφου. Έγινε σύμβολο της χώρας του και χρησιμοποιήθηκε για να προβάλει τις ιδέες του καθεστώτος της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα εκτίθεται σε εκθεσιακό κέντρο στη Μόσχα. | ||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||
| Κολχόζ: | ||||||
| Αγροτικός παραγωγικός συνεταιρισμός στη Σοβιετική Ένωση. Σε αντίθεση με τα σοχβόζ (κρατικά αγροκτήματα), τα κολχόζ αποτελούσαν αυτόνομη, ελεύθερη και αυτοδιοικούμενη συλλογική οργάνωση των αγροτών, οι οποίοι καλλιεργούσαν για λογαριασμό τους μικρό τεμάχιο εδάφους γύρω από τις κατοικίες τους και συντηρούσαν ορισμένο αριθμό παραγωγικών ζώων. | ||||||
| Σοσιαλιστικός ρεαλισμός: | ||||||
| Όρος που αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερο ρεαλιστικό ύφος στις εικαστικές τέχνες, στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο. Ο ρεαλισμός αυτός, που έχει τις ρίζες του στην ιδεαλιστική τέχνη του 19ου αιώνα, αποδίδει την κοινωνική πραγματικότητα, κάνει κοινωνική κριτική και εξυμνεί τις πολιτικές και κοινωνικές ιδέες του σοσιαλισμού. Το 1934 ανακηρύχθηκε ως η επίσημη τέχνη της τότε Σοβιετικής Ένωσης, αλλά εκφράστηκε και αλλού, όπως στην Ευρώπη, στην Κίνα, ακόμη και στις Η.Π.Α. Εκπρόσωποι του σοσιαλιστικού ρεαλισμού είναι ο Ισαάκ Μπρόντσκι, ο Αλεξάντρ Λακτιόνοφ κ.ά. | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||
| 1. Τι παρουσιάζει αυτό το γλυπτικό σύμπλεγμα; | ||||||
| 2. Τι εργαλεία κρατούν στα χέρια τους οι μορφές και τι συμβολίζουν αυτά τα εργαλεία; | ||||||
| 3. Ποιες είναι οι διαφορές και ποιες οι ομοιότητες ανάμεσα στις δύο μορφές; | ||||||
| 4. Ποιο είναι το νόημα του έργου; | ||||||
| 5. Με τι επίθετα θα χαρακτηρίζατε αυτό το έργο; | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||
| 1. Σκιτσάρετε το σύμπλεγμα «Ο εργάτης και η αγρότισσα». | ||||||
| ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΑΓΑΛΜΑΤΑ («ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» ΚΑΙ «Ο ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΣΣΑ») | ||||||
| 1. Ποια κοινά στοιχεία έχουν τα δύο αγάλματα; | ||||||
| 2. Ποιες διαφορές έχουν τα δύο αγάλματα; | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΑΓΑΛΜΑΤΑ | ||||||
| 1. Βρείτε εικόνες μνημειακών έργων αρχιτεκτονικής, γλυπτικής και ζωγραφικής από την αρχαία Αίγυπτο, την αρχαία Ρώμη κτλ. | ||||||
| 2. Συζητήστε στην τάξη τη σχέση περιεχομένου και μορφής στην τέχνη. | ||||||
| 3. Μελετήστε και παρουσιάστε στην τάξη με εικόνες και κείμενα ένα γλυπτό μνημείο του τόπου σας. | ||||||
| 17 / 37 | ||||||
|
|