 |
|||||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
|||||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ | |||||||||
| 13 | |||||||||
| Ζωγραφική | |||||||||
ΜΑΝΟΥΕΛ ΟΣΟΡΙΟ ΝΤΕ ΘΟΥΝΙΚΑ (ΜΑNUEL OSORIO DE ZUNICA) |
|||||||||
Φρανσίσκο Γκόγια (Francisco Goya), ζωγράφος και χαράκτης, 1746-1828 |
|||||||||
| |||||||||
 | |||||||||
| Βιογραφικό: | |||||||||
| O Ισπανός Φρανσίσκο Γκόγια ήταν ζωγράφος και χαράκτης, το έργο του οποίου επηρέασε σημαντικούς ζωγράφους του 19ου και του 20ού αιώνα. Η ποικιλία των ζωγραφικών του έργων, των σχεδίων και των χαρακτικών του, παράλληλα με την ειλικρινή έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων του, αντανακλούσε τις σύγχρονες ιστορικές ανακατατάξεις της εποχής του. Το έργο του εμπεριέχει τα προσωπικά του οράματα, που αντιστέκονταν στον ακαδημαϊσμό και τη συντηρητική θεματολογία. Ήταν δεκτικός στην παρατήρηση και την καταγραφή της κοινωνικής πραγματικότητας, ένας καλλιτέχνης διαφορετικός από τους υπολοίπους της εποχής του, με αξίες, δυνατό πνεύμα και ελεύθερες ιδέες. Οι επιρροές που δέχτηκε στο έργο του ξεκινούν από την ιταλική Αναγέννηση και την ισπανική παράδοση του Γκρέκο και του Βελάσκεθ. Υπήρξε ζωγράφος της βασιλικής Αυλής. Το έργο του διαπνέεται από σάτιρα και λεπτή ειρωνεία ή από μια έντονη κριτική των γεγονότων με ρεαλιστικό ή αλληγορικό τρόπο. Από τα πιο γνωστά του έργα είναι η «Μάγια γυμνή» και η «Μάγια ντυμένη», τα «Δεινά του πολέμου» και οι «Σκηνές ταυρομαχίας». | |||||||||
| Παρουσίαση του έργου: | |||||||||
| Η μεγάλη ευαισθησία του Γκόγια στην αναπαράσταση των παιδιών φαίνεται σ’ αυτό το έργο, με τα πιο υψηλά αποτελέσματα. Στο πορτρέτο* αυτό ο ζωγράφος αναπαριστά τον έκτο γιο του κόντε της Αλταμίρα. Ντυμένος με ένα κόκκινο κοστούμι, μπεζ εσάρπα και γιακά με λεπτή δαντέλα, ο μικρός Δον Μανουέλ απεικονίζεται να παίζει με μια κίσσα, η οποία κρατά μια κάρτα (επισκεπτήριο) με το όνομα και το λογότυπο του καλλιτέχνη στο ράμφος της. Δίπλα του υπάρχουν ένα εξαιρετικά λεπτοδουλεμένο κλουβί με σπίνους και καρδερίνες και τρεις γάτοι με μεγάλα μάτια. Στο κάτω μέρος του πίνακα είναι γραμμένο ολόκληρο το όνομα του μικρού Μανουέλ και η ημερομηνία γέννησής του (2-4-1784). Στη χριστιανική τέχνη τα πουλιά συχνά συμβολίζουν την ψυχή, ενώ στο μπαρόκ τα πουλιά σε κλουβί είναι σύμβολα της αθωότητας. Αν και η σύνθεση του έργου μπορεί να θεωρηθεί συμβατική για την εποχή μας (μία κόκκινη φιγούρα στο κέντρο του πίνακα και κάποια αντικείμενα στη βάση της φιγούρας), όμως για την εποχή κατά την οποία έζησε και δημιούργησε ο Γκόγια μια τέτοιου τύπου αναπαράσταση σε έναν απροσδιόριστο χώρο, με το «γυμνό φόντο» ατμοσφαιρικά φωτισμένο με «απειλητικούς» χαμηλούς τόνους, αποτέλεσε καινοτομία και επηρέασε μεταγενέστερους καλλιτέχνες όπως τον Μανέ. Στο έργο, παρά την ακρίβεια ορισμένων λεπτομερειών, όπως ο γιακάς του μικρού Μανουέλ ή το τρίχωμα των γάτων, οι ελαφρές και γρήγορες πινελιές του Γκόγια, που δεν ορίζουν έντονα περιγράμματα και αυστηρά καθορισμένα σχήματα, προοιωνίζονται τον ιμπρεσιονισμό. Ο Γκόγια χρησιμοποιεί ένα βασικό, θερμό κόκκινο χρώμα στο κέντρο του πίνακα και στον υπόλοιπο χώρο θερμά και ψυχρά καφετιά, κίτρινα, πράσινα, άσπρα και μαύρα χρώματα, δημιουργώντας αντιθέσεις, αλλά κυρίως χρωματική και ατμοσφαιρική αρμονία. Εντύπωση προκαλούν το χλωμό πρόσωπο του μικρού Μανουέλ και το βλέμμα του, που δε στοχεύει κάπου συγκεκριμένα, καθώς και το δυνατό φως γύρω από τα μαλλιά του. Οι τρεις γάτοι με τα έντονα μεγάλα μάτια, κρυμμένοι στη σκιά, που επιβουλεύονται την κίσσα, έρχονται σε αντίθεση με το αθώο βλέμμα του μικρού Μανουέλ, το οποίο φωτίζεται έντονα. Η αιχμάλωτη κίσσα, καθώς οδηγείται μπροστά από τους γάτους, συμβολίζει πιθανόν και τη σκληρότητα που δείχνουν ορισμένες φορές τα παιδιά. | |||||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | |||||||||
| Πορτρέτο: | |||||||||
| Τα πορτρέτα μπορεί να απεικονίζουν μόνο το πρόσωπο, ολόκληρο το σώμα, αλλά και μια ομάδα ατόμων. Το ομαδικό πορτρέτο μπορεί να έχει συμβολικό χαρακτήρα ή να παίζει τον ρόλο της «φωτογραφικής αναπαράστασης». Εκτός από το ύφος του καλλιτέχνη, ο οποίος αναπαριστά όσα σχετίζονται με την εποχή και τις απαιτήσεις της, τα πρόσωπα που εικονίζονται, οι ενδυμασίες τους και το στιλ των αντικειμένων μάς δίνουν στοιχεία για τον πολιτιστικό περίγυρο, το γούστο, την τάξη και ενδεχομένως τον χαρακτήρα όσων απεικονίζονται. | |||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | |||||||||
| 1. Σας αρέσει αυτό το πορτρέτο; Πώς νιώθετε όταν το κοιτάζετε; | |||||||||
| 2. Πώς θα χαρακτηρίζατε αυτό το έργο; Χαριτωμένο, δραματικό, μελαγχολικό, υπέροχο, τρομακτικό; | |||||||||
| 3. Πώς θα περιγράφατε, με σειρά προτεραιότητας, τα στοιχεία που απαρτίζουν τον πίνακα; Με ποιον τρόπο κατευθύνει ο Γκόγια το βλέμμα μας; | |||||||||
| 4. Ποια φαίνεται να είναι η σχέση του μικρού Μανουέλ με τα αγαπημένα του ζώα; Τι σκέφτεστε για το δεμένο με σπάγκο πουλί; | |||||||||
| 5. Πώς θα περιγράφατε τον χαρακτήρα του Δον Μανουέλ; | |||||||||
| 6. Φανταστείτε ότι κάτι λείπει από τον πίνακα (π.χ. Ένας γάτος, η κίσσα κτλ.) ή ότι κάτι είναι τοποθετημένο πιο μπροστά (π.χ. Το κλουβί). Εάν συνέβαινε αυτό, τι θα άλλαζε στην ισορροπία του πίνακα; | |||||||||
| 7. Πώς μπορεί να ισορροπεί το έργο συνθετικά, παρόλο που στο κάτω μέρος του υπάρχουν περισσότερα αντικείμενα; | |||||||||
| 8. Εάν ήσαστε εσείς ο καλλιτέχνης, πώς θα ζωγραφίζατε τον Δον Μανουέλ, σε ποια στάση, σε ποιον χώρο και με ποια παιχνίδια; | |||||||||
| 9. Εάν το κοστούμι του Δον Μανουέλ ήταν κίτρινο ή μπλε, ποια χρώματα ή ενδιάμεσοι τόνοι νομίζετε ότι θα ταίριαζαν στο υπόλοιπο έργο (π.χ. Στο φόντο, στα ζώα κτλ.); | |||||||||
| 10. Τι νομίζετε ότι ήθελε να εκφράσει ο Γκόγια μ’ αυτό το πορτρέτο; | |||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | |||||||||
| 1. Φωτοτυπήστε το έργο σε διάφορες διαστάσεις. Κολλήστε τις φωτοτυπίες σε προϊόντα που υπάρχουν στην αγορά (π.χ. Σοκολάτες, μπλουζάκια, εξώφυλλα CD κτλ.). Σχολιάστε τι προσθέτει ή τι αφαιρεί από την ερμηνεία του έργου μια τέτοια δραστηριότητα. | |||||||||
| 2. Βρείτε 3 ή 4 έργα του Γκόγια από διάφορες περιόδους της δημιουργικής του πορείας και γράψτε μια σύντομη ανάλυση γι’ αυτά. Εντάξτε στην εργασία σας και το πορτρέτο του μικρού Μανουέλ και συζητήστε στην τάξη όσα επηρέασαν τη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη. | |||||||||
| |||||||||
| 13 / 30 | |||||||||
|
|