 |
||||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ | ||||||||
| 19 | ||||||||
| Ζωγραφική | ||||||||
ΤΡΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΟΙ (THREE MUSICIANS) |
||||||||
Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), ζωγράφος και γλύπτης, 1881-1973 |
||||||||
| ||||||||
 | ||||||||
| Βιογραφικό: | ||||||||
| Ο Πάμπλο Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ανδαλουσίας (Ισπανία). Πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από τον ζωγράφο πατέρα του. Από τα νεανικά του χρόνια ήταν φανερό το ταλέντο του, η ευκολία που είχε στο σχέδιο και στο χρώμα, με αποτέλεσμα ο κοινωνικός του περίγυρος να τον θεωρεί παιδί-θαύμα. Έζησε στο Παρίσι και δέχτηκε την επίδραση καλλιτεχνών όπως ο Τουλούζ Λοτρέκ (Toulouse Lautrec) κ.ά. Επηρεάστηκε επίσης από την αφρικανική τέχνη, την ιβηρική τέχνη και το τοπίο της. Ήταν ένας καλλιτέχνης πολύ δημιουργικός, γεμάτος ανησυχίες και διάθεση για πειραματισμούς. Ανέπτυξε τις ικανότητές του ως ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, σκηνογράφος κ.ά. Ο Πικάσο και ο Μπρακ θεωρούνται οι δημιουργοί του αναλυτικού κυβισμού*. Ο Πικάσο είναι ίσως ο διασημότερος μοντέρνος καλλιτέχνης. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις καινοτομίες των έργων του, στο «σπάσιμο» και την «ανασύνθεση» της φόρμας, αλλά και στον τεράστιο αριθμό των έργων που δημιούργησε. Το όνομα του Πικάσο ταυτίστηκε στη συνείδηση του κόσμου με το μοντέρνο, το δυσνόητο, το προκλητικό. | ||||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||||
| Το έργο αυτό κατατάσσεται στην περίοδο του λεγόμενου συνθετικού κυβισμού. Διακρίνουμε κυβιστικά στοιχεία με αυστηρές, καθαρές και επίπεδες φόρμες, χρήση επίπεδων χρωμάτων και θεματολογία που αναπαριστά νεκρές φύσεις και ανθρώπινες φιγούρες. Στο έργο απεικονίζονται τρεις μορφές, ένας αρλεκίνος, ένας πιερότος και ένας μοναχός, που κάθονται μπροστά σε ένα τραπέζι και κρατούν μουσικά όργανα και μια παρτιτούρα. Οι φιγούρες του πιερότου και του αρλεκίνου, που απαντούν συχνά στη ζωγραφική του Πικάσο, προέρχονται από το ιταλικό λαϊκό θέατρο του δρόμου, την Κομέντια ντελ Άρτε (Commedia dell’ Αrte)*, και από τις καρναβαλικές παραδόσεις. Οι μορφές είναι ζωγραφισμένες σε μέγεθος μεγαλύτερο από το φυσικό και είναι επίπεδες. Το καφετί φόντο του έργου συμβάλλει στο να αναδειχτούν οι εντάσεις που δημιουργούν το άσπρο χρώμα στη στολή του πιερότου* και στην παρτιτούρα, καθώς και οι κοκκινοκίτρινοι ρόμβοι στη στολή του αρλεκίνου*. Δεν υπάρχει φωτοσκίαση και το έργο είναι ζωγραφισμένο με χρώματα πλακάτα (επίπεδα), των οποίων το σχήμα μάς θυμίζει χαρτόνι ή μεταλλική επιφάνεια. Κάτω από το τραπέζι, στα πόδια του πιερότου, βρίσκεται ξαπλωμένος ένας σκύλος, ζωγραφισμένος με καφέ σκούρο χρώμα και εμφανή τα χαρακτηριστικά του τριχώματός του. Η σκιά του κεφαλιού του σκύλου εμφανίζεται στον τοίχο αριστερά. Θεωρείται πιθανόν ο Πικάσο να έχει απεικονίσει τον εαυτό του στη θέση του αρλεκίνου και δύο ποιητές φίλους του στις άλλες μορφές. Η σύνθεση θυμίζει αναμνηστική φωτογραφία τριών φίλων μεταμφιεσμένων με αποκριάτικα ρούχα ή μια σκηνή από θεατρικό έργο. Μοιάζει επίσης με πρόβα ορχήστρας. Ο πίνακας αποτελεί μια αλληγορία του καλλιτέχνη ως ερμηνευτή (ηθοποιού ή εκτελεστή), ένα βασικό και συχνά επαναλαμβανόμενο θέμα στο αυτοβιογραφικό έργο του Πικάσο. Χαρακτηριστικό του έργου είναι η αυστηρή γεωμετρική του σύνθεση και η κωμική διάθεση που αποπνέει. Ο Πικάσο ζωγράφισε ξανά αυτό το έργο σε διάφορες παραλλαγές. Σήμερα το κοινό μπορεί να έχει συνηθίσει σε πρωτότυπες αναπαραστάσεις, αλλά την εποχή που δημιουργήθηκαν οι «Τρεις μουσικοί», με τις επίπεδες και τετράγωνες φόρμες τους, έρχονταν σε μεγάλη αντίθεση με τη νατουραλιστική απόδοση και τις ακαδημαϊκές επιταγές. | ||||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||||
| Αρλεκίνος: | ||||||||
| Είναι υπηρέτης, πολύ φτωχός και πολυμήχανος κατεργάρης. Το περίφημο κοστούμι του με τους πολύχρωμους ρόμβους είναι μια εξέλιξη του συνδυασμoύ διάφορων ρούχων τα οποία ήταν αντιπροσωπευτικά της φτώχειας του. | ||||||||
| Commedia dell’ Arte: | ||||||||
| Μορφή αυτοσχέδιου θεάτρου, το οποίο ξεκίνησε τον 16ο αιώνα από ομάδες καλλιτεχνών που ταξίδευαν, έστηναν μια σκηνή στον δρόμο και διασκέδαζαν το κοινό με ταχυδακτυλουργικά και ακροβατικά τεχνάσματα, αλλά και με συμβατικά θεατρικά έργα. Η δράση των έργων περιστρεφόταν γύρω από γραφικούς χαρακτήρες με συγκεκριμένα κοστούμια, μάσκες, χοντροκομμένα αστεία κτλ. Τέτοιοι χαρακτήρες ήταν ο Αρλεκίνος, ο Πουλτσινέλα, η Κολομπίνα κ.ά. | ||||||||
| Κυβισμός: | ||||||||
| Κίνημα στην τέχνη, που ξεκινά το 1909 από τον Πικάσο και τον Μπρακ (Braque), οι οποίοι βασίστηκαν στις θεωρίες που έθεσε ο Σεζάν. Ο βασικός προβληματισμός των κυβιστών ήταν το πώς θα αναπαραστήσουν τις τρεις διαστάσεις στη δισδιάστατη επιφάνεια του πίνακα αποφεύγοντας τη χρήση της προοπτικής ψευδαίσθησης. Στον αναλυτικό κυβισμό αναπαριστώνται ταυτόχρονα οι διαφορετικές όψεις του αντικειμένου, οι οποίες επικαλύπτουν η μία την άλλη, με αποτέλεσμα οι φιγούρες και τα αντικείμενα να μοιάζουν φτιαγμένα από κύβους. Ο συνθετικός κυβισμός δεν ξεκινά από τη φυσική φόρμα, αλλά από τη σύνθεση και τη δημιουργία μιας νέας και πρωτότυπης φόρμας. Τα χρώματα είναι πλακάτα, εμπλουτισμένα με διακοσμητικά στοιχεία. | ||||||||
| Πιερότος: | ||||||||
| Είναι γελωτοποιός, ο οποίος φορά μια φαρδιά άσπρη στολή με μεγάλα κουμπιά και έχει το πρόσωπό του βαμμένο άσπρο. | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||||
| 1. Περιγράψτε τι βλέπετε σ’ αυτό το έργο. | ||||||||
| 2. Τι σας κάνει εντύπωση σ’ αυτό το έργο; | ||||||||
| 3. Πώς διαπιστώνουμε ότι οι τρεις φιγούρες είναι μουσικοί; | ||||||||
| 4. Τι υπάρχει πάνω στο τραπέζι; | ||||||||
| 5. Τι όργανα κρατούν οι μουσικοί; | ||||||||
| 6. Πιστεύετε ότι ο καλλιτέχνης δούλεψε το έργο του με μοντέλα ή με τη φαντασία του; | ||||||||
| 7. Μπορείτε να επινοήσετε μια δική σας ιστορία για την παρουσία αυτών των τριών μορφών στον πίνακα; | ||||||||
| 8. Θεωρείτε ότι ενδιέφερε τον καλλιτέχνη να αναπαραστήσει με λεπτομέρειες τους ανθρώπους; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. | ||||||||
| 9. Στο έργο κυριαρχούν τα τετράγωνα και τα ορθογώνια σχήματα και οι γωνίες. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες καμπυλόσχημες φόρμες. Πού είναι αυτές και γιατί τις προσέθεσε ο καλλιτέχνης; | ||||||||
| 10. Περιγράψτε την εναλλαγή των χρωμάτων στο έργο. Πώς συνδέονται αυτά μεταξύ τους και τι ατμόσφαιρα δημιουργούν; | ||||||||
| 11. Βρείτε τις γραμμές και τους άξονες της σύνθεσης. | ||||||||
| 12. Ποιο θα μπορούσε να είναι το μήνυμα που θέλει να μεταδώσει ο καλλιτέχνης μ’ αυτό το έργο; | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||||
| 1. Για να κατανοήσετε τον ρόλο των επιπέδων στο έργο του Πικάσο, μπορείτε με διαφανές χαρτί (ριζόχαρτο) να σχεδιάσετε: α) τα πιο σκοτεινά σχήματα (π.χ. Το φόντο), β) τα αμέσως επόμενα σε ένταση σχήματα και γ) τα πιο φωτεινά σχήματα. | ||||||||
| 2. Ψάξτε για διάφορα μοτίβα στο σπίτι σας, σε βιβλία ή σε περιοδικά και σχεδιάστε τα. Επινοήστε μια σύνθεση ή ζωγραφίστε μια «νεκρή φύση» στην οποία θα υπάρχουν τα μοτίβα αυτά. | ||||||||
| 3. Με αφορμή το έργο του Πικάσο, μιλήστε για τις Απόκριες, για τις μεταμφιέσεις ή για το θέατρο, για τα κοστούμια του θεάτρου, για τις κωμωδίες, για τους ηθοποιούς και για τους ρόλους. | ||||||||
| ||||||||
| 19 / 30 | ||||||||
|
|