 |
|||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
|||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ | |||||
| 24 | |||||
| Ζωγραφική | |||||
ΓΟΥΑΑΜ! (WHAAM!) |
|||||
Ρόυ Λιχτενστάιν (Roy Lichtenstein), ζωγράφος, γλύπτης, 1923-1997 |
|||||
| |||||
 | |||||
| Βιογραφικό: | |||||
| Ο Ρόυ Λιχτενστάιν, Αμερικανός ζωγράφος της μοντέρνας τέχνης, εμπνεύστηκε από τα φαινόμενα της μαζικής κουλτούρας. Ξεκίνησε το 1951 να ασχολείται επαγγελματικά με την τέχνη, ζωγραφίζοντας καουμπόι και Ινδιάνους με μοντέρνα τεχνοτροπία. Το 1960 ζωγράφισε τον Μίκυ-Μάους για τα παιδιά του και από τότε ξεκίνησε το ενδιαφέρον του για τα κόμικς. Στους πίνακές του, που είναι φτιαγμένοι με το ύφος και τους ήρωες των κόμικς, επικρατούν τα λαμπερά χρώματα. Η έκθεση των έργων του το 1962 στη Νέα Υόρκη εντυπωσίασε τόσο, ώστε ήταν ο πρώτος Αμερικανός που προσκλήθηκε να εκθέσει έργα του στην Πινακοθήκη Τέιτ του Λονδίνου. Το έργο του ανήκει στην ποπ-αρτ*. Τα γλυπτά του της περιόδου 1967-1968, αν και ανήκουν στην ίδια τεχνοτροπία με τα έργα ζωγραφικής του, θυμίζουν περισσότερο τις τεχνοτροπίες σε γυαλί και χρώμιο της δεκαετίας του 1930. Στη δημιουργία των έργων του ο Λιχτενστάιν έχει επηρεαστεί επίσης από διάφορες περιόδους της τέχνης, καθώς και από καλλιτέχνες, όπως ο Πικάσο, ο Ματίς και ο Νταλί. | |||||
| Παρουσίαση του έργου: | |||||
| Πρόκειται για ένα μεγάλων διαστάσεων έργο, αποτελούμενο από δύο ενωμένα κομμάτια. Είναι ένα δίπτυχο. Παρουσιάζει τη στιγμή της κατάρριψης ενός εχθρικού αεροπλάνου από ένα αμερικανικό πολεμικό αεροσκάφος. Η εικόνα συμπληρώνεται από ένα κείμενο που γράφει: «Άνοιξα πυρ και μπροστά μου οι πύραυλοι φώτισαν τον ουρανό». Επίσης, με μεγάλα γράμματα, σχηματίζεται η λέξη «Γουάαμ!», που παραπέμπει στον ήχο της έκρηξης. Το ύφος του έργου χαρακτηρίζεται από έντονα μαύρα περιγράμματα, λίγα πλακάτα χρώματα και τρεις σαφείς τόνους (μαύρο, άσπρο και γκρι). Κυριαρχούν το έντονο κόκκινο και το κίτρινο της έκρηξης. Τα μεγάλα κίτρινα γράμματα ακολουθούν την ακτινωτή φορά της έκρηξης. Το φόντο του ουρανού και τα γκρίζα χρώματα του αεροπλάνου αποτελούνται από μεγεθυσμένες κουκκίδες ράστερ*, τοποθετημένες με μια ψυχρή μηχανιστική κανονικότητα. Οι φυσικές λεπτομέρειες όλων των αντικειμένων έχουν αφαιρεθεί, ενώ έχουν τονιστεί εκείνα τα στοιχεία που κάνουν εύκολα αναγνωρίσιμο το αντικείμενο. Το έργο έχει επηρεαστεί από μια πολεμική ιστορία κόμικ, η οποία έχει μεγεθυνθεί. Παρουσιάζεται ως στατικός πίνακας, αποσπασματικός και αποκομμένος από τη συνέχειά του, καθώς στα κόμικς οι εικόνες συναρμόζονται προκειμένου να διηγηθούν μια ιστορία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πάντως μια κοινή εικόνα κόμικ έχει μεγεθυνθεί και μετατραπεί σε έργο τέχνης. Ο Λιχτενστάιν ήθελε τα έργα του να είναι «κριτικά, απειλητικά και επίμονα». Έτσι, εδώ ανακύπτουν κάποια ερωτήματα: ο Λιχτενστάιν με το «Γουάαμ!» κριτικάρει τη βία που προέβαλαν τα κόμικς της εποχής του 1950, είναι ενάντια στη βία ή παραμένει σε μια νοσταλγική ματιά της εφηβείας που περάσαμε διαβάζοντας Σούπερμαν, Σπάιντερμαν, Ταρζάν κτλ.; Ο θεατής που αντιλαμβάνεται την εικόνα αυτή πρέπει να έχει διαβάσει κόμικς και να γνωρίζει τον στερεότυπο τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένα. Το έργο δεν αμφισβητεί μόνο τα καθιερωμένα του ακαδημαϊσμού και της υψηλής τέχνης, αλλά ακόμη και τις μοντέρνες μορφοπλαστικές αναζητήσεις των περασμένων δεκαετιών. Το σύνολο του σχεδίου θυμίζει ιαπωνική χαρακτική. Οι καμπύλες θυμίζουν αρτ νουβό, αλλά το εικονογραφικό του υλικό και η θεματολογία του παραπέμπουν στη λαϊκή κουλτούρα. Ο Λιχτενστάιν και οι άλλοι καλλιτέχνες της ποπ-αρτ εκφράζουν με τα έργα τους το πνεύμα της εποχής τους. | |||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | |||||
| Ποπ-αρτ (pop-art): | |||||
| Κίνημα που αφορά τις εικαστικές τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, περιβάλλον), αλλά και τον κινηματογράφο και τις εφαρμοσμένες τέχνες. Αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1950 στην Αγγλία με κύριους εκπροσώπους τον Ρ. Χάμιλτον και τον Ντ. Χόκνεϋ. Παράλληλα και ανεξάρτητα από την Αγγλία το κίνημα αναπτύχθηκε και στην Αμερική (Νέα Υόρκη) με τον Α. Γουόρχολ, τον Ρ. Λιχτενστάιν και τον Κ. Όλντενμπουργκ. Ο όρος αποτελεί σύντμηση της φράσης «popular art», που σημαίνει λαϊκή τέχνη. Οι καλλιτέχνες της ποπ-αρτ δεν ήθελαν να κάνουν υψηλή ή επίσημη τέχνη, αλλά τέχνη που να απευθύνεται στα λαϊκά στρώματα. Αντλούσαν στοιχεία από τα λαϊκά περιοδικά, τα κόμικς, τις διαφημίσεις, τις εφαρμοσμένες τέχνες. Τα θέματά τους ήταν αντικείμενα της καθημερινότητας, όπως φορέματα, τρόφιμα κ.ά. Επηρεάστηκαν από τον σουρεαλισμό και τον ντανταϊσμό και εξέφρασαν το βιομηχανικό περιβάλλον και τον καταναλωτισμό. Ο ζωγράφος Ρ. Χάμιλτον όριζε την ποπ-αρτ ως «τέχνη λαϊκή, χαμηλού κόστους, αναλώσιμη, μαζικής παραγωγής, νεανική, γοητευτική και μεγάλο εμπόριο». Ράστερ: Οι χρωματιστές κουκκίδες που συνθέτουν την εικόνα στην εκτύπωση με τη μέθοδο της τετραχρωμίας στη σύγχρονη τυπογραφία. | |||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | |||||
| 1. Τι σας θυμίζει το «Γουάαμ!»; | |||||
| 2. Περιγράψτε τι απεικονίζει το συγκεκριμένο έργο. | |||||
| 3. Περιγράψτε την τεχνική του σχεδίου και του χρώματος. | |||||
| 4. Περιγράψτε την ισορροπία της σύνθεσης και τα επιμέρους συνθετικά στοιχεία. | |||||
| 5. Επινοήστε με τη φαντασία σας και διηγηθείτε την ιστορία πριν και μετά από αυτή την εικόνα. | |||||
| 6. Μια τέτοια πολεμική εικόνα πιστεύετε ότι επηρεάζει με τη βία της τον θεατή ή όχι; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. | |||||
| 7. Γιατί πιστεύετε ότι έφτιαξε αυτό το έργο ο καλλιτέχνης; | |||||
| 8. Γιατί νομίζετε ότι ο καλλιτέχνης επέλεξε αυτή ακριβώς τη σκηνή ανάμεσα από δεκάδες εικόνες που απαρτίζουν την ιστορία ενός κόμικ; | |||||
| 9. Μπορεί να θεωρηθεί αυτό το έργο πρωτότυπο; | |||||
| 10. Θα τοποθετούσατε αυτό το έργο στο δωμάτιό σας; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. | |||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | |||||
| 1. Επιλέξτε ένα κόμικ και από αυτό μία εικόνα του. Δημιουργήστε ένα δικό σας έργο είτε μεγεθύνοντας την εικόνα είτε κρατώντας τα βασικά της στοιχεία. | |||||
| 2. Σχεδιάστε ένα κόμικ του οποίου η ιστορία εξελίσσεται σε δέκα περίπου συνεχόμενες εικόνες. | |||||
| 3. Συζητήστε και αναλύστε τους χαρακτήρες γνωστών κόμικς, πώς παρουσιάζονται και με ποιον σκοπό (π.χ. Ντόναλντ Ντακ, Σκρουτζ Μακ Ντακ, Σούπερμαν κτλ.). | |||||
| |||||
| 24 / 30 | |||||
|
|