 |
||||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | ||||||||
| 21 | ||||||||
| Ζωγραφική | ||||||||
ΓΥΜΝΟ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ ΤΗ ΣΚΑΛΑ, Αρ. 2 (NU DESCENDANT UN ESCALIER, No 2) |
||||||||
Μαρσέλ Ντυσάν (Marcel Duchamp), ζωγράφος, 1887-1968 |
||||||||
| ||||||||
 | ||||||||
| Βιογραφικό: | ||||||||
| Ο Μαρσέλ Ντυσάν ήταν ζωγράφος, θεωρητικός και δημιουργός έργων τέχνης με μεικτές τεχνικές. Γεννήθηκε στη Νορμανδία της Γαλλίας και προερχόταν από καλλιτεχνική οικογένεια. Σημαντική ήταν η επίδρασή του στην εξέλιξη της μεταπολεμικής τέχνης στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική και ειδικότερα στην ποπ αρτ και την εννοιακή τέχνη. Συνδέθηκε με τους κυβιστές, τους ντανταϊστές και τους σουρεαλιστές. Το έργο του Ντυσάν χαρακτηρίζεται από χιούμορ, από τη χρήση μιας μεγάλης ποικιλίας μη συμβατικών μέσων και από τις συνεχείς αμφισβητήσεις των ορίων της τέχνης. Μέσω του Ντυσάν ξεκίνησε αυτό που σ’ εμάς είναι γνωστό ως «διευρυμένες τέχνες». Στη γλυπτική ο Ντυσάν υπήρξε πρωτοπόρος σε βασικές καινοτομίες του 20ού αιώνα, όπως τα «ρέντι μέιντς*». Περίφημη ιδέα του προς την κατεύθυνση της αντι-τέχνης ήταν ένας πραγματικός ουρητήρας που εξέθεσε ως γλυπτό. Το έργο προκαλούσε τον θεατή να ξεκινήσει έναν διάλογο μαζί του, ώστε να το συμπληρώσει με τη φαντασία του, κάνοντας συσχετισμούς ελεύθερους από κάθε καθοδήγηση. | ||||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||||
| Ο πίνακας που παρουσιάζουμε εδώ προκάλεσε μεγάλη αίσθηση, όταν εκτέθηκε στη Νέα Υόρκη το 1913. Ο Ντυσάν πρωτοτύπησε ως προς το ότι προσπάθησε να «αιχμαλωτίσει» την κίνηση πάνω στον καμβά. Είναι εμφανείς οι επιδράσεις που δέχτηκε από τον φουτουρισμό, τον κινηματογράφο, τις χρονοφωτογραφίες και τις φωτογραφικές σπουδές του ανθρώπινου σώματος σε κίνηση. Στον πίνακα αυτόν βλέπουμε τις επάλληλες εικόνες μιας φιγούρας να κατεβαίνει μια σκάλα. Στην ουσία δεν υπάρχει κάτι που να μας θυμίζει ένα πραγματικό γυμνό παρά μόνο γραμμές και επίπεδα. Οι γραμμές και οι φόρμες που αλληλοκαλύπτονται και αναπαριστούν τον ρυθμό, την κίνηση και την κατεύθυνση των κινήσεων μας θυμίζουν τις χρονοφωτογραφίες εκείνης της εποχής. Παράλληλα, παραπέμπουν σε μια φιγούρα που είναι ζωγραφισμένη με ένα στιλ επηρεασμένο από τις κυβιστικές ιδέες σχετικά με την αποδόμηση των μορφών και τη χρήση των γήινων χρωμάτων. Η διαγώνια σύνθεση εντείνει την αίσθηση της κίνησης. Τα σκιασμένα επίπεδα δίνουν βάθος και ένταση στη μορφή της φιγούρας. Ωστόσο, η κίνηση και το γυμνό φαίνεται να υπάρχουν μόνο στο μυαλό του θεατή. Αυτό το έργο προχωρά πιο πέρα από την κυβιστική ζωγραφική, στην οποία η φιγούρα είναι στατική και παρουσιασμένη από πολλές όψεις την ίδια στιγμή, ενώ ο Ντυσάν ζωγράφισε τη φιγούρα από μια όψη σε πολλές επάλληλες στιγμές. Η επαναληπτική κίνηση της μορφής που κατεβαίνει τη σκάλα μάς παραπέμπει στη συνεχή κίνηση μιας μηχανής. Ο Ντυσάν ήθελε μ’ αυτό το έργο να αναπαραγάγει τον δυναμισμό που χαρακτηρίζει τις μηχανές, αλλά και την ίδια την εποχή του. | ||||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||||
| Ρέντι μέιντς (ready mades): | ||||||||
| Όρος που σημαίνει «έτοιμο» και υιοθετήθηκε από τον Μαρσέλ Ντυσάν, για να ονομάσει ένα τυχαίο καθημερινό αντικείμενο χωρίς ιδιαίτερη αισθητική αξία, με σκοπό να το αποχαρακτηρίσει από τον συνηθισμένο χρηστικό του ρόλο και να το αναγάγει σε έργο τέχνης με αισθητικές ιδιότητες. Η έννοια προωθήθηκε αρχικά όταν ο Ντυσάν εξέθεσε μια ρόδα ποδηλάτου σε ένα σκαμνί το 1913. Δημοφιλής όρος μεταξύ των ντανταϊστών, χρησιμοποιήθηκε για να προκαλέσει. | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||||
| 1. Σας αρέσει το έργο αυτό; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. | ||||||||
| 2. Φανταστείτε τον εαυτό σας μέσα σε ένα αυτοκίνητο που τρέχει με ταχύτητα σε πολυσύχναστο δρόμο. Προλαβαίνετε να παρατηρήσετε λεπτομέρειες, όπως τις εκφράσεις των προσώπων που βαδίζουν στον δρόμο ή το χρώμα των ρούχων τους; Συσχετίστε την απάντησή σας με τον πίνακα του Ντυσάν. | ||||||||
| 3. Για ποιον λόγο νομίζετε ότι ο Ντυσάν έδωσε αυτόν τον τίτλο στον πίνακά του; | ||||||||
| 4. Ποιον άλλο τίτλο θα μπορούσε να έχει το έργο αυτό; | ||||||||
| 5. Νομίζετε ότι ο Ντυσάν ενδιαφέρεται να κάνει το συμβατικό σχέδιο ενός ανθρώπου; Τι τον ενδιαφέρει σ’ αυτό το έργο; | ||||||||
| 6. Πώς είναι η σύνθεση του έργου; | ||||||||
| 7. Ποιο είναι το περιεχόμενο αυτού του έργου; | ||||||||
| 8. Φανταστείτε κάποιους ήχους να παράγονται από τη συγκεκριμένη εικόνα. Ποιοι ήχοι θα μπορoύσαν να είναι αυτοί; | ||||||||
| 9. Ποιες εικόνες σάς έρχονται στο μυαλό, όταν κοιτάζετε αυτό το έργο; Τι σας θυμίζει και με τι μοιάζει; | ||||||||
| 10. Περιγράψτε πώς ένας καλλιτέχνης πριν από τον Ντυσάν θα ζωγράφιζε μια ανθρώπινη φιγούρα να κατεβαίνει τη σκάλα ή ένα άλογο να καλπάζει. | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||||
| 1. Σχεδιάστε στην άκρη κάθε σελίδας ενός βιβλίου μια απλή φιγούρα σε συνεχόμενη κίνηση. Έπειτα ξεφυλλίστε το βιβλίο γρήγορα και θα έχετε την αίσθηση ότι η φιγούρα κινείται πραγματικά. Με βάση την ίδια αρχή δημιουργούνται τα κινούμενα σχέδια στις ταινίες του κινηματογράφου. | ||||||||
| 2. Σχεδιάστε μια μορφή που κινείται (άνθρωπο, ζώο, αυτοκίνητο κ.ά.) με τέτοιον τρόπο, ώστε να φαίνεται έντονα η κίνησή του. | ||||||||
| 3. Βρείτε σε βιβλία ή στο διαδίκτυο έργα του Μ. Ντυσάν και άλλων ντανταϊστών και συζητήστε για την πρωτοτυπία, την προκλητικότητά τους και για τη θέση του ντανταϊσμού στη μοντέρνα τέχνη. | ||||||||
| ||||||||
| 21 / 37 | ||||||||
|
|