 |
||||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | ||||||||
| 26 | ||||||||
| Τοιχογραφία | ||||||||
ΤΟ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ (LA VICTIMA DE LA MAQUINA) |
||||||||
Νταβίντ Αλφάρο Σικέιρος (David Alfaro Siqueiros), ζωγράφος,1896-1974 |
||||||||
| ||||||||
 | ||||||||
| Βιογραφικό: | ||||||||
| Ο Μεξικανός ζωγράφος Νταβίντ Αλφάρο Σικέιρος είναι ο πιο γνωστός από τους μουραλίστες*. Υπήρξε σε όλη του τη ζωή στρατευμένος καλλιτέχνης. Δημιούργησε περίφημες τοιχογραφίες, συχνά τεράστιων διαστάσεων, με πολιτικό προβληματισμό. Εμπνεύστηκε από τις τέχνες των ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής πριν από την άφιξη του Κολόμβου και από τους κοινωνικούς αγώνες της εποχής του. Ερευνούσε και πειραματιζόταν συνεχώς με σύγχρονα υλικά και τεχνικές. Το ύφος του είναι ρεαλιστικό, αλλά με εξπρεσιονιστικά και σουρεαλιστικά στοιχεία. Το 1932 έζησε για λίγα χρόνια στη Νέα Υόρκη, όπου γνώρισε τον Πόλοκ και άλλους Νεοϋορκέζους καλλιτέχνες. Τοιχογραφίες του υπάρχουν σε δημόσια κτίρια, κυρίως στο Μεξικό, αλλά και στη Χιλή και στην Κούβα. Η μεγαλύτερη τοιχογραφία του, με τίτλο «Η πορεία της ανθρωπότητας», έχει μέγεθος 4.331 τετρ. μ. και βρίσκεται στο Πολιτιστικό Πολυφόρουμ του Μεξικού. | ||||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||||
| Το έργο αυτό είναι ένα μικρό τμήμα μιας τεράστιας τοιχογραφίας, που αναπτύσσεται στους εσωτερικούς τοίχους και στην οροφή της κεντρικής αίθουσας ενός δημόσιου κτιρίου στην πόλη του Μεξικού. Ο τίτλος ολόκληρου του έργου είναι: «Για μια πλήρη προστασία στην εργασία για όλους τους Μεξικανούς». Το εικονιζόμενο τμήμα έχει τίτλο «Το θύμα της μηχανής». Το πλήρες έργο πραγματεύεται το πρόβλημα των εργατικών ατυχημάτων και έχει σχέση με τη λειτουργία του συγκεκριμένου δημόσιου κτιρίου, η οποία αντιστοιχεί σ’ αυτήν του ελληνικού Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ). Πάνω σε έναν ιμάντα που βγαίνει από μια μηχανή απεικονίζεται ο τραυματισμένος εργάτης. Από πάνω του πετάγεται με ορμή ένας σύγχρονος Προμηθέας με σώμα από φλόγα και λάβα, που κρατά στα χέρια του τη σφαίρα του ήλιου και φέρνει συμβολικά ένα δώρο στην ανθρωπότητα. Δίπλα στον ιμάντα στέκονται τιμητικά τρεις εργάτες με θλιμμένη αλλά αποφασιστική όψη, ενώ δεξιά βρίσκεται μια ομάδα δυναμικών γυναικών, οι οποίες κρατούν στα χέρια τους σύμβολα ζωής: η μία κρατά ένα μωρό και η άλλη στάχυα. Οι τουρμπίνες και οι άλλες μηχανές από τις οποίες βγαίνει ο ιμάντας με τον εργάτη υπονοούν την οικονομική εξέλιξη και την πρόοδο, αλλά και τους κινδύνους που συνεπάγεται η χρήση τους. Πιο πίσω κτίρια με έντονη προοπτική παραμόρφωση συμβολίζουν διάφορες φάσεις του πολιτισμού του ανθρώπου. Απεικονίζονται ένας ουρανοξύστης, μια πυραμίδα της Λατινικής Αμερικής, μια πυραμίδα της Αιγύπτου, οι τρούλοι του Κρεμλίνου κ.ά. Το κόκκινο άστρο στο κέντρο της οροφής και το ουράνιο τόξο συμβολίζουν την αδελφοσύνη των λαών και την ειρήνη και δίνουν στον θεατή την αίσθηση ενός πλανηταρίου. Το έργο παρουσιάζει μια αδιάλειπτη συνέχεια από τους τοίχους στην οροφή (γι’ αυτόν τον λόγο οι τοίχοι κατασκευάστηκαν με καμπύλες) και χαρακτηρίζεται από μια έντονη δυναμική όλων των γραμμών και των μορφών, επιβάλλοντας τους δικούς του κανόνες προοπτικής. Ο θεατής, καθώς μετακινείται στον χώρο και περιβάλλεται από παντού από το δυναμικό αυτό έργο, βλέπει σε κάθε κίνησή του να μεταβάλλονται εντυπωσιακά η οπτική και η προοπτική του έργου. Ο Σικέιρος επιδίωξε να έχει ο θεατής την αίσθηση ότι το έργο τον ακολουθεί και μεταβάλλεται ανάλογα με την οπτική γωνία από την οποία το κοιτά. | ||||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||||
| Μουραλισμός (muralisme): | ||||||||
| Κίνημα στη ζωγραφική που δημιουργήθηκε στο Μεξικό μετά την επανάσταση του 1911. Η λέξη προέρχεται από τα «murales», που είναι οι τοιχογραφίες. Οι Μεξικανοί ζωγράφοι, όπως ο Σικέιρος, ο Ορόσκο και ο Ριβέρα, πίστευαν ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να ζωγραφίζουν δημόσια, μνημειώδη σε μέγεθος έργα με στοιχεία από την προκολομβιανή τέχνη της Νότιας Αμερικής, αλλά με θέματα σύγχρονου κοινωνικού προβληματισμού. Το ύφος του κάθε καλλιτέχνη ήταν διαφορετικό, επηρεασμένο από τον κλασικισμό, τον ιταλικό μανιερισμό, τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, τον κυβισμό κτλ. | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||||
| 1. Περιγράψτε τι βλέπετε σ’ αυτό το έργο. | ||||||||
| 2. Μπορείτε να προσδιορίσετε στη σύνθεση τις διάφορες ομάδες μορφών; | ||||||||
| 3. Ποια είναι η συνθετική σχέση της κόκκινης μορφής με τα κτίρια; | ||||||||
| 4. Ποια είναι η αίσθηση που σας δίνουν οι μηχανές; | ||||||||
| 5. Τι συμβολίζουν ο θερισμός και το μωρό στην αγκαλιά των γυναικών; | ||||||||
| 6. Η μία γυναίκα κρατά ένα τυλιγμένο χαρτί. Τι μπορεί να συμβολίζει αυτό; | ||||||||
| 7. Ποιο είναι το νόημα αυτού του έργου; | ||||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||||
| 1. Σχεδιάστε μακέτες υπό κλίμακα για τοιχογραφίες, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές διαστάσεις του διαθέσιμου χώρου. | ||||||||
| 2. Στο πλαίσιο του μαθήματος των Εικαστικών δημιουργήστε μια τοιχογραφία στο σχολείο σας με ένα κοινωνικό θέμα, όπως για παράδειγμα «Σύγχρονη εκπαίδευση», «Μόρφωση για όλους» κτλ. | ||||||||
| ||||||||
| 26 / 37 | ||||||||
|
|