 |
||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | ||||||
| 28 | ||||||
| Γλυπτική | ||||||
ΚΥΡΙΑ ΣΤΟ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ (SUPERMARKET LADY) |
||||||
Ντουέιν Χάνσον (Duane Hanson), γλύπτης, 1925-1996 |
||||||
| ||||||
 | ||||||
| Βιογραφικό: | ||||||
| Ο Αμερικανός γλύπτης Ντουέιν Χάνσον, εκπρόσωπος του σύγχρονου υπερρεαλισμού* στις πλαστικές τέχνες, γεννήθηκε στη Μινεσότα. Σπούδασε τέχνη στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Δίδαξε τέχνη στο Πανεπιστήμιο της Ατλάντα και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Από το 1969 ο Χάνσον εγκαταλείπει την αφαίρεση και αφιερώνεται στην υπερρεαλιστική γλυπτική, έχοντας ως θέμα του καθημερινούς ανθρώπους της αστικής αμερικανικής κοινωνίας. Το υλικό που προτιμά είναι ο πολυεστέρας με ίνες υαλοβάμβακα. Στη συνέχεια χρωματίζει το γλυπτό και, για να επιτύχει απόλυτη φυσικότητα, χρησιμοποιεί πραγματικά μαλλιά, ρούχα, κοσμήματα και εξαρτήματα. Στους «Τουρίστες» ένας συνταξιούχος τουρίστας φορά μια βερμούδα και κρατά όλα τα σύνεργα της φωτογράφησης, καθώς η γυναίκα δίπλα του κρατά μια πλαστική σακούλα με αναμνηστικά από το ταξίδι. Στην «Κάσκα» παρουσιάζεται ένας καταπονημένος αστυνομικός. Το έργο του Χάνσον δημιουργεί ένα είδος «κέρινων ομοιωμάτων» του 20ού αιώνα με θέμα την κοινοτοπία της καθημερινότητας. Παρουσίασε έργα του σε ατομικές εκθέσεις στη Νέα Υόρκη, τη Γερμανία και την Ιαπωνία. | ||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||
| Ο Χάνσον φτάνει σε ακραία όρια την παραδοσιακή σχέση της αμερικανικής τάσης για τον ρεαλισμό. Σ’ αυτό το έργο παρουσιάζονται ένα γυναικείο γλυπτό σε φυσικό μέγεθος και ένα πραγματικό καρότσι σουπερμάρκετ γεμάτο από συσκευασίες τροφίμων. Το γλυπτό είναι ντυμένο με πραγματικά ρούχα και αξεσουάρ. Η πρώτη αίσθηση του ανυποψίαστου θεατή είναι ότι πρόκειται για πραγματικό άνθρωπο. Κατόπιν ο θεατής διαπιστώνει την κριτική διάθεση, τη δηκτική σάτιρα του καλλιτέχνη. Η γυναικεία φιγούρα στο σουπερμάρκετ είναι στην πραγματικότητα τραγική. Η επιλογή του Χάνσον να αναπαραστήσει μια γυναίκα της μεσαίας αμερικανικής αστικής τάξης, μια ευτραφή, απεριποίητη γυναίκα με το τσιγάρο στα χείλια (αντί για μια νέα και όμορφη) είναι μια κριτική στάση του δημιουργού απέναντι σε μια κοινωνική συμπεριφορά. Είναι κοινωνική κριτική, κριτική στον υπερκαταναλωτισμό, στην ουσιαστική εγκατάλειψη των ιδανικών και των προσδοκιών. Η καθημερινή αυτή γυναίκα, που αναπαριστάνεται με τόσο μεγάλη φυσικότητα, είναι το σύμβολο μιας μεγάλης μερίδας γυναικών που τρέχουν να τα προφτάσουν όλα: να ψωνίσουν από το σουπερμάρκετ τα απαραίτητα για την οικογένειά τους και συγχρόνως να περιποιηθούν τον εαυτό τους, ώστε να είναι εμφανίσιμες σε άλλες εκδηλώσεις. Το κολιέ και η χρυσή ταυτότητα, αλλά και τα ρόλεϊ στα μαλλιά κρύβουν φιλαρέσκεια. Τα σημάδια όμως στα χέρια, το κοκκίνισμα στο πρόσωπο, το πάχος και το τσιγάρο υποδηλώνουν μια προβληματική σωματική και ψυχική υγεία. Το υπερβολικά φορτωμένο καρότσι και τα παχυντικά προϊόντα (ζαμπόν, κόκα-κόλα) που περιέχει παραπέμπουν στις διατροφικές συνήθειες της γυναίκας. Τα έντονα, φωτεινά χρώματα των ρούχων της, η αταίριαστη με τα παπούτσια τσάντα, το μαντίλι στο κεφάλι δείχνουν βιασύνη και προχειρότητα. Το έργο είναι σαν τρισδιάστατη φωτογραφία. Είναι σαν αληθινό σώμα, το οποίο όμως δεν αναπνέει, δεν έχει ψυχή. Η χρήση εκμαγείου, που εξασφαλίζει την υψηλή πιστότητα και ομοιότητα του γλυπτού με το ζωντανό μοντέλο, είναι για πολλούς θεατές ευκολία. Αυτοί θα προτιμούσαν να ανακαλύψουν μια πιο κρυμμένη αλήθεια. Ωστόσο, ο Χάνσον, που απεικονίζει μια πραγματικότητα, θέλει ουσιαστικά να μας προβληματίσει σχετικά με το ποια είναι αυτή η πραγματικότητα. Το έργο είναι ρεαλιστικό. Δεν είναι νατουραλιστικό σε καμιά περίπτωση. Η μορφή του είναι ιδιαίτερα προσεγμένη, με στόχο την οφθαλμαπάτη του αληθινού. Αυτό που κυριαρχεί τελικά είναι το περιεχόμενο του έργου. | ||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||
| Υπερρεαλισμός ή φωτορεαλισμός (hyperrealisme, surrealisme, photorealisme): | ||||||
| Ο υπερρεαλισμός ή φωτορεαλισμός είναι εικαστικό κίνημα που εμφανίστηκε στην Αμερική γύρω στο 1965-70 στη ζωγραφική και στη γλυπτική. Τα θέματά του είναι σαν ένα ρεπορτάζ της καθημερινής ζωής. Παρουσιάζονται απλοί άνθρωποι, πρόσωπα της διπλανής πόρτας ή καθημερινά αντικείμενα. Το ύφος των φωτορεαλιστών καλλιτεχνών είναι η πιο ακραία φωτογραφική ακρίβεια ενός υπερβολικού ρεαλισμού. Το έργο τους δημιουργεί ένα είδος ψευδαίσθησης, ότι πρόκειται για μια πραγματική φωτογραφία ή για μια πραγματικότητα. Οι φωτορεαλιστές θεωρούσαν ότι η φωτογραφία είναι, έτσι κι αλλιώς, μια πραγματικότητα από «δεύτερο χέρι». Γνωστοί καλλιτέχνες είναι ο Τζον ντε Αντρέα, ο Τσακ Κλόους και ο Ρίτσαρντ Έστες. | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||
| 1. Αυτό το έργο είναι μοντέρνα γλυπτική. Τι παρατηρείτε; | ||||||
| 2. Περιγράψτε τα ρούχα και το σώμα της γυναίκας. | ||||||
| 3. Τι σας θυμίζει αυτή η εικόνα; | ||||||
| 4. Ποια είναι η πρώτη σκέψη που σας έρχεται στο μυαλό, όταν κοιτάζετε αυτό το έργο; | ||||||
| 5. Παρατηρήστε τα προϊόντα στο καρότσι. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε για τη γυναίκα από την αγορά αυτών των προϊόντων; | ||||||
| 6. Αφού μελετήσετε ένα γυναικείο γλυπτό της κλασικής αρχαιότητας, σημειώστε τις διαφορές, αλλά και ομοιότητες που έχει με το συγκεκριμένο γλυπτό. | ||||||
| 7. Πώς θα περιγράφατε αυτή τη γυναίκα; Τι σκέψεις πιστεύετε ότι κάνει τη στιγμή που ψωνίζει στο σουπερμάρκετ; Πώς θεωρείτε ότι είναι ο χαρακτήρας της; | ||||||
| 8. Περιγράψτε πώς φαντάζεστε μια ημέρα από τη ζωή αυτής της γυναίκας. | ||||||
| 9. Παρόλο που αρκετοί δε θα χαρακτήριζαν τη γυναικεία φιγούρα όμορφη, εσείς θεωρείτε το έργο όμορφο ή όχι; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. | ||||||
| 10. Τι μήνυμα θέλει να μεταδώσει ο καλλιτέχνης μ’ αυτό το γλυπτό; Ποιο είναι το νόημα αυτού του έργου; | ||||||
| 11. Για ποιον λόγο ο καλλιτέχνης δεν επιλέγει για γλυπτό μια γυναίκα που θα τη θεωρούσε όμορφη όλος ο κόσμος, αλλά επιλέγει αυτή τη συγκεκριμένη γυναίκα; | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||
| 1. Βγάλτε φωτογραφίες καθημερινών ανθρώπων και κάντε μια έκθεση στους χώρους του σχολείου. | ||||||
| 2. Συζητήστε για τον υπερκαταναλωτισμό. | ||||||
| 3. Γράψτε μια εργασία για την ποπ αρτ, τους καλλιτέχνες της ποπ αρτ και την κοινωνική κριτική που ασκούσαν με το έργο τους. | ||||||
| ||||||
| 28 / 37 | ||||||
|
|