 |
||||||
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ |
||||||
| ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | ||||||
| 36 | ||||||
| Ζωγραφική | ||||||
Η ΚΥΡΙΑ ΜΑΤΙΣ. ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΗ ΡΙΓΑ (MADAME MATISSE. PORTRAIT A LA RAIE VERTE) |
||||||
Ανρί Ματίς (Henri Matisse), ζωγράφος, 1869-1954 |
||||||
| ||||||
 | ||||||
| Βιογραφικό: | ||||||
| Ο Ανρί Ματίς, ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ζωγράφους του 20ού αιώνα, άρχισε να ζωγραφίζει στα είκοσι χρόνια του. Σπούδασε στην Ακαδημία Ζυλιάν και στο ατελιέ του συμβολιστή ζωγράφου Μορό στη Σχολή Καλών Τεχνών. Σε όλη τη σταδιοδρομία του αναζήτησε και έφτασε την εκφραστικότητα του χρώματος στα όρια του εξπρεσιονισμού. Τα θέματά του ήταν συχνά παρμένα από τα εσωτερικά σπιτιών και τα χαρακτήριζε η μεσογειακή ζωντάνια. Το 1905 εκθέτει στο «Σαλόνι των Ανεξαρτήτων» στο Παρίσι και το έργο του, προκλητικά φωτεινό και ανατρεπτικά εξπρεσιονιστικό, κατατάσσεται στο κίνημα του φοβισμού*. Ο Ματίς, με την αφαίρεση και την απλοποίηση των μορφών του, επηρεάζει καθοριστικά τον κυβισμό και άλλα μοντέρνα κινήματα του 20ού αιώνα. | ||||||
| Παρουσίαση του έργου: | ||||||
| Αυτό που από την πρώτη ματιά ξενίζει, αλλά και εντυπωσιάζει συγχρόνως τον θεατή σ’ αυτή την προσωπογραφία είναι το χρώμα, το οποίο κυριαρχεί σε όλο το πρωτοποριακό αυτό έργο. Οι όγκοι διαμορφώνονται με χρώμα καθαρό, όπως βγαίνει από το σωληνάριο, και με ελάχιστες αναμείξεις (π.χ. στο πρόσωπο). Η πινελιά είναι εμφανής. Το φόντο είναι χωρισμένο σε τρεις επιφάνειες και είναι οργανικά «δεμένο» με το κεφάλι και το φόρεμα. Τα περιγράμματα δεν είναι γραμμές αλλά φόρμες σκούρες. Τα χρώματα είναι σε πολλά σημεία αυθαίρετα και αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του εξπρεσιονισμού. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό εξπρεσιονιστικό έργο. Ο Ματίς κάνει χρήση της παράθεσης των βασικών χρωμάτων μαζί με τα συμπληρωματικά τους, ώστε με την εξισορρόπησή τους να αποκτήσει φως και αρμονία το έργο. Τα χρώματα πάλλονται και ολοκληρώνει το ένα το άλλο. Κλειδί στην «ανάγνωση» του έργου είναι η πράσινη λωρίδα σκιάς, όπως και ο ίδιος ο Ματίς σημειώνει στον τίτλο του έργου. Είναι ένα στοιχείο που μας ζητά να το προσέξουμε, αν και η πράσινη λωρίδα τραβά σίγουρα την προσοχή μας. Εάν τη σκεπάσουμε, το έργο γίνεται επίπεδο. Η κάθετη αυτή σκιά υποδηλώνει δύο διαφορετικούς φωτισμούς από δεξιά και από αριστερά. Το πράσινο χρώμα συμπληρώνει τα κόκκινα χρώματα γύρω του, όπως στο φόρεμα και μέσα στο πρόσωπο (κόκκινο και ροζ στο χέρι και στο δέρμα). Δημιουργεί έντονη εκφραστικότητα, ένταση και πρωτοτυπία. Γενικά, το χρώμα λειτουργεί αυτόνομα και κυριαρχεί στο έργο, αλλά παράλληλα το ίδιο το θέμα, δηλαδή το πορτρέτο, παραμένει ισχυρό. Το κύριο θέμα του έργου παραμένει το πορτρέτο της κυρίας Ματίς, ένα πορτρέτο αυστηρό, σοβαρό, με βάθος στο βλέμμα, με τα μαλλιά δεμένα σε συντηρητικό κότσο, με γυναικεία φιλαρέσκεια μόνο στον στολισμένο λαιμό του φορέματός της και όχι σε περιττά κοσμήματα (σκουλαρίκια, κολιέ, χτενάκια κτλ.). | ||||||
| ΓΩΣΣΑΡΙ | ||||||
| Φοβισμός (fauvisme): | ||||||
| Το πρώτο μοντέρνο κίνημα του εικοστού αιώνα. Ο όρος προέρχεται από τη γαλλική λέξη «fauve» (φοβ), που σημαίνει «άγριο θηρίο». Περιελάμβανε τους καλλιτέχνες Α. Ματίς, Α. Ντερέν, Μ. Βλαμένγκ και άλλους. Το χαρακτηριστικό των φοβιστών ήταν ότι απελευθέρωσαν την εικόνα από τη μίμηση της φύσης και από άλλες θεματολογικές συμβάσεις. Τα χρώματά τους ήταν εξπρεσιονιστικά, έντονα και αυθαίρετα. | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ | ||||||
| 1. Τι σας κάνει εντύπωση σ’ αυτό το έργο; | ||||||
| 2. Ποιες είναι οι αντιθέσεις σ’ αυτό το έργο; | ||||||
| 3. Τι πληροφορίες μάς δίνει το έργο για την κυρία Ματίς; | ||||||
| 4. Τι σας παραξενεύει σ’ αυτό το έργο; | ||||||
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ||||||
| 1. Μελετήστε έργα του Ματίς | ||||||
| ||||||
| 36 / 37 | ||||||
|
|