Σκοπός και Σύντομο Ιστορικό της Βιβλιοθήκης
του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Η έκθεση απολογισμού

Η Bιβλιοθήκη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι εξειδικευμένη κυρίως σε θέματα παιδαγωγικά και απευθύνεται στο επιστημονικό προσωπικό του Π.Ι. και ευρύτερα, σε όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας: εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, σχολικούς συμβούλους, φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές. Προσδοκά να εξυπηρετήσει το εκπαιδευτικό\ ερευνητικό κοινό με τον καλύτερο και πιο σύγχρονο τρόπο, ώστε να αποτελέσει η Βιβλιοθήκη του Π.Ι. πηγή για την αυτομόρφωση και τη δια βίου μάθηση, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο, στην περαιτέρω ανάπτυξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Στο πλαίσιο του πρώτου και δεύτερου Επιχειρησιακού Προγράμματος για την Εκπαίδευση και την Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση του Υπουργείου Παιδείας, εντάχθηκαν έργα με σκοπό αφενός τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της Βιβλιοθήκης (Α' ΕΠΕΑΕΚ), και αφετέρου την ανάπτυξη της δικτύωσής της και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της (Β' ΕΠΕΑΕΚ). Τα έργα αυτά έδωσαν τη δυνατότητα εμπλουτισμού της συλλογής της, αναβάθμισης του χώρου και του εξοπλισμού και υποστήριξαν τη βελτίωση των πληροφοριακών υπηρεσιών που παρέχει, δίνοντας έμφαση, κατά τη δεύτερη φάση (2002 - 2006), στην ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπηρεσιών.

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται παρακάτω δίνουν μια περιληπτική εικόνα της λειτουργίας της βιβλιοθήκης του Π.Ι. κατά την περίοδο από τον Σεπτέμβριο του 2003 έως τον Αύγουστο του 2004. Στο πρώτο μέρος καταγράφονται τα ποσοτικά μεγέθη της συλλογής και της λειτουργίας της βιβλιοθήκης κατά την εν λόγω περίοδο. Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται μερικές από τις σημαντικές εξελίξεις στη λειτουργία της βιβλιοθήκης φέτος και παρατίθενται τα συγκριτικά με πέρυσι στοιχεία και οι σχετικές αναλύσεις. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος παρουσιάζεται μια ανάλυση των χαρακτηριστικών των εξωτερικών επισκεπτών της βιβλιοθήκης του Π.Ι., και επίσης, γίνεται ειδικότερη ανάλυση των θεμάτων για τα οποία αναζητούν υλικό στη βιβλιοθήκη οι εξωτερικοί αυτοί χρήστες.

Η Σημερινή Εικόνα

• 5.521 άτομα (i) έκαναν χρήση των υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης (μέλη Π.Ι. και εξωτερικοί επισκέπτες), ή 460 ανά μήνα.
• 914 νέοι τόμοι καταχωρίστηκαν στη συλλογή από δωρεές και προμήθειες.
• 1.520 νέες εγγραφές καταλογογράφησης προστέθηκαν στον ηλεκτρονικό κατάλογο.
• 412 νέα τεύχη(ii) εντάχθηκαν στη συλλογή έντυπων περιοδικών (120 τίτλοι).
• 2.760 δανεισμοί έγιναν στα μέλη του Π.Ι. με μέσο όρο 3,98 τεκμήρια ανά χρήστη και 230 ανά μήνα.
• 2288 ηλεκτρονικά άρθρα ανακτήθηκαν από τους εκδότες Metapress. Kluwer, Elsevier, Oxford και από την OCLC, με μέσο όρο 191 ανά μήνα.
• 914 αναζητήσεις έγιναν στις βάσεις δεδομένων OCLC και Wilson (Wilson μόνο 2004).
• 153 άρθρα διατέθηκαν σε άλλες βιβλιοθήκες μέσω του Εθνικού Δικτύου Βιβλιοθηκών Έρευνας και Τεχνολογίας.
• 72.400 φωτοτυπίες έβγαλαν οι εξωτερικοί χρήστες, ή 6.033 ανά μήνα.

Συνολικά στις 31/8/2004

Το μέγεθος της συλλογής ανέρχεται σε 28.358 τόμους. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται διάφοροι τύποι υλικού (μονογραφίες, CD-Rom, κλπ.), καθώς και οι ειδικές συλλογές (iii) . Στη συλλογή περιοδικών περιλαμβάνονται συνδρομές σε συνολικά 647 τίτλους που αφορούν κυρίως στην εκπαίδευση (έντυπα περιοδικά, ηλεκτρονικά περιοδικά και περιοδικά ελεύθερης πρόσβασης στο Διαδίκτυο). Στον ηλεκτρονικό κατάλογο είχαν ενταχθεί 22.145 εγγραφές. (iv)

Ο δεύτερος πίνακας αναφέρεται στην εξέλιξη των δανεισμών (αρ. τεκμηρίων) στα μέλη του Π.Ι. Η εντονότερη κίνηση όσον αφορά στους δανεισμούς εμφανίζεται κατά τους φθινοπωρινούς μήνες, αλλά και το Μάρτιο. Τον Αύγουστο του 2004 φαίνεται να υπάρχει σημαντική μείωση των δανεισμών σε σχέση με το 2003, για τον λόγο που αναφέρθηκε παραπάνω. Συνολικά οι δανεισμοί από 9/2003 έως 8/2004 ήταν αυξημένοι κατά 10,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Οι δε παρατηρήσεις που κατά καιρούς διατυπώνονται, αφορούν κυρίως στην ικανοποίηση των αναγνωστών - χρηστών για το επίπεδο υπηρεσιών της βιβλιοθήκης (71%). Το ποσοστό αυτό αναλύεται σε σχέση με την άρτια και ευγενική εξυπηρέτηση από το προσωπικό (28%), την καλή οργάνωση (20%), την πλούσια, ενημερωμένη συλλογή (13%), το περιβάλλον (7%), και το σύστημα αναζήτησης (3%).

Επίσης διατυπώνονται τα αιτήματα να λειτουργεί η Βιβλιοθήκη και τα απογεύματα (11%), να είναι δανειστική για όλους (9%), να υπάρχει δεύτερο φωτοτυπικό (4%) ή να υπάρχει περισσότερο υλικό στη συλλογή για συγκεκριμένα θέματα (5%).Σε σχέση με πέρυσι, αυξήθηκαν τα θετικά σχόλια στο σύνολο των παρατηρήσεων (71% έναντι 50%) ενώ διατυπώθηκαν οι ίδιες προτάσεις για δανεισμό κ.τ.λ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από άτομα που επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη μας για πρώτη φορά. Ένας μεγάλος όμως αριθμός των εξωτερικών χρηστών έχουν επισκεφθεί τη βιβλιοθήκη κατ' επανάληψη, γεγονός που επίσης υποδηλώνει τον βαθμό ικανοποίησης από τις υπηρεσίες που προσφέρει η βιβλιοθήκη.

Κατηγορίες Θεμάτων για τις οποίες αναζητούν υλικό οι εξωτερικοί χρήστες. Στη φόρμα, που συμπληρώνουν τα άτομα που επισκέπτονται το χώρο μας για πρώτη φορά, προστέθηκε το 2003 - 4 και ερώτημα σχετικά με τα θέματα για τα οποία αναζητούν υλικό στη βιβλιοθήκη του ΠΙ. Το ερώτημα αυτό μπορεί να δώσει στοιχεία τόσο για την επάρκεια της συλλογής όσο για την περαιτέρω ανάπτυξή της, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στην εξελισσόμενη ζήτηση.

Στον παρακάτω πίνακα έχει γίνει επεξεργασία των επιμέρους απαντήσεων (βλέπε παράρτημα για τον πλήρη κατάλογο), ώστε να ενοποιούνται σε γενικότερες θεματικές κατηγορίες. Παρουσιάζονται οι κύριες θεματικές κατηγορίες, δηλαδή αυτές που ανέρχονται σε τουλάχιστον 4% του συνόλου των απαντήσεων, κατά σειρά συχνότητας. Η πρώτη σε συχνότητα κατηγορία είναι η «Διδακτική», στην οποία εντάσσονται τόσο οι αναφορές στην ειδική διδακτική των μαθημάτων όσο και οι αναφορές στην παιδαγωγική γενικώς. Ακολουθεί η ειδική αγωγή, η οποία απαρτίζεται από ειδικότερα θέματα (δυσλεξία, αυτισμός, εκπαίδευση τυφλών, κ.ο.κ.) και η ψυχολογία, με ειδικότερα θέματα εκπαιδευτικής ψυχολογίας, μεταξύ των οποίων το θέμα της επιθετικότητας ή bullying, που κυριαρχεί. Στη συνέχεια εμφανίζονται ειδικότερα εκπαιδευτικά - παιδαγωγικά θέματα όπως τα προγράμματα σπουδών, η αξιολόγηση, η διαθεματική προσέγγιση στη διδασκαλία, η διαπολιτισμική εκπαίδευση, η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης η εκπαιδευτική τεχνολογία και η μουσειακή αγωγή. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει περισσότερη ζήτηση για την ιστορία ως αυτούσιο επιστημονικό πεδίο παρά σε σχέση με τη διδακτική της (2 αναφορές έναντι 6).