III: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚO ΕΤΟΣ 2001 – 2002
Μαρία Βακαλοπούλου, Δρ.
 

Κατά  την  τρίτη σχολική χρονιά λειτουργίας των Σχολικών Βιβλιοθηκών που δημιουργήθηκαν μέσω του Προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ Ι (1.3.γ και 1.4.β) διαπιστώνονται τα εξής:

ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ

      Περί το τέλος του σχολικού έτους 2001-2002 δρομολογήθηκε, μέσω του Γ΄ΚΠΣ , η στελέχωση των Σχολικών Βιβλιοθηκών της Πιλοτικής Εφαρμογής που μέχρι 30.6.2001 διέθεταν βιβλιοθηκονόμους με σύμβαση έργου μέσω ΕΙΝ. Στο πλαίσιο του Συμπληρώματος Προγραμματισμού ΕΠΕΑΕΚ 2, το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβε να υλοποιήσει το έργο «Αξιολόγηση των πρώτων (499) σχολικών βιβλιοθηκών σε επιλεγμένες σχολικές μονάδες όλης της χώρας» με τη συνεργασία  βιβλιοθηκονόμων που τοποθετήθηκαν στις βιβλιοθήκες της Πιλοτικής Εφαρμογής.
       Με το Ν.2986/2002 συνιστώνται 100 θέσεις βιβλιοθηκονόμων (50 ΠΕ και 50 ΤΕ) που μπορούν να αυξάνονται, με Προεδρικό Διάταγμα, ανάλογα με τις ανάγκες.

      Έχουν ήδη επιλεγεί 380 εκπαιδευτικοί ως Υπεύθυνοι Βιβλιοθήκης (Γ2/4496/27.8.2001) που ανταποκρίθηκαν σε σχετική Πρόσκληση ενδιαφέροντος που απηύθυνε το ΥΠΕΠΘ (Γ2/3462/22.5.2001).   Η πρόσκληση απευθύνθηκε και στους παλαιούς Υπευθύνους και σε νέους ενδιαφερόμενους με δέσμευση τριετούς θητείας. Στις κενές βιβλιοθήκες τοποθετήθηκαν εκπαιδευτικοί με απόσπαση ενός έτους, μετά από νέα πρόσκληση του ΥΠΕΠΘ.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ

      Άμεση είναι η ανάγκη επιμόρφωσης των νέων Υπευθύνων Βιβλιοθήκης, όχι μόνο για τη Βασική επιμόρφωση που έχουν ήδη παρακολουθήσει οι παλαιοί Υπεύθυνοι αλλά και  με πρόσθετη καθώς και με κάθε είδους ενημέρωση (συνέδρια, ημερίδες, έντυπα, εγχειρίδια κλπ) που θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στις απαιτήσεις του νέου τους ρόλου. Η  καθυστέρηση έναρξης του Γ΄ΚΠΣ δεν έχει επιτρέψει μέχρι τώρα την επιμόρφωση των νέων Υπευθύνων που προς το παρόν συνεργάζονται στενά με τους παλαιούς Υπεύθυνους, πολλοί από τους οποίους οργανώνουν τοπικά σεμινάρια με δική τους πρωτοβουλία.
     Ιδιαίτερα μεγάλη είναι η ανάγκη επιμόρφωσης ως προς το μεγάλο θέμα της σύνδεσης της Σχολικής Βιβλιοθήκης με το πρόγραμμα σπουδών. Η διάσταση αυτή δεν καλύφθηκε επαρκώς κατά τη βασική επιμόρφωση των παλαιών Υπευθύνων διάρκειας 80 ωρών εκ των οποίων οι 40 αφιερώθηκαν αποκλειστικά στην εκμάθηση του λογισμικού ΑΒΕΚΤ για την ηλεκτρονική διαχείριση της βιβλιοθήκης. Η ανάγκη αυτή υπογραμμίστηκε από τους Υπεύθυνους με κάθε τρόπο και σε όλες τις ευκαιρίες επικοινωνίας με το Γραφείο Σχολικών Βιβλιοθηκών ΔΣΔΕ της ΚΥ του ΥΠΕΠΘ (τηλέφωνο, επισκέψεις, έγγραφα, παρεμβάσεις σε ημερίδες, e-mail, κλπ)
      Πρέπει να σημειωθεί ότι η βασική επιμόρφωση για τους Υπεύθυνους Βιβλιοθήκης αναπτύχθηκε σε τέσσερις μεγάλες ενότητες με τις αντίστοιχες εισηγήσεις:
Α. Οργάνωση και λειτουργία
Β. Βιβλιοθήκη και σχολείο
Γ. Αρχές διοίκησης και στρατηγικού σχεδιασμού
Δ. Τεχνολογία πληροφόρησης στις σχολικές βιβλιοθήκες
    Η Β΄ Ενότητα  «Βιβλιοθήκη και σχολείο» κάλυψε  τα ακόλουθα θέματα:
1.        Το Αναλυτικό Πρόγραμμα και η υποστήριξή του από τη Σχολική βιβλιοθήκη:περιεχόμενο, στόχοι, εξυπηρέτηση χρηστών
2.        Εκπαίδευση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης και αξιολόγησης της πληροφορίας
2.1. Μέθοδοι και μοντέλα μάθησης. Μεθοδολογία έρευνας.
    2.2. Προσδιορισμός του προς αναζήτηση θέματος, εντοπισμός, επιλογή, αξιολόγηση της πληροφορίας. Σύνθεση και παρουσίαση.
2.3. Σύνδεση αναλυτικού προγράμματος και ερευνητικής μεθοδολογίας με πηγές πληροφόρησης:έντυπο υλικό, οπτικοακουστικό υλικό, cd-rom, Internet.
3.        Σχέση με το σχολείο και άλλα κέντρα πληροφόρησης
3.1. Υποστήριξη των διδασκόντων από τη Σχολική βιβλιοθήκη
3.2. Συνεργασία της Σχολικής βιβλιοθήκης με τη Δ/νση
3.3. Η Σχολική βιβλιοθήκη και η σχέση της με άλλες βιβλιοθήκες και κέντρα πληροφόρησης
4.        Παραδείγματα υλοποίησης προγραμμάτων για την απόκτηση δεξιοτήτων ερευνητικής διαδικασίας.
    Παρά το γεγονός ότι η θεματολογία αυτής της ενότητας καλύπτει τα βασικά σημεία της σύνδεσης της σχολικής βιβλιοθήκης με την εκπαιδευτική διαδικασία, παράγοντες όπως ο περιορισμένος χρόνος του σεμιναρίου, η ανομοιογένεια του ακροατηρίου, η διάσπαση της επιμόρφωσης σε πολλούς φορείς υλοποίησης αλλά και η δυσκολία στην εξεύρεση επιμορφωτών με τις δεδομένες συνθήκες, δεν επέτρεψαν εμβάθυνση στα θέματα της ενότητας. Εδώ πρέπει να προστεθεί και η σχεδόν παντελής έλλειψη βιβλιοθηκονομικής παιδείας των εκπαιδευτικών που επέβαλε την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του σεμιναριακού χρόνου για την εξοικείωση με το νέο αντικείμενο.
          Σχετικά με τη βιβλιοθηκονομική παιδεία των εκπαιδευτικών το Γραφείο Σχολικών Βιβλιοθηκών ΔΣΔΕ, αποδέκτης πολλών πληροφοριών,  έχει καταθέσει πρόταση προς τον Πρόεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (Γ2/4361/8.8.2001) για ένταξη μιας συγκεκριμένης ενότητας σχετικής με τη σχολική βιβλιοθήκη στην εισαγωγική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών μέσω των ΠΕΚ. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί  βαθμιαία να αποδώσει καρπούς σημαντικούς και να βελτιώσει σημαντικά το επίπεδο εκπαιδευτικών και μαθητών μέσω της συνειδητής και αβίαστης χρήσης της Σχολικής βιβλιοθήκης.
          Η πειραματική εφαρμογή αυτής της ενότητας πραγματοποιήθηκε ήδη σε προαιρετικό σεμινάριο καθηγητών Αγγλικής (ΠΕ6) σε δύο ΠΕΚ (Α΄και Β΄Αθήνας) τον περασμένο Νοέμβριο και Δεκέμβριο και αποτυπώθηκε στο σχετικό άρθρο της κ. Α. Βασιλειάδου «Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σχολικές βιβλιοθήκες» στο περιοδικό ASPECTS , τ. 66 , Σεπτέμβριος 2001, σ. 12-14.
          Εκτενέστερη μορφή του ίδιου κύκλου εφαρμόστηκε τον Σεπτέμβριο 2001 (3-8/9/2001) σε επιμορφωτικό σεμινάριο για 17 καθηγητές Γαλλικής (ΠΕ5)/5 τρίωρα, σε συνεργασία του Γραφείου Σχολικών Βιβλιοθηκών ΔΣΔΕ και του Γαλλικού Ινστιτούτου. Αναπτύχθηκαν οι ακόλουθες ενότητες:
1.      Οι Σχολικές βιβλιοθήκες στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ένα πρόγραμμα του ΥΠΕΠΘ με τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2.      Οι Σχολικές βιβλιοθήκες στην υπηρεσία των καθηγητών των ξένων γλωσσών ως βιβλιοναυτών (biblionautes) και internautes
3.      Οι νέες τεχνολογίες, εργαλεία για τις Σχολικές βιβλιοθήκες.
4.      Εκπαίδευση των καθηγητών και των μαθητών στη χρήση της Σχολικής βιβλιοθήκης, μια παιδαγωγική παρέμβαση. Τα ισχύοντα στη Γαλλική εκπαίδευση.
Το σεμινάριο εμπλουτίστηκε με προβολή βίντεο, εργασία σε ομάδες, συζήτηση, χρήση του Διαδικτύου και επίσκεψη στη βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου (mediatheque). Συζητείται ήδη σοβαρά η επανάληψή του λόγω της απήχησης που είχε.
  3. Με υπουργική απόφαση (51967/Γ2/21.5.2002) προωθήθηκε στους Υπευθύνους βιβλιοθηκών αλλά και στους Διευθυντές των σχολείων και τους Προϊσταμένους Διευθύνσεων και Γραφείων, το Πλαίσιο Κανονισμού Λειτουργίας  των Σχολικών Βιβλιοθηκών ΕΠΕΑΕΚ προκειμένου να μελετηθεί και να υποβληθούν οι σχετικές παρατηρήσεις και προτάσεις. Στο κείμενο αυτό περιγράφονται ο σκοπός και  οι στόχοι της Σχολικής Βιβλιοθήκης, οι τρόποι απόκτησης υλικού, οι λειτουργίες της, η στελέχωση, οι ώρες λειτουργίας, οι συνεργασίες με άλλες βιβλιοθήκες (κινητές, δημόσιες κλπ) αλλά και την ευρύτερη κοινότητα και έτσι αποσαφηνίζεται πληθώρα θεμάτων που απασχολούν τις βιβλιοθήκες.
    Ο επόμενος στόχος είναι η υλοποίηση του πλαισίου χρηματοδότησης των βιβλιοθηκών, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους και εκτός ΕΠΕΑΕΚ.
 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
     Με έγγραφο του ΥΠΕΠΘ (30411/Γ2/1.3.2002 /Αναλυτικό Πρόγραμμα και Σχολικές Βιβλιοθήκες) που απευθύνεται στο Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του  ΠΙ,  συνιστάται η παρέμβαση των Σχολικών Συμβούλων προκειμένου να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί για τον τρόπο ανάθεσης των συνθετικών εργασιών, θέμα για το οποίο ζητείται η σχετική εισήγηση του ΠΙ. Γεγονός πάντως είναι ότι παρατηρούνται σημαντικές πρωτοβουλίες Σχολικών Συμβούλων ως προς τις συνθετικές εργασίες αλλά και ως προς τη γενικότερη προσέγγιση της βιβλιοθήκης από την εκπαιδευτική κοινότητα.
        Αξιοσημείωτη είναι η μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας των Προϊσταμένων Δ/νσεων και των Διευθυντών των σχολείων για τα θέματα των σχολικών βιβλιοθηκών και σε επίπεδο Υπευθύνων βιβλιοθήκης και με το Γραφείο Σχολικών Βιβλιοθηκών ΔΣΔΕ. Είναι γνωστό ότι η συμβολή του Προϊσταμένου και κυρίως του Διευθυντού μπορεί να είναι καθοριστική για τη βιωσιμότητα της ΣΒ.
     Τα προβλήματα και τα θετικά στοιχεία καθώς και προτάσεις που διαμορφώθηκαν κατά τη λειτουργία των βιβλιοθηκών, αποτυπώνονται στις εκθέσεις πεπραγμένων που συμπληρώνονται πλέον σε τυποποιημένη μορφή, δύο φορές το χρόνο και παραλαμβάνονται από το Γραφείο Σχολικών Βιβλιοθηκών της ΔΣΔΕ.

       Σημαντική προβλέπεται ότι θα είναι και η συμβολή του ΠΙ στην υπόθεση των Σχολικών Βιβλιοθηκών, εφόσον βέβαια ληφθούν σοβαρά υπόψη οι προτάσεις της Ομάδας Εργασίας που συστάθηκε ακριβώς για το σκοπό αυτό. 

 

Επιστροφή στην αρχή του κειμένου