V:  ΈΡΕΥΝΑ:   ΌΨΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ KATA TO ΣΧΟΛΙΚΟ ΈΤΟΣ 2000 – 2001
Χρυσάνθη Βαρδή
Χαρά Κορτέση – Δαφέρμου, Δρ.
 
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
 
Η έκθεση που ακολουθεί αναφέρεται σε στοιχεία που αφορούν στη λειτουργία  σχολικών βιβλιοθηκών που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του 2ου ΚΠΣ (1ου ΕΠΕΑΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας. Τα στοιχεία αυτά συγκεντρώθηκαν κατά το σχολικό έτος 2000 – 2001 στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων ομάδας εργασίας, η οποία συγκροτήθηκε στο πλαίσιο του έργου ΕΠΕΑΕΚ 2.1.3.γ «Απολλόδωρος II (α΄φάση): Ανάπτυξη της Βιβλιοθήκης του   Παιδαγωγικού Ινστιτούτου » της βιβλιοθήκης του ΠΙ και με πρωτοβουλία της υπεύθυνης κ. Αναστασίας Κωστάκη.  Αντικείμενο της ομάδας ήταν η διερεύνηση δυνατοτήτων συνεργασίας της βιβλιοθήκης του ΠΙ με τις σχολικές και τις δημόσιες βιβλιοθήκες. 
Η έκθεση χωρίζεται σε δύο μέρη:
στο πρώτο μέρος της έκθεσης επιχειρείται μία πρώτη καταγραφή της κίνησης των βιβλίων της συλλογής των σχολικών βιβλιοθηκών καθώς και μία προσπάθεια παρουσίασης των αναγνωστικών προτιμήσεων  της εκπαιδευτικής κοινότητας. Για τη συγκέντρωση των στοιχείων αυτών συνεργάστηκαν οι υπεύθυνοι - βιβλιοθηκονόμοι και εκπαιδευτικοί -  14 σχολικών βιβλιοθηκών.
στο δεύτερο μέρος έχουν καταγραφεί στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο επισκέψεων σε εννέα συνολικά σχολικές βιβλιοθήκες γυμνασίων και λυκείων διαφορετικών περιοχών της χώρας. Οι επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν σε βιβλιοθήκες που την ευθύνη τους είχαν αποσπασμένοι γι αυτό το σκοπό εκπαιδευτικοί και σε βιβλιοθήκες που την ευθύνη τους είχαν βιβλιοθηκονόμοι [1] . Στο πλαίσιο της κάθε επίσκεψης πραγματοποιήθηκε συζήτηση με την ή τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν αφορούν:
-          στη δραστηριοποίηση της βιβλιοθήκης, σε δραστηριότητες δηλαδή που αναπτύσσει με πρωτοβουλία του υπευθύνου της
-          στην αξιοποίησή της από τους μαθητές
-          στην αξιοποίησή της από τους εκπαιδευτικούς
-          στην αξιοποίησή της στο πλαίσιο της διδακτικής πράξης
-          στην αξιοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και της σύνδεσης με το διαδίκτυο που διαθέτει
-          στο αν υπάρχουν και ποια είναι τα διαθέσιμα στοιχεία σε ό,τι αφορά αριθμό μελών και ροή δανεισμών
Τις επισκέψεις και την καταγραφή των στοιχείων, που συνδέονται με το δεύτερο μέρος της έκθεσης, πραγματοποίησε η Χαρά Δαφέρμου, εκπαιδευτικός, δρ. Επιστημών της Αγωγής, αποσπασμένη στη βιβλιοθήκη του ΠΙ.
Τη συγκέντρωση των στοιχείων σχετικά με την κίνηση των βιβλίων και τις προτιμήσεις των μαθητών κατά θεματική ενότητα, που αναφέρονται στο δεύτερο μέρος της έκθεσης, πραγματοποίησε η Χρυσάνθη Βαρδή, βιβλιοθηκονόμος και νηπιαγωγός, η οποία εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του 3ου Γυμνασίου Αγίων Αναργύρων Αττικής.
 
 
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΕΥΝΩΝ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
 
          Παρουσιάζονται τα πρώτα συμπεράσματα της έκθεσης που αφορά στην κίνηση των βιβλίων και στα ενδιαφέροντα της σχολικής κοινότητας σε σχέση με τις επιλογές των βιβλίων. Η έκθεση αυτή βασίστηκε στη συνεργασία 14 υπευθύνων σχολικών βιβλιοθηκών που εργάζονταν σε Γυμνάσια, Ενιαία Λύκεια και ΤΕΕ της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης  λίγο πριν τη λήξη του σχολικού έτους 2000-2001.
Από τις πρώτες εκτιμήσεις προκύπτει ότι αναγνωστικά ενδιαφέροντα των μαθητών των διαφοροποιούνται κατά περίπτωση, όπως επίσης διαφορετικός είναι και ο τρόπος προσέγγισης της συλλογής. Η τάξη και το φύλο του μαθητή προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις αναγνωστικές του προτιμήσεις, π.χ. τα παιδιά της πρώτης (Α΄) γυμνασίου προτιμούν ελαφρά αναγνώσματα ενώ οι μαθητές του Λυκείου ενδιαφέρονται κυρίως για δοκίμια, επιστημονικά κείμενα, θέατρο και βιβλία τέχνης.
     Επίσης η φάση που διέρχεται το σχολείο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς επηρεάζει τα ενδιαφέροντα των παιδιών και τη συχνότητα προέλευσης τους στο χώρο της βιβλιοθήκης. Για παράδειγμα κατά την περίοδο των γραπτών διαγωνισμάτων ή των τελικών εξετάσεων τα παιδιά έρχονταί κατά ομάδες, δεν αναζητούν υλικό στα ράφια και επιδιώκουν το διάλογο με τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης για θέματα που τους απασχολούν.  Ακόμα και κατά τη διάρκεια της εβδομάδας διαφοροποιείται η ζήτηση παρουσιάζοντας αυξημένη κίνηση τις καθημερινές για επιστημονικά βιβλία και τις Παρασκευές για λογοτεχνικά βιβλία.
Αξιοσημείωτο είναι το ενδιαφέρον όλων των ηλικιών για θέματα ψυχολογίας και σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων, μεταξύ γονιών και παιδιών, καθώς επίσης και για κοινωνικά προβλήματα της εφηβικής ηλικίας.
Υπάρχουν βιβλία της συλλογής τα οποία προσέλκυσαν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των μαθητών, ενώ άλλα, παρότι το θέμα του ενδιέφερε, θεωρήθηκαν ξεπερασμένα. Σε αρκετές περιπτώσεις η ζήτηση ξεπερνούσε τις δυνατότητες της συλλογής. Αναλυτικότερη παρουσίαση της ζήτησης γίνεται κατά θεματική κατηγορία στην ολοκληρωμένη έκθεση.
Προέκυψε επίσης πως ενώ το ενδιαφέρον των μαθητών είναι αυξημένο και η παρουσία τους στη βιβλιοθήκη αθρόα, δε συμβαίνει το ίδιο με την πλειονότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού.  Οι εκπαιδευτικοί (εκτός από κάποιες εξαιρέσεις) δεν έχουν αξιοποιήσει τη συλλογή ούτε έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να συνδυάσουν και να συνδέσουν τη συγκεκριμένη διδακτέα ύλη με τις δυνατότητες που παρέχει η σχολική βιβλιοθήκη.
          Τέλος πρέπει να επισημανθεί πως όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα, τόνισαν την ανάγκη για άμεσο και συνεχή εμπλουτισμό της παρούσας συλλογής, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της σχολικής βιβλιοθήκης και να επιτευχθούν οι στόχοι της.
 
 
 
ΟΨΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ
        Επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν σε εννέα συνολικά σχολικές βιβλιοθήκες που λειτουργούν σε γυμνάσια και λύκεια διαφορετικών περιοχών της χώρας. Την ευθύνη της λειτουργίας τους είχαν αποσπασμένοι για αυτό το σκοπό εκπαιδευτικοί ή βιβλιοθηκονόμοι. Τα στοιχεία που καταγράφηκαν αφορούν:
-          στη δραστηριοποίηση της βιβλιοθήκης, σε δραστηριότητες δηλαδή που αναπτύσσει με πρωτοβουλία του υπευθύνου της
-          στην αξιοποίησή της από τους μαθητές
-          στην αξιοποίησή της στο πλαίσιο της διδακτικής πράξης
-          στην αξιοποίησή της από τους εκπαιδευτικούς
-          στην αξιοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και της σύνδεσης με το διαδίκτυο που διαθέτει
-          στο αν υπάρχουν και ποια διαθέσιμα στοιχεία σε ό,τι αφορά αριθμό μελών και ροή δανεισμών
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, οι άνθρωποι που ανέλαβαν την ευθύνη της λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών, εκπαιδευτικοί ή βιβλιοθηκονόμοι, επέδειξαν, ο καθένας με τον τρόπο του και ανάλογα με τις δυνατότητές του, ιδιαίτερο ζήλο για την ανάπτυξη της σχολικής βιβλιοθήκης και την εδραίωση της λειτουργίας της στην εκπαιδευτική κοινότητα. Οι περισσότεροι πήραν αξιόλογες πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση.
Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν θετικά. Οι βιβλιοθήκες πράγματι φαίνεται ότι απέκτησαν το χώρο τους στο κάθε σχολείο και άρχισαν να γίνονται τόπος αναζήτησης της γνώσης, αλλά και χώρος χαλάρωσης και συναναστροφής. Εκεί που μένει ακόμα πολύ δουλειά να γίνει, είναι στο να συνδεθούν με την εκπαιδευτική πράξη. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των υπευθύνων, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί στα περισσότερα από τα σχολεία που πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις χρησιμοποιούν ελάχιστα έως καθόλου τη σχολική βιβλιοθήκη για υποστήριξη των μαθημάτων τους, εκτιμάται λοιπόν ότι χρειάζονται υποστήριξη σε πολλά επίπεδα σε αυτήν την κατεύθυνση.
Μία ακόμα παρατήρηση που θεωρούμε ότι αξίζει να καταγραφεί είναι ότι οι μαθητές, ακόμα και στα σχολεία που η βιβλιοθήκη λειτουργούσε και μετά τη λήξη της λειτουργίας των μαθημάτων, δε σύχναζαν σε αυτήν μετά το σχόλασμα. Είναι γνωστός ο φόρτος εξωσχολικών μαθημάτων που έχουν οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον αναφερόμενο ως «ελεύθερο» χρόνο τους, γεγονός που καθιστά απαγορευτική την καθυστέρησή τους στο χώρο του σχολείου μετά το σχόλασμα και τους αποστερεί τη δυνατότητα απόλαυσης μιας ανάγνωσης στο χώρο της βιβλιοθήκης.
Η καταγραφή και τήρηση στοιχείων που αφορούν τους δανεισμούς δεν είναι συστηματοποιημένη σε όλες τις βιβλιοθήκες. Και όπου όμως τηρούνται τέτοια στοιχεία στο ΑΒΕΚΤ, κρατούνται με τρόπο ελλιπή που δεν επιτρέπει το συνδυασμό τους. Η έλλειψη στοιχείων που συνδέονται τόσο με τη ροή των δανεισμών και με την καταγραφή των προτιμήσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας, όσο και με το ποιος δανείζεται και διαβάζει τι (με την έννοια της ομάδας, π.χ. αδύνατοι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, κορίτσια – αγόρια κλπ), θα δυσχεράνει την αξιολόγηση του έργου των σχολικών βιβλιοθηκών από τον οποιοδήποτε μελετητή.
     Οι επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2000 - 2001. Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2001 - 2002 το καθεστώς λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών έχει μερικά τροποποιηθεί. Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί, όσοι παρέμειναν στις σχολικές βιβλιοθήκες, έχουν πλέον απόσπαση τριών ετών, γεγονός που τους επιτρέπει έναν σχετικά μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Αντίθετα οι 50 πειραματικές βιβλιοθήκες, οι οποίες λειτουργούσαν με βιβλιοθηκονόμους, έμειναν χωρίς άτομο υπεύθυνο για τη λειτουργία τους, καθώς εκκρεμεί ακόμα η πρόσληψη των βιβλιοθηκονόμων (βλ. περισσότερα στη σχετική έκθεση της Μ. Βακαλοπούλου). Αν επιτρέπεται η έκφραση προσωπικών απόψεων στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης, η εμπειρία δείχνει ότι το ΥΠΕΠΘ, αλλά και οι τοπικοί φορείς θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλίζεται το συνεχές της λειτουργίας των θεσμών που θεσμοθετούνται στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, γιατί η ασυνέχεια δημιουργεί απογοητεύσεις και αποδυναμώνει όχι μόνο τη λειτουργία, αλλά και την ίδια την ιδέα των θεσμών.
 
 
 

ΜΕΡΟΣ Α’:  Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
 
Θέμα της παρούσας έκθεσης είναι η παρουσίαση στοιχείων που αφορούν στην κίνηση των βιβλίων στις σχολικές βιβλιοθήκες, όπως αυτή καταγράφηκε στο πλαίσιο συνεργασίας 14 υπευθύνων σχολικών βιβλιοθηκών που εργάζονταν σε Γυμνάσια, Ενιαία Λύκεια και ΤΕΕ, καθώς και σχολεία που ανήκουν στο πρόγραμμα του ΣΕΠΠΕ της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, λίγο πριν τη λήξη του σχολικού έτους  2000 – 2001. [2] Η έκθεση επιχειρεί επίσης να παρουσιάσει την εκδήλωση ενδιαφέροντος της εκπαιδευτικής κοινότητας σε ό,τι αφορά τις επιλογές των βιβλίων.
          Από τις πρώτες εκτιμήσεις προκύπτει ότι τα αναγνωστικά ενδιαφέροντα, oι ανάγκες και οι απαιτήσεις των μαθητών των παραπάνω σχολείων είναι διαφορετικές σε κάθε περίπτωση, όπως επίσης διαφορετικός είναι και ο τρόπος προσέγγισης της συλλογής. Η τάξη και το φύλο του μαθητή προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις  αναγνωστικές του προτιμήσεις, π.χ. τα παιδιά της πρώτης τάξης του Γυμνασίου προτιμούν ανάλαφρα αναγνώσματα, τα κορίτσια εκδηλώνουν μία τάση για κείμενα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ρομαντικά, ενώ τα αγόρια για βιβλία με περιπέτειες και μυστήριο.
Επίσης τα γεγονότα που διαδραματίζονται στο σχολείο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς επηρεάζουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών και τη συχνότητα προσέλευσής τους στο χώρο της βιβλιοθήκης. Για παράδειγμα κατά την περίοδο των γραπτών διαγωνισμάτων ή των τελικών εξετάσεων τα παιδιά έρχονται κατά ομάδες, δεν αναζητούν υλικό στα ράφια και επιδιώκουν το διάλογο με τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης για θέματα που τους απασχολούν.
Ακόμη κατά τη διάρκεια της εβδομάδας τα παιδιά τροποποιούν τις προτιμήσεις τους. Τα επιστημονικά βιβλία παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση από Δευτέρα έως Πέμπτη, ενώ η λογοτεχνία την Παρασκευή.   Τέλος αξιοσημείωτο είναι το ενδιαφέρον όλων των ηλικιών για θέματα ψυχολογίας και σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων, μεταξύ γονιών και παιδιών καθώς επίσης και για προβλήματα της εφηβικής ηλικίας (σεξ, ναρκωτικά).
Αναλυτικότερα
Υπάρχουν βιβλία της συλλογής τα οποία προσέλκυσαν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των παιδιών, ενώ άλλα, παρότι το θέμα τους ενδιέφερε, θεωρήθηκαν ξεπερασμένα. Σε αρκετές περιπτώσεις η ζήτηση ξεπερνούσε κατά πολύ τις δυνατότητες της συλλογής.
 
Ö        Για την κατηγορία 000 (βιβλία της Πληροφορικής και γενικού περιεχομένου), είναι κοινά αποδεκτό ότι το υλικό είναι ξεπερασμένο και πρέπει να ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα ή να υπάρξουν συνδρομές σε κάποια περιοδικά που θα καλύπτουν τα κενά.
Ö        Στο 100 (Φιλοσοφία – Ψυχολογία) υπάρχει έλλειψη υλικού που να αναφέρεται στις σχέσεις των δύο φύλων και στα προβλήματα της εφηβικής ηλικίας και γενικά του υλικού που να προσεγγίζει τις ιδιαιτερότητες αυτής της ηλικίας, ενώ τα παιδιά ζητούν βιβλία για τέτοια θέματα. Τα παιδιά του γυμνασίου δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη φιλοσοφία, ενώ τα παιδιά του λυκείου θεωρούν το υλικό ικανοποιητικό.
Ö        Στο 200 τα παιδιά του γυμνασίου ζητούν κυρίως εικονογραφημένη μυθολογία, που δεν υπάρχει, ενώ του λυκείου ενδιαφέρονται κυρίως για μυστικισμό και διάφορα είδη θρησκειών.
Ö        Στο 300 η υπάρχουσα συλλογή καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών όλων των τάξεων, καθώς και των εκπαιδευτικών. Προσωπική εκτίμηση είναι ότι θα πρέπει να εμπλουτιστεί η συλλογή με υλικό που αφορά στη διαπαιδαγώγηση μέσω της συναισθηματικής νοημοσύνης και με εκδόσεις των δύο τελευταίων ετών.
Ö        Στο 400 για το μεν γυμνάσιο χρειάζεται υλικό με ασκήσεις πάνω στη γραμματική και το συντακτικό της αρχαίας και της νέας ελληνικής γλώσσας, για το δε λύκειο υλικό σχετικά με την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας και των λατινικών.
Ö        Το υλικό που ανήκει στο 500 (φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, φυσική, χημεία) προσελκύει το ενδιαφέρον του μεγαλύτερου ποσοστού των μαθητών, η υπάρχουσα συλλογή όμως έχει δύσκολα και εξειδικευμένα βιβλία, ακόμη και για τα παιδιά του λυκείου, και παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις σε θέματα αστρονομίας και διαστήματος.
Ö        Στο 600 υπάρχει έλλειψη υλικού για κατασκευές που ενδιαφέρουν τα παιδιά του γυμνασίου, ενώ τα παιδιά του λυκείου δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως για τα βιβλία της ιατρικής, τα οποία όμως είναι ελάχιστα.
Ö        Το 700 είναι άλλη μία κατηγορία που αποτελεί πόλο έλξης για τα παιδιά. Το πρόβλημα είναι πως για το γυμνάσιο το υλικό στο μεγαλύτερο μέρος του είναι δύσκολο, με αποτέλεσμα τα παιδιά του γυμνασίου να έχουν περιοριστεί σε μικρό αριθμό βιβλίων. Αντίθετα τα παιδιά του λυκείου κάνουν ευρεία χρήση της υπάρχουσας συλλογής, δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον κινηματογράφο, τη μουσική και το σχέδιο.  Έχει διαπιστωθεί έλλειψη σχετικά με τα είδη της μουσικής και του σχεδίου.
Για τις κατηγορίες 500, 600, 700 οι μαθητές των ΤΕΕ ενδιαφέρονται ιδιαίτερα,  αλλά δεν υπάρχει αντίστοιχη προσφορά από τη συλλογή.
ü       Στο 800 υπάρχει έλλειψη εικονογραφημένου υλικού για την Ιλιάδα την Οδύσσεια, τις κωμωδίες του Αριστοφάνη κ.ά., που τα παιδιά του γυμνασίου θεωρούν ενδιαφέροντα.  Τα παιδιά του λυκείου δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα δοκίμια και το θέατρο.
ü       Στο 900 η ιστορία καλύπτει τις ανάγκες όλων των τάξεων. Υπάρχει σημαντική έλλειψη σε θέματα γεωγραφίας και κυρίως  της Ελλάδας.
ü       Στη λογοτεχνία απουσιάζουν αξιόλογα έργα τόσο της κλασικής όσο και της σύγχρονης ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας.  Τα παιδιά του λυκείου θεωρούν την ξενόγλωσση συλλογή, την οποία τα παιδιά του γυμνασίου χρησιμοποιούν αρκετά συχνά, ελλιπέστατη εφόσον δεν υπάρχουν πρωτότυπα έργα.
Τα  σχολεία που είναι στο ΣΕΠΠΕ τόνισαν ιδιαίτερα την ανάγκη εμπλουτισμού της συλλογής με οπτικοακουστικό υλικό (κασέτες ήχου, βιντεοκασέτες, σλάιτς κ.ά.), καθώς επίσης και την αποστολή των εκδόσεων του ΠΙ και υλικού από σεμινάρια και ημερίδες πάνω σε θέματα εκπαίδευσης, για ενημέρωση των εκπαιδευτικών.
Οι υπεύθυνοι των βιβλιοθηκών στα Ενιαία λύκεια επισήμαναν την αναγκαιότητα ύπαρξης αξιόλογων βοηθημάτων με στόχο την εξάσκηση και τη διευκόλυνση μαθητών που δεν έχουν τη δυνατότητα να τα αποκτήσουν.
Τέλος για την αναγνωστική συμπεριφορά των εκπαιδευτικών, τόσο του γυμνασίου όσο και του λυκείου, τονίστηκε η μικρή προσέλευσή τους στο χώρο της βιβλιοθήκης, η επιφυλακτικότητά τους, η παρατήρηση ότι δεν προλαβαίνουν ή ότι πιέζονται από την ύλη και δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της συλλογής, καθώς επίσης και η χρήση άλλου είδους υλικού άσχετου με την ειδικότητά τους.
Σε κάθε σχολείο βέβαια υπήρχαν κάποιες αξιόλογες εξαιρέσεις.
 
 
 
ΜΕΡΟΣ Β’:  ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ


Τρίτη 17 Απριλίου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 1ου ΕΝΙΑΙΟΥ  ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΑΛΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Φορέας υλοποίησης: η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης
Η Αργυρώ Μανούσακα και η Βάλια Παπαδάκη είναι εκπαιδευτικοί του 1ου Ενιαίου Λυκείου. Έχουν αναλάβει από κοινού την ευθύνη για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης, διατηρώντας παράλληλα το ήμισυ του διδακτικού τους ωραρίου.
Διαθέσιμα στοιχεία
Κρατούν στατιστικά στοιχεία μέσω του ΑΒΕΚΤ, όπου εμφανίζεται η ημερήσια κίνηση και η ροή δανεισμού και μπορούν να αναζητηθούν στοιχεία όπως ποιες κατηγορίες βιβλίων έχουν τη μεγαλύτερη κίνηση.
Δε φαίνεται μαθητές τάξεων οι μαθητές δανείζονται τα βιβλία, ούτε καν αν τα δανείζονται μαθητές ή εκπαιδευτικοί, παρότι το πρόγραμμα έχει αυτή τη δυνατότητα, γιατί δεν έχουν εντάξει τα μέλη τους σε κατηγορίες. Αριθμούν 300 μέλη, από τους μαθητές και των δύο σχολείων (μέλος γίνεται όποιος δανειστεί βιβλίο έστω και για μία φορά), που συνολικά αριθμούν 600 περίπου μαθητές.
Στα βιβλία της συλλογής, που στάλθηκαν από το ΥΠΕΠΘ, έχουν προσθέσει τους 1000 περίπου τίτλους της προϋπάρχουσας βιβλιοθήκης
Δραστηριοποίηση της βιβλιοθήκης
Οργανώνουν εκθέσεις.  Κατά το τρέχον σχολικό έτος οργάνωσαν μέχρι στιγμής 5 συνολικά εκθέσεις βιβλίων.
Έκθεση πρώτη: "Θέατρο - Κινηματογράφος - Μουσική"
Έκθεση δεύτερη: Κοντά στην 28η Οκτωβρίου, "2ος Παγκόσμιος Πόλεμος - Κατοχή - Εμφύλιος"
Έκθεση τρίτη: Κοντά στα Χριστούγεννα "Δανειστείτε βιβλία για τις διακοπές"
Έκθεση τέταρτη: Κοντά στην 25η Μαρτίου "Τουρκοκρατία - Επανάσταση - Τα πρώτα βήματα του Ελληνισμού"
Έκθεση Πέμπτη: 2 Απριλίου "Υπάρχει πάντα μία ευκαιρία να διαβάσεις"
 
Για κάθε έκθεση φτιάχνετε αφίσα, την οποία αναλαμβάνει ο όμιλος της βιβλιοθήκης (ο όμιλος απαρτίζεται από 20 παιδιά περίπου, τα οποία ασχολούνται ενεργότερα με τη βιβλιοθήκη, φτιάχνουν και διακινούν τις αφίσες)
Άλλες δραστηριότητες. Έχουν οργανώσει δύο προβολές ταινιών. Η μία συνδέθηκε με την πρώτη έκθεση και η δεύτερη έγινε παραμονές Χριστουγέννων.
Οργάνωσαν μία βραδιά με μία συγγραφέα, την Αγγέλα Καστρινάκη, η οποία μίλησε σχετικά με το πώς γεννιέται ένα λογοτεχνικό έργο. Διαβάστηκε ένα διήγημά της και  έγινε μία πολύ ζωντανή συζήτηση.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς
Οι μαθητές δανείζονται βιβλία για εργασίες, κυρίως ιστορικά. Οι φιλόλογοι του Πειραματικού Λυκείου βάζουν συχνά εργασίες στην ιστορία. Σποραδικά έχουν ανατεθεί και άλλες εργασίες, λίγες στα Θρησκευτικά, κάποιες στη Λογοτεχνία. Δανείζονται επίσης βιβλία για λόγους προσωπικού ενδιαφέροντος. Εκτός των λογοτεχνικών βιβλίων, οι κατηγορίες των βιβλίων που κυρίως κινούνται είναι των φυσικών επιστημών και τα συνδεόμενα με ψυχολογία - φιλοσοφία θρησκεία. Σημειώνεται ιδιαίτερη κίνηση στις εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά. Κάθε μέρα έχουν τέτοια κίνηση.
Ελάχιστοι εκπαιδευτικοί, γύρω στα 5-6 άτομα, κυρίως φιλόλογοι και ένας μαθηματικός, δανείζονται βιβλία από τη βιβλιοθήκη, κυρίως λογοτεχνικού περιεχομένου.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ: Δε μπορούμε να πούμε ότι στο Λύκειο η Βιβλιοθήκη έχει συνδεθεί με το πλαίσιο των μαθημάτων. Οι καθηγητές που παροτρύνουν τους μαθητές τους να πηγαίνουν στη βιβλιοθήκη είναι πολύ συγκεκριμένοι. Ακόμα και όταν οργανώνονται εκθέσεις, οι καθηγητές που τις επισκέπτονται είναι πολύ λίγοι. Στην τελευταία έκθεση ήταν κάπως περισσότεροι
Άλλες χρήσεις της βιβλιοθήκης
Κάνουν μάθημα στη βιβλιοθήκη, π.χ. έκαναν μάθημα που συνδεόταν με τον Ελύτη, με τον Σεφέρη. Είδαν τα βιβλία, άκουσαν μελοποιημένη ποίηση, άκουσαν το Σεφέρη να διαβάζει Σεφέρη, στο πλαίσιο του μαθήματος των Αγγλικών που είχαν διαβάσει ένα κείμενο σχετικά με τη δικτατορία στη Χιλή αναζήτησαν στοιχεία σχετικά με την ιστορία της Χιλής και στη συνέχεια έγινε συζήτηση, στο μάθημα "Ιστορία των Επιστημών" αναζητούν βιβλία σχετικά με τα όσα προσεγγίζουν στο πλαίσιο του μαθήματος.   Ακούν μουσική. Υπάρχουν CDs στη Βιβλιοθήκη και φέρνουν και τα δικά τους.  Στις κενές τους ώρες όλο και περισσότερα παιδιά χρησιμοποιούν το χώρο της βιβλιοθήκης ως αναγνωστήριο.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Πολλά παιδιά  ασχολούνται με το Internet. "Χαζεύουν", παίζουν. Ελάχιστα παιδιά αναζητούν στοιχεία  που συνδέονται με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους. Κατά κανόνα δε χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως πηγή γνώσης.
Τα περιοδικά που έχουν στη βιβλιοθήκη είναι ελάχιστα. Τα παιδιά δε χρησιμοποιούν άρθρα. Δεν έχει περάσει στα παιδιά η ιδέα της χρήσης των άρθρων ως βιβλιογραφίας.
Στην αρχή της χρονιάς έκαναν παρουσίαση του ρόλου της βιβλιοθήκης. Πέρασαν όλα τα τμήματα.  Και αδύνατοι μαθητές χρησιμοποιούν το χώρο της βιβλιοθήκης και δανείζονται βιβλία, κυρίως λογοτεχνικά. Υπάρχουν μαθητές διετείς, οι οποίοι δανείζονται βιβλία για ποίηση πολύ συστηματικά. Οι καλοί μαθητές της Γ΄ Λυκείου δεν εμφανίζονται καθόλου.
Ωράριο λειτουργίας: Από τις 8 παρά τέταρτο το πρωί έως τις 2.30΄ το μεσημέρι. Κάποιες φορές υπάρχει κάποια κίνηση το πρωί. Μετά το σχόλασμα σχεδόν ποτέ.
 
Τρίτη 24 Απριλίου 2001  
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 5ου  ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΣΕΡΓΑΚΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ.
Φορέας υλοποίησης η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (πρόγραμμα ΙΩΛΚΟΣ)
Η βιβλιοθήκη λειτουργεί ως δανειστική από τον Απρίλιο του 2000
Διαθέσιμα στοιχεία
 Η βιβλιοθήκη αριθμεί 155 μέλη συνολικά (μαθητές του σχολείου + εκπαιδευτικούς).  Το σχολείο έχει συνολικά 250 μαθητές, οι 140 είναι μέλη, και 31 εκπαιδευτικούς, από τους οποίους οι 15 είναι μέλη.  Οι μαθητές του σχολείου εγγράφηκαν ως μέλη στη βιβλιοθήκη ύστερα από ενημέρωση. Οι περισσότεροι δανείστηκαν ταυτόχρονα και το πρώτο τους βιβλίο.  Οι μαθητές είναι καταχωρημένοι με τα ονόματά τους κατά τάξη και υπάρχουν στοιχεία σχετικά με το τι βιβλία έχει δανειστεί ο καθένας στη διάρκεια της χρονιάς.
Οι 15 εκπαιδευτικοί που είναι μέλη της βιβλιοθήκης άργησαν πολύ να την επισκεφτούν. Οι υπόλοιποι δεν πηγαίνουν καθόλου.
Δραστηριοποίηση της βιβλιοθήκης
Οργανώνονται αρκετές ομιλίες στο χώρο της βιβλιοθήκης, οι περισσότερες συνδέονται με την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Φέτος πραγματοποιήθηκαν 7 - 8 ομιλίες, όπως
- ομιλία σχετική με τα συντηρητικά των τροφίμων
- ομιλία για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Στις 2 Απριλίου, με αφορμή την ημέρα του παιδικού βιβλίου πραγματοποιήθηκε έκθεση παιδικού επιστημονικού βιβλίου, την οποία οργάνωσε η υπεύθυνη της βιβλιοθήκης.  Όταν λειτουργεί έκθεση στο χώρο της βιβλιοθήκης, οι μαθητές την επισκέπτονται κατά τμήμα, πηγαίνουν όμως και μόνοι τους όταν κάτι τους ενδιαφέρει περισσότερο.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς
Ο δανεισμός στους μαθητές πραγματοποιείται στα διαλείμματα, όταν έχουν κενά και την ώρα της γυμναστικής. Έχει αρκετή κίνηση. Παρότι η βιβλιοθήκη παραμένει ανοικτή και μετά τη λήξη του ωραρίου του σχολείου, τα παιδιά δεν πηγαίνουν μετά το σχόλασμα.
Υπάρχουν παιδιά που από το Δεκέμβρη, που γράφτηκαν ως μέλη, έχουν δανειστεί πάνω από 15 βιβλία, ενώ άλλα παιδιά δεν έχουν κάνει καθόλου δανεισμούς.
Για τις σχολικές τους εργασίες χρησιμοποιούν κυρίως τις εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά. Επιλέγουν εδάφια, και της δίνουν χαρτάκια με αυτά που έχουν επιλέξει. Περίπου μία ώρα την ημέρα ασχολείται με το να τους φωτοτυπεί αυτά που επιλέγουν. Έχει βγάλει 16.000 φωτοτυπίες σε ένα χρόνο.   Με πολύ μικρότερη συχνότητα χρησιμοποιούν για τις εργασίες τους και άλλα βιβλία.
Οι μαθητές δανείζονται κυρίως λογοτεχνικά βιβλία. Μεγάλη ζήτηση έχουν τα αγγλικά λογοτεχνικά βιβλία - απόδοση γνωστών λογοτεχνικών έργων σε απλουστευμένη μορφή. Δανείζονται επίσης πολλά βιβλία της σειράς "Ανακαλύπτω την επιστήμη" και άλλα όπως "Αρχαία Ελλάδα, τα αρχαία μνημεία όπως ήταν και όπως είναι" κλπ.
Οι εκπαιδευτικοί δανείζονται σχεδόν αποκλειστικά λογοτεχνικά βιβλία και όχι βιβλία για τη δουλειά τους. Πολύ σπάνια δανείζονται βιβλία για τα μαθήματά τους.
Στη βιβλιοθήκη πηγαίνουν ολόκληρα τμήματα μόνο για προβολές, π.χ. οι φιλόλογοι τους δείχνουν παραστάσεις αρχαίου θεάτρου. Αυτό συμβαίνει με συχνότητα μία με δύο φορές  την εβδομάδα. Για προβολές πηγαίνουν με τις τάξεις τους και εκπαιδευτικοί που δεν είναι μέλη της βιβλιοθήκης.
Όταν πρωτολειτούργησε η βιβλιοθήκη πέρασαν όλα τα τμήματα για ενημέρωση. Στην αρχή τα παιδιά ήταν λίγο σαστισμένα. Ρωτούσαν για το κάθε τι. Τώρα ξέρουν πώς να κινηθούν.
Δεν γνωρίζει αν οι εκπαιδευτικοί παροτρύνουν τα παιδιά να απευθύνονται στη βιβλιοθήκη για τις εργασίες τους. Έχει περισσότερο την αίσθηση ότι τα παιδιά πηγαίνουν από μόνα τους.
Οι μαθητές χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη ως αναγνωστήριο στα κενά τους. Τη χρησιμοποιούν κατ' αυτόν τον τρόπο ακόμα και παιδιά που δεν είναι μέλη, όπως και για φωτοτυπίες από λεξικά και εγκυκλοπαίδειες.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Οι καθηγητές της πληροφορικής πηγαίνουν τα παιδιά στη βιβλιοθήκη για να τους δείξουν πώς μπαίνουν στο Internet.
Οι μαθητές έχουν πρόσβαση στους υπολογιστές μόνο όταν η υπεύθυνη της βιβλιοθήκης είναι παρούσα. Τους χρησιμοποιούν για να αναζητήσουν πληροφορίες στο Internet π.χ. για κάποιο συγκρότημα, όχι για θέματα γνώσεων που αφορούν και το σχολείο. Σπάνια για κάποια εργασία
Ωράριο λειτουργίας: 8.30΄πμ  έως 3.00μμ
Υποστήριξη  Δεν είχαν καμία επικοινωνία με το φορέα υλοποίησης. Με δική τους πρωτοβουλία κάνουν συναντήσεις μεταξύ τους.
Τετάρτη 25 Απριλίου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 1ου  ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΗΜΕΝΙΑ ΣΥΡΟΥΚΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ.
        Φορέας υλοποίησης η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (πρόγραμμα ΙΩΛΚΟΣ)
        Η βιβλιοθήκη εξυπηρετεί και το 1ο Γυμνάσιο Βόλου, το οποίο συστεγάζεται με το 1ο Λύκειο.
Διαθέσιμα στοιχεία
 Το σύνολο των δανεισμών κατά κατηγορία βιβλίων (επισυνάπτονται στοιχεία που αφορούν τους δανεισμούς κατά τη χρονική περίοδο από 23/10/2000 έως 24/4/2001) καθώς και τον αριθμό των χρηστών κατά κατηγορία. Δεν μπορεί να γίνει συνδυασμός των στοιχείων, δηλαδή ποιοι δανείζονται τι κλπ.
Το Γυμνάσιο έχει 400 μαθητές : οι 192 είναι μέλη
Το Λύκειο έχει 360 μαθητές: οι 163 είναι μέλη
Συνολικά στα δύο σχολεία εργάζονται 70 εκπαιδευτικοί, από αυτούς οι 18 είναι μέλη της βιβλιοθήκης.
Κατά το προηγούμενο σχολικό έτος (1999 - 2000) η βιβλιοθήκη υπολειτούργησε. Πραγματοποιήθηκαν 181 δανεισμοί συνολικά.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς
Οι μαθητές δανείζονται περισσότερο λογοτεχνικά βιβλία, αλλά και βιβλία για τις εργασίες τους, για τη βασική εργασία στο μάθημα της Τεχνολογίας και στο μάθημα των Θρησκευτικών και της Κοινωνιολογίας, που οι καθηγητές τους βάζουν συχνά εργασίες

Όταν έχουν εργασία, δίνουν το θέμα της εργασίας και τους βρίσκει υποστηρικτική βιβλιογραφία η υπεύθυνη της βιβλιοθήκης.

Στην πλειοψηφία τους οι εκπαιδευτικοί (τα 2/3 περίπου από τους 18) δανείζονται κυρίως βιβλία λογοτεχνικά. Βιβλία για τη δουλειά τους δανείζονται μόνο ορισμένοι μαθηματικοί και ορισμένοι φιλόλογοι. Περισσότεροι κάποιοι μαθηματικοί δανείζονται και θεωρητικά βιβλία.

Γενικά οι εκπαιδευτικοί δε δανείζονται συχνά βιβλία. Δανείζονται κυρίως λογοτεχνικά βιβλία πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Όσοι δανείστηκαν βιβλία για τη δουλειά τους τα δανείστηκαν στην αρχή της χρονιάς και τα κρατάνε με ανανέωση του δανεισμού.
Τα παιδιά του Γυμνασίου είναι ενθουσιασμένα με το χώρο, και κυρίως τα παιδιά της Α΄ και της Β΄ τάξης. Από τα 192 μέλη - μαθητές Γυμνασίου, οι μισοί είναι τακτικοί χρήστες. Συστηματικοί χρήστες είναι και όλοι οι εγγεγραμμένοι μαθητές του Λυκείου.
Τα παιδιά θέλουν ανανέωση της συλλογής της βιβλιοθήκης. Ενημερώνονται για καινούργια βιβλία και τα ζητάνε. Συχνά ρωτούν αν έχει έρθει κάτι καινούργιο.
Άλλες δραστηριότητες της βιβλιοθήκης
Στα ξενόγλωσσα μαθήματα κάνουν προβολές βίντεο.  Δεν πραγματοποιούνται στο χώρο της βιβλιοθήκης μαθήματα με ταυτόχρονη αξιοποίηση βιβλιογραφίας ή άλλου υλικού.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Ένα τμήμα πέρσι έκανε το μάθημα των υπολογιστών στη βιβλιοθήκη, επειδή δεν ήταν στημένο το εργαστήριο.  Τα παιδιά θέλουν να μπαίνουν στο Internet για πληροφορίες που αφορούν  ποδοσφαιρικές ομάδες, χρήση κινητών, φρικιαστικές εικόνες… Ένα μόνο συγκεκριμένο παιδί αντλεί πληροφορίες για σχολικές εργασίες.
Ωράριο λειτουργίας: 8.30΄πμ  έως 3.00μμ.  Μετά το σχόλασμα δεν πάνε οι μαθητές. Πηγαίνουν μόνο στα διαλείμματα και στα κενά τους.
Υποστήριξη
Όσοι έχουν αναλάβει τη λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών του Βόλου, δεν είχαν καμία επικοινωνία με το φορέα υλοποίησης. Με δική τους πρωτοβουλία κάνουν συναντήσεις μεταξύ τους, αλληλοενημερώνονται και ανταλλάσσουν σκέψεις και προβληματισμούς. 
 
Τετάρτη 25 Απριλίου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 2ου  ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Ν.ΙΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΜΟΡΦΙΑ ΛΑΜΠΑΔΑΡΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ.
Φορέας υλοποίησης η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (έργο ΙΩΛΚΟΣ)
Η βιβλιοθήκη εξυπηρετεί και τους μαθητές και εκπαιδευτικούς και του δίπλα στεγαζόμενου ΤΕΕ.
Στην αρχή της χρονιάς έκανε ξενάγηση στη βιβλιοθήκη σε όλα τα τμήματα του Ενιαίου Λυκείου και σε αρκετά τμήματα του ΤΕΕ.
Διαθέσιμα στοιχεία
Τα μέλη είναι περασμένα κατά κατηγορίες, κατά σχολείο (Ενιαίο Λύκειο ή ΤΕΕ). Υπάρχει ειδική κατηγορία με τους εξωσχολικούς χρήστες, που είναι κυρίως παλιοί μαθητές του σχολείου.
Η βιβλιοθήκη έχει μέλη 205 μαθητές και 20 εκπαιδευτικούς.  (Το 2ο Ενιαίο Λύκειο έχει 364 μαθητές και το ΤΕΕ περίπου 1000).
Είναι καταχωρημένος ο αριθμός των δανεισμών που έχουν γίνει και ποιες κατηγορίες βιβλίων αφορούν. Δεν μπορεί να ανακληθεί το ποιος δανείστηκε τι, ούτε σε επίπεδο κατηγορίας χρηστών (εμπίπτει στο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων).
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς
Κυρίως τα παιδιά δανείζονται βιβλία λογοτεχνικά, αλλά σημαντική κίνηση σημειώνουν και τα βιβλία της ψυχολογίας, παρότι είναι δύσκολα. Ζήτηση έχουν επίσης βιβλία που συνδέονται με επαγγέλματα, με ιατρικά θέματα, με αεροπλάνα, κυρίως από τους μαθητές του ΤΕΕ.
Οι μαθητές απευθύνονται στη βιβλιοθήκη στα διαλείμματα και στα κενά τους. Χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη και ως αναγνωστήριο. Πολλές φορές, όταν έχουν διαγώνισμα κάνουν κοπάνα από κάποιο μάθημα και πάνε στη βιβλιοθήκη για να προετοιμαστούν.  Στις εκδρομές τους, που συνήθως γίνονται στο πάρκο απέναντι, πολλά παιδιά προτιμούν τη βιβλιοθήκη.
Οι μαθητές του ΤΕΕ χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη κατά κανόνα για αναζήτηση πληροφοριών για τις εργασίες τους. Στο τμήμα ιατρικών εργαστηρίων είναι ένας καθηγητής που τους βάζει πολλές εργασίες. Επίσης μαθητές του ΤΕΕ έχουν κάνει εργασίες πάνω σε θέματα αρχιτεκτονικής.
Οι μαθητές του Ενιαίου Λυκείου έχουν κάνει κάποια εργασία που συνδέεται με τη μουσική, εργασίες που συνδέονται με την πληροφορική.
Στο πλαίσιο του μαθήματος των Γαλλικών έγινε κάποια εργασία για την ημέρα της γαλλοφωνίας, η οποία πραγματοποιήθηκε και στο χώρο της βιβλιοθήκης. Άντλησαν πληροφορίες από το διαδίκτυο, τις μετέφρασαν, πληκτρολόγησαν το κείμενο, το εκτύπωσαν. Με την εργασία αυτή συμμετείχαν σε διαγωνισμό και πήραν βραβείο.
Για τις εργασίες χρησιμοποιούνται πολύ οι εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά. Τα παιδιά επιλέγουν τα κείμενα που θέλουν και τις φωτοτυπίες τις βγάζει η ίδια. Τους μαθητές της ΤΕΕ τους βοηθά να εντοπίσουν και τις πληροφορίες γιατί συνήθως έχουν αδυναμία να εντοπίσουν το λήμμα.
Στο χώρο της βιβλιοθήκης παρακολουθούν βίντεο που συνδέονται κυρίως με μαθήματα αστρονομίας, εικαστικών και ιστορίας. Αρκετά χρησιμοποιούνται τα CD Roms που διαθέτει η βιβλιοθήκη.
Οι εκπαιδευτικοί δανείζονται κυρίως βιβλία λογοτεχνικά και περισσότερο βιβλία για τις εργασίες των παιδιών τους, που πάνε στο γυμνάσιο. Επίσης βρίσκουν πληροφορίες στις εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά για τις εργασίες των παιδιών τους.
Σχετικά με την ειδικότητά τους δανείζονται βιβλία ορισμένοι κοινωνιολόγοι, μαθηματικοί, φιλόλογοι και οι εκπαιδευτικοί που έχουν αναλάβει το σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό.
Άλλες δραστηριότητες της βιβλιοθήκης
Πριν από το Πάσχα πραγματοποιήθηκε μία έκθεση βιβλίου με την ευκαιρία της ημέρας του παιδικού βιβλίου, η οποία συνδυάστηκε με μία ομιλία.
Πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στη μνήμη μίας εκπαιδευτικού, της οποίας η βιβλιοθήκη έχει δωριστεί στη βιβλιοθήκη του σχολείου, χωρίς όμως να έχει ενταχθεί στη συλλογή. Έχει βιβλία που αρέσουν στα παιδιά και τα δανείζονται συχνά. Στην εκδήλωση έπαιξαν και μουσική, παραβρέθηκαν παλιοί μαθητές του σχολείου και εκπαιδευτικοί.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Συνήθως οι μαθητές πάνε να δούνε ό,τι απαγορεύεται. Σπανίως αναζητούν πληροφορίες που να συνδέονται με γνωστικά αντικείμενα.
Ωράριο λειτουργίας:   8.30΄πμ  έως 3.00μμ – Μετά το σχόλασμα δεν πάνε οι μαθητές.
 
Δευτέρα 30 Απριλίου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΒΑΡΔΗ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟ.
Η βιβλιοθήκη ανήκει στις 50 βιβλιοθήκες της πιλοτικής εφαρμογής. Φορέας υλοποίησης είναι το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ)
Η κ. Βαρδή, η οποία είναι βιβλιοθηκονόμος και νηπιαγωγός, ανέλαβε υπηρεσία στη βιβλιοθήκη τον Ιούλιο του 1999. Τα πρώτα βιβλία έφτασαν το Δεκέμβριο 1999 και τα τελευταία τον Ιούνιο του 2000.  Μέχρι να φτάσουν τα πρώτα βιβλία της συλλογής, λειτουργούσαν με τα βιβλία της παλαιάς συλλογής, που διέθετε το σχολείο (1200 βιβλία περίπου).  Τα βιβλία της παλαιάς συλλογής έχουν ενταχθεί στη συλλογή, αλλά όχι και στο πρόγραμμα, σύμφωνα με την εντολή του φορέα υλοποίησης.
Η βιβλιοθήκη διαθέτει 5.500 τίτλους περίπου. Εξυπηρετεί και το συστεγαζόμενο Λύκειο.
Το Γυμνάσιο έχει 285 μαθητές  και 27 καθηγητές και το Λύκειο 180 μαθητές και 21 καθηγητές.
Διαθέσιμα στοιχεία
Δανεισμοί: Μαθητές γυμνασίου – Λυκείου  /   Καθηγητές κατά τάξη και τμήμα /
                 Δανεισμοί κατά μήνα
Φέτος έχουν πραγματοποιηθεί 1058 δανεισμοί.
Στη βιβλιοθήκη είναι εγγεγραμμένοι ως μέλη 224 μαθητές Γυμνασίου, 86 μαθητές Λυκείου και 7 συνολικά εκπαιδευτικοί και από τα δύο σχολεία β(5 εκπαιδευτικοί του Γυμνασίου, που είναι και οι πιο συστηματικοί χρήστες της βιβλιοθήκης, και 2 καθηγητές του Λυκείου. Τη βιβλιοθήκη χρησιμοποιούν και 3 δάσκαλοι του Δημοτικού σχολείου)
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές
Οι μαθητές συχνάζουν στη βιβλιοθήκη στα κενά τους και στα διαλείμματα. Δανείζονται βιβλία, παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια, αναζητούν στο Internet πληροφορίες σχετικά με τα θέματα των εργασιών τους, βγάζουν φωτοτυπίες. Έπίσης κάποιοι μαθητές πληκτρολογούν στους υπολογιστές τις εργασίες τους.
Με το Internet θέλουν να ασχοληθούν όλα τα παιδιά, αλλά δεν τους το επιτρέπουν. Δεν τους αφήνουν να κάνουν surfing.  Η πρόσβαση στο διαδίκτυο τους επιτρέπεται μόνο για αναζήτηση πληροφοριών που συνδέονται με τις εργασίες τους.
Για τις εργασίες τους συχνάζουν συστηματικά στη βιβλιοθήκη οι μαθητές των 5 εκπαιδευτικών που είναι συστηματικοί χρήστες.
Έχει πάντα 3 - 4 παιδιά που την βοηθάνε. Βοηθάνε τους συμμαθητές τους στην αναζήτηση βιβλίων, βγάζουν φωτοτυπίες, βοηθούν στην ταξιθέτηση των βιβλίων.
Τα παιδιά της Α΄ Λυκείου, που πέρσι φοιτούσαν σ' αυτό το Γυμνάσιο, εκδηλώνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη βιβλιοθήκη.
Όταν κάνουν εργασίες κατανέμουν αρμοδιότητες. Μία ομάδα αναζητά βιβλία, άλλη ομάδα επιλέγει πληροφορίες από CDRom και βιντεοταινίες, άλλη ομάδα κάνει αναζήτηση στο διαδίκτυο.   Οι ομάδες δεν είναι σταθερές. Εναλλάσσονται σε κάθε εργασία
Πολλές φορές τα παιδιά, διαβάζοντας στη βιβλιοθήκη, αποκομίζουν πληροφορίες, π.χ. για τους ακρίτες, τις οποίες μεταφέρουν μετά στην τάξη.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους εκπαιδευτικούς
Οι εκπαιδευτικοί που  χρησιμοποιούν συστηματικά τη βιβλιοθήκη, τη χρησιμοποιούν  κυρίως για τη δουλειά τους και δανείζονται και λογοτεχνικά βιβλία.
Οι "ευκαιριακοί" χρήστες δανείζονται μόνο λογοτεχνικά βιβλία, συνήθως πριν από τις διακοπές Χριστουγέννων και Πάσχα, και υπάρχουν και κάποιοι εκπαιδευτικοί που δανείζονται βιβλία κυρίως για τις εργασίες των παιδιών τους.
Μία φιλόλογος μοιράζει στους μαθητές της ενημερωτικό έντυπο σχετικά με το πώς θα αντλούν πληροφορίες από τη βιβλιοθήκη για τη διαμόρφωση των εργασιών τους. Φέρνει συστηματικά τους μαθητές της στη βιβλιοθήκη και τους παρουσιάζει λογοτεχνικά βιβλία. Τους παροτρύνει σε δανεισμό και λογοτεχνικών βιβλίων
Συστηματικά στο μάθημα των Νέων Ελληνικών παρουσιάζουν βιβλία στους μαθητές. Παίρνουν τα βιβλία στην τάξη τους και τα παρουσιάζουν στους μαθητές. Όσοι ενδιαφερθούν περισσότερο απευθύνονται στη βιβλιοθήκη για το δανεισμό.
Συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς
Σχετικά με τις εργασίες που ανατίθενται στους μαθητές, ο υπεύθυνος καθηγητής την ενημερώνει για το θέμα, με το οποίο θέλει να ασχοληθούν οι μαθητές και αναλαμβάνει να βρει το υλικό. Κάποιες φορές ψάχνει μαζί με τον εκπαιδευτικό. Κάποτε έρχονται με το τμήμα ή την ομάδα που θα δουλέψουν και ψάχνουν μαζί, για να εκπαιδεύονται και οι μαθητές στην αναζήτηση μέσω του προγράμματος.   Το υλικό που θα χρησιμοποιηθεί για πολύ καιρό, το συγκεντρώνουν σε κάποιο χώρο.
Εργασίες
Έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες για:
- την Τέχνη στην Αναγέννηση
- τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα
- τους Ολυμπιακούς Αγώνες
- το Μοναχισμό       
Γνωριμία με το χώρο της βιβλιοθήκης
Στην αρχή της χρονιάς περνούν όλα τα τμήματα του σχολείου, τους κάνει μία ενημέρωση για το χώρο της βιβλιοθήκης και πραγματοποιούν και τον πρώτο τους δανεισμό. "Ξεκινάμε τη σχολική χρονιά με ένα βιβλίο", έτσι ονομάζουν αυτή τη δραστηριότητα.
Τρεις δάσκαλοι δημοτικών σχολείων έρχονται με τους μαθητές της ΣΤ΄ τάξης και τους παρουσιάζουν τη βιβλιοθήκη. Έχουν κάνει τρεις επισκέψεις κατά το τρέχον σχολικό έτος και θα κάνουν άλλη μία προς το τέλος της χρονιάς.
Περαιτέρω αξιοποίηση της βιβλιοθήκης
Οι πέντε καθηγητές του Γυμνασίου που είναι συστηματικοί χρήστες της βιβλιοθήκης, πηγαίνουν αρκετά συχνά και κάνουν μάθημα στη βιβλιοθήκη, χρησιμοποιώντας το υλικό της, βιβλία κυρίως (για την προβολή βιντεοκασετών υπάρχει ειδική αίθουσα δίπλα). Άλλοι πέντε περίπου καθηγητές κάνουν μάθημα ευκαιριακά στο χώρο της βιβλιοθήκης. 
Μία μόνο καθηγήτρια της Α΄ Λυκείου φέρνει τα παιδιά κατά τμήματα στο χώρο της βιβλιοθήκης. Έχει δύο τμήματα.
Πρωτοβουλίες - δραστηριότητες της βιβλιοθηκονόμου
Η βιβλιοθηκονόμος επιλέγει αποσπάσματα από βιβλία που θεωρεί ότι θα κινήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών και τα αναρτά στον πίνακα ανακοινώσεων, αναφέροντας την πηγή.  Αρκετά παιδιά ζητούν τα βιβλία.
Έχει ζητήσει να δείξει το ΑΒΕΚΤ στα παιδιά σε ομάδες.
Ασχολείται με την ύλη του αναλυτικού προγράμματος και προτείνει στους εκπαιδευτικούς βιβλία (στην ιστορία, στη γεωγραφία κλπ), τα οποία άλλοτε χρησιμοποιούνται και άλλοτε όχι.
Κάθε χρόνο κάνουν έκθεση βιβλίου. Τη συνδιοργανώνει η βιβλιοθηκονόμος με τρία άτομα από το σύλλογο καθηγητών
Συντάσσει άρθρα για τη βιβλιοθήκη για τα έντυπα του δήμου
Δουλεύει μαζί με τα παιδιά για το υλικό της σχολικής εφημερίδας
Σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς, αναλαμβάνει τη διαδικασία οργάνωσης επισκέψεων σε εκδοτικούς οίκους, οι οποίες συνδυάζονται με συνάντηση με κάποιον συγγραφέα, του οποίου βιβλία έχουν ήδη διαβάσει. Κατά το τρέχον σχολικό έτος δεν πρόλαβαν να καλέσουν συγγραφείς στο χώρο του σχολείου. Σκέφτονται να το κάνουν την επόμενη χρονιά.
Σκέφτεται προγραμματισμό εκδηλώσεων σε συνεργασία με το πολιτιστικό κέντρο του δήμου και με την εμπλοκή ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης που ζουν στο δήμο, σκεφτόταν π.χ. να καλέσουν καραγκιοζοπαίχτες.
Ωράριο λειτουργίας: 8.30΄πμ  έως 3.00μμ
Μετά το σχόλασμα δεν πάνε οι μαθητές.
 
 
Δευτέρα 7 Μαΐου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΛΟΥΚΙΑ ΔΑΡΑΜΑΓΚΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟ.
Η βιβλιοθήκη ανήκει στις 50 βιβλιοθήκες της πιλοτικής εφαρμογής. Φορέας υλοποίησης είναι το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ)
Άρχισε να λειτουργεί το Μάιο 1999. Έγιναν εγκαίνια το Γενάρη 2000. Τότε ανέλαβε υπηρεσία η κ.Δαλαμάγκα.
Στο συγκεκριμένο σχολείο κάθε καθηγητής έχει την αίθουσά του και μετακινούνται τα παιδιά. Οι τάξεις είναι εξοπλισμένες με βίντεο.
Έχουν παραλάβει περίπου 5.400 βιβλία. Υπάρχει και η παλαιά συλλογή του σχολείου, περίπου 500 βιβλία, η οποία δεν έχει ενταχθεί
Δε λειτουργεί το ΑΒΕΚΤ.
Διαθέσιμα στοιχεία
Αριθμός δανεισμών συνολικά Είναι καταχωρημένοι και οι δανεισμοί κατά χρήστη και μπορούν να αναζητηθούν.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από εκπαιδευτικούς και μαθητές
Το σχολείο έχει περίπου 300 παιδιά . Έχουν πραγματοποιήσει περίπου 500 δανεισμούς.
Πάνω από τα μισά παιδιά έχουν δανειστεί βιβλία. Έχει πολύ μεγάλη απήχηση η βιβλιοθήκη στη Α΄ Γυμνασίου.
Τα παιδιά δανείζονται κυρίως λογοτεχνικά βιβλία και βιβλία για τις εργασίες τους. Τους αρέσουν επίσης πολύ τα βιβλία τέχνης και τα εικονογραφημένα επιστημονικά βιβλία.
Υπάρχει μία κοπέλα που έχει δανειστεί 25 βιβλία και άλλα παιδιά που έχουν δανειστεί πάνω από 15 βιβλία.
Τα παιδιά επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη στα διαλείμματα και στα κενά τους.
Πολλές φορές, όταν τα παιδιά αναζητούν πληροφορίες, τους δίνει τα βιβλία να τα δείξουν στην τάξη. Κάποιες φορές στη συνέχεια τα δανείζονται και οι εκπαιδευτικοί.
Οι εκπαιδευτικοί (35 συνολικά) δανείζονται βιβλία, σχεδόν όλοι, κυρίως λογοτεχνικά, συνήθως το καλοκαίρι και στις γιορτές. Έχουν δανειστεί συνολικά 150 βιβλία.
Δεν πραγματοποιούνται μαθήματα στο χώρο της βιβλιοθήκης. Στα γαλλικά είχαν κάνει κάποια φορά κάποιο μάθημα χρησιμοποιώντας κάποιο χάρτη.
Εργασίες
Πραγματοποιήθηκε μία εργασία με θέμα "Ιστορία της γραφής και των βιβλιοθηκών", με παράλληλη έκθεση υλικού.
Πρωτοβουλίες - δραστηριότητες της βιβλιοθηκονόμου
Η βιβλιοθηκονόμος έχει ζητήσει από τους εκπαιδευτικούς να της δίνουν το θέμα της εργασίας που πρόκειται να δώσουν στους μαθητές και να συνεργάζονται για να τους προτείνουν βιβλιογραφία. Δεν έχει βρει ανταπόκριση.
Φέτος παρουσίασε τη βιβλιοθήκη στην Α΄ Γυμνασίου. Ερχόταν κάθε τμήμα με τον καθηγητή του.
Έχει δείξει το πρόγραμμα σε κάποια παιδιά της Γ΄ Γυμνασίου, για να μπορούν να κάνουν μόνα τους αναζήτηση.
Επιλέγει βιβλία, που θεωρεί ότι θα κινήσουν το ενδιαφέρον των παιδιών, και τα αφήνει πάνω στα τραπέζια. Βλέπει ότι τα παιδιά ανταποκρίνονται.
Χρήση υπολογιστή και Internet
           Τα παιδιά κάθονται στους υπολογιστές και βλέπουν CDRoms ή παίζουν παιχνίδια.  Από το διαδίκτυο συνήθως κατεβάζουν εργασίες έτοιμες.
Ωράριο λειτουργίας: 8.30΄πμ  έως 3.00μμ
Μετά το τέλος του ωραρίου τα παιδιά κατά κανόνα δεν πάνε στη βιβλιοθήκη. Και όταν κάθονται κάποια παιδιά μετά το σχολείο, οι γονείς διαμαρτύρονται γιατί έχουν φροντιστήρια και καθυστερούν.
 
Πέμπτη, 24 Μαϊου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΠΑΡΕΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ.
Φορέας υλοποίησης: Το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο (πρόγραμμα ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ)
Η συλλογή των σχολικών βιβλιοθηκών περιλαμβάνει 6.500 τίτλους. Έχουν μέχρι στιγμής παραληφθεί οι 3.300.   Ο κατάλογος είναι ημιτελής. Υπάρχουν όλοι οι τίτλοι, όχι όμως όλοι κωδικοποιημένοι
Διαθέσιμα στοιχεία
Κάθε εβδομάδα συμπληρώνουν ένα φύλλο κίνησης, το οποίο το στέλνουν στο φορέα υλοποίησης.  Στο φύλλο αυτό αναφέρονται:
·         Πόσα και τι είδους βιβλία δανείστηκαν (θεματικές κατηγορίες)
·         Ποιοι τα δανείστηκαν (μαθητές - τάξη - φύλο, εκπαιδευτικοί - ειδικότητα - φύλο)
Ο κ.Λαζαρίδης έχει κρατήσει αυτά τα φύλλα στο σχολείο.  Δεν επεξεργάζονται στατιστικά στοιχεία στο σχολείο, μπορεί οι άλλοι εκπαιδευτικοί που είναι υπεύθυνοι των σχολικών βιβλιοθηκών να μην τα έχουν κρατήσει
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές
Οι μαθητές επισκέπτονται  τη βιβλιοθήκη στα διαλείμματα και καμιά φορά στα κενά τους, όταν λείπει κάποιος καθηγητής. Κυρίως δανείζονται βιβλία λογοτεχνικά, για να τα διαβάσουν στον ελεύθερο χρόνο τους. Αυτό γίνεται συχνά και με παρότρυνση των εκπαιδευτικών, κάποια φορά έγινε και πιο οργανωμένα, μία φιλόλογος σε συνεργασία με τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης προεπέλεξαν έναν αριθμό βιβλίων, τα οποία και παρουσίασαν στα παιδιά προκειμένου να επιλέξουν
Πολύ σπάνια μία τάξη πάει και κάνει το μάθημά της στο χώρο της βιβλιοθήκης, όπου υπάρχει ωραία διαμορφωμένος χώρος αναγνωστηρίου. Σε αυτήν την περίπτωση τη βιβλιοθήκη τη χρησιμοποιούν κυρίως ως χώρο, χωρίς την ώρα που βρίσκονται εκεί να αξιοποιούν κάτι από τη συλλογή της ή από άλλες δυνατότητες που προσφέρει.
Πολύ σπανιότερα κάποιος καθηγητής θα στείλει παιδιά κατά την ώρα του μαθήματός του να αναζητήσουν κάτι.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους εκπαιδευτικούς
Συνολικά στα δύο σχολεία εργάζονται 15-16 καθηγητές, όχι όμως όλοι με πλήρες ωράριο. Από αυτούς που είναι με πλήρες ωράριο στο σχολείο, περίπου οι μισοί, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Στον υπολογιστή οι μαθητές παίζουν κυρίως παιγνίδια. Ο ίδιος, επιμένοντας, σπρώχνει παιδιά να μάθουν να αναζητούν ηλεκτρονικά τα βιβλία που θέλουν και να αξιοποιούν άλλες δυνατότητες των υπολογιστών.
Οι μαθητές δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτό θα το επιτύχουν στο άμεσο μέλλον με ένα πρόγραμμα net sharing που θα εγκαταστήσουν
Ωράριο λειτουργίας της βιβλιοθήκης
Εδώ και τρεις εβδομάδες αποφάσισαν, με το Διευθυντή του σχολείου, να κρατούν τη βιβλιοθήκη μία ημέρα την εβδομάδα ανοικτή για τους μαθητές του σχολείου και για την ευρύτερη κοινότητα. Δεν είχαν σημαντική προσέλευση στο πλαίσιο αυτών των τριών εβδομάδων
 
 
Πέμπτη, 24 Μαϊου 2001
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ 2ου ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΗΒΑΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΞΥΔΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
Φορέας υλοποίησης το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Διαθέσιμα στοιχεία
Για την καταγραφή των δανεισμών χρησιμοποιούν το ΑΒΕΚΤ. Τα βιβλία είναι περασμένα με έναν αριθμό, τον αριθμό εισαγωγής τους -έναν αριθμό για όλα τα βιβλία. Δεν έχει περαστεί ο αριθμός αντιτύπου, με βάση τον οποίο γίνεται η αναζήτηση.
Υπάρχουν μόνο τα στοιχεία που αφορούν τους τρέχοντες δανεισμούς. Δεν υπάρχουν καταχωρημένα άλλα στοιχεία που να μπορούν να ανακληθούν.
Η βιβλιοθήκη αυτή τη στιγμή διαθέτει 3770 τίτλους, από τους 6500 τίτλους της συλλογής
Σχετικά με τη λειτουργία της βιβλιοθήκης
Η βιβλιοθήκη άρχισε να λειτουργεί ως δανειστική τέλη Φεβρουαρίου 2000, αμέσως μετά το σεμινάριο.  Εξυπηρετεί το 2ο Γυμνάσιο και το 2ο Λύκειο, τα οποία λειτουργούν παράλληλα, σε πρωινή βάρδια. Το μαθητικό δυναμικό του Γυμνασίου ανέρχεται στους 200 μαθητές και του Λυκείου στους 180 (το Λύκειο συγκεντρώνει μαθητές και από χωριά που διαθέτουν Γυμνάσιο, αλλά όχι και Λύκειο).
Στο 2ο Γυμνάσιο διδάσκουν 25 - 30 καθηγητές. Αντίστοιχος είναι ο αριθμός των καθηγητών και στο Λύκειο
Η βιβλιοθήκη αρχικά ανήκε στο 1ο Γυμνάσιο και στο 1ο Λύκειο, τα οποία μεταστεγάστηκαν, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα με τη βιβλιοθήκη, η οποία δε μπορούσε να μεταφερθεί, και έτσι μεταβιβάστηκε στο 2ο Γυμνάσιο, το οποίο παρέμεινε στο χώρο.
Στο 2ο Γυμνάσιο και στο Εσπερινό Γυμνάσιο Θήβας, το οποίο επίσης λειτουργεί στον ίδιο χρόνο τις εσπερινές ώρες, ανήκει και το σπουδαστήριο που είχε διαμορφωθεί στο πλαίσιο των Πιλοτικών Προγραμμάτων Ενισχυτικής Διδασκαλίας (άλλο ΕΠΕΑΕΚ του ΥΠΕΠΘ).
Υπάρχουν προβλήματα με τη διεύθυνση του σχολείου που "κληρονόμησε" τη βιβλιοθήκη. Δεν έχουν σύνδεση με το Internet γιατί η διευθύντρια δεν αναλαμβάνει τη συνδρομή, υπάρχει συνεχές πρόβλημα με τα αναλώσιμα και με τη συντήρηση του φωτοτυπικού μηχανήματος.
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από εκπαιδευτικούς και μαθητές
Η βιβλιοθήκη αριθμεί στα μέλη της 130 μαθητές (Γυμνασίου και Λυκείου) και 15 καθηγητές συνολικά, και από τα δύο σχολεία.
Χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη περισσότερα παιδιά του Λυκείου.
Τα περισσότερα παιδιά δανείστηκαν βιβλία στην αρχή της χρονιάς. Δεν τα διάβασαν καν κατά την εκτίμησή του.
Αρκετοί καθηγητές του Λυκείου διαβάζουν στα κενά τους στη βιβλιοθήκη. Διαβάζουν βιβλία για το μάθημά τους και για γενικότερη ενημέρωσή τους σε θέματα επιστημονικά.
Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών δανείζονται λογοτεχνικά βιβλία. Αμέσως μετά έρχεται η ψυχολογία. Ο Φρόϋντ γίνεται ανάρπαστος. Άλλα βιβλία, όπως αυτά που αφορούν το ανθρώπινο σώμα, το θαύμα της γέννησης, η ιατρική εγκυκλοπαίδεια, έρχονται ως τρίτη επιλογή.
Από τους εκπαιδευτικούς συστηματικότεροι χρήστες της βιβλιοθήκης και δανειζόμενοι βιβλία για υποστήριξη των μαθημάτων τους είναι οι φιλόλογοι και αμέσως μετά οι φυσικοί και οι μαθηματικοί.
Περίπου 30 παιδιά είναι συστηματικοί χρήστες της βιβλιοθήκης και σταθεροί δανειστές. Πολύ περισσότερα παιδιά έρχονται να παίξουν παιχνίδια, σκάκι κλπ. Περιόρισε τη χρήση των παιχνιδιών γιατί τα παιδιά που έπαιζαν καταλάμβαναν το χώρο και απέτρεπαν άλλα παιδιά που ήθελαν να διαβάσουν να χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη ως αναγνωστήριο. 
Μαθήματα στο χώρο της βιβλιοθήκης
Έρχονται για προβολές στα πλαίσια των μαθημάτων του Ολυμπισμού και της Πληροφορικής. Ελάχιστες φορές οι φιλόλογοι για να παρακολουθήσουν αποσπάσματα παραστάσεων.
Χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου
Όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο. Χρησιμοποιούν τους υπολογιστές για αναζήτηση βιβλιογραφίας και για παιχνίδια. Αυτή τη δεύτερη χρήση την περιόρισε, γιατί καθώς δεν έχει την υποστήριξη της διεύθυνσης, η συντήρηση των υπολογιστών είναι προβληματική, αλλά και για το λόγο που περιόρισε και τη χρήση των επιτραπέζιων παιχνιδιών.
Ωράριο λειτουργίας:
           8.30΄πμ  έως 3.00μμ
Μετά το τέλος του ωρολογίου προγράμματος τα παιδιά φεύγουν από το σχολείο.
 
 
Παρασκευή 11 Μαΐου 2001
 
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ κ.ΜΑΡΙΑ ΠΥΡΑΚΗ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟ.
Η βιβλιοθήκη ανήκει στις 50 της πιλοτικής εφαρμογής. Φορέας υλοποίησης είναι το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ)
Η κ.Πυράκη ανέλαβε τη λειτουργία της βιβλιοθήκης από 1/11/99
Πριν να σταλούν τα βιβλία από το ΥΠΕΠΘ (5.500 τίτλοι), υπήρχε στο σχολείο μία συλλογή 800 - 900 βιβλίων. Αξιοποιώντας αυτή τη συλλογή, η βιβλιοθήκη άρχισε να λειτουργεί από την πρώτη ημέρα πρόσληψης της βιβλιοθηκονόμου ως δανειστική. Τα 800 βιβλία της προϋπάρχουσας συλλογής έχουν τοποθετηθεί σε χωριστά ράφια. Δεν έχουν ενσωματωθεί στη συλλογή του ΥΠΕΠΘ.
Η βιβλιοθήκη απευθύνεται μόνο στους μαθητές του Λυκείου. Δεν εξυπηρετεί τους μαθητές του στο διπλανό κτήριο στεγαζόμενου Γυμνασίου, μάλλον εξαιτίας αντιρρήσεων του διευθυντή.  
Οι μαθητές του σχολείου είναι 248 και 23 οι εκπαιδευτικοί.
Διαθέσιμα στοιχεία
Το δανειστικό μέρος του προγράμματος ΑΒΕΚΤ δε λειτουργεί. Οι δανεισμοί γίνονται χειρόγραφα. Έχουν κρατηθεί τα στοιχεία, άρα μπορούν να αναζητηθούν οι δανεισμοί κατ' άτομο.
1000 περίπου βιβλία έχουν δανειστεί κατά το τρέχον σχολικό έτος
Περίπου 90 μαθητές έχουν δανειστεί βιβλία
13 - 14 εκπαιδευτικοί δανείζονται σταθερά
Όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου έχουν επαφή με τη βιβλιοθήκη
Οι μαθητές της Α΄ και της Β΄ τάξης πραγματοποιούν περισσότερους δανεισμούς από τους μαθητές της Γ΄ τάξης. Μάλλον τα κορίτσια πραγματοποιούν περισσότερους δανεισμούς από τα αγόρια.
Δραστηριοποίηση της βιβλιοθήκης
Στην αρχή της χρονιάς γίνεται ενημέρωση της Α΄ τάξης κατά τμήματα. Κάθε τμήμα επισκέπτεται χωριστά τη βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθηκονόμος παρουσιάζει τη βιβλιοθήκη στους μαθητές και τους ενημερώνει για τις υπηρεσίες που μπορεί να τους προσφέρει. Τους δείχνει και πώς γίνεται ηλεκτρονικά η αναζήτηση στη συλλογή της βιβλιοθήκης
Αξιοποίηση της βιβλιοθήκης από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς
Οι εκπαιδευτικοί δανείζονται βιβλία κυρίως λογοτεχνικά και πληροφοριακά (τις εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά πολλές φορές τα παίρνουν μέσα στην τάξη κατά την ώρα του μαθήματος). Οι φιλόλογοι κυρίως και οι μαθηματικοί δανείζονται και βιβλία για τη δουλειά τους.
Οι μαθητές δανείζονται βιβλία λογοτεχνικά, ψυχολογίας και τέχνης.
Όταν έχουν εργασίες, πηγαίνουν συνήθως κατά την ώρα του μαθήματος, παίρνοντας άδεια από την τάξη τους.   Εργασίες πραγματοποιούν συνήθως στην Τεχνολογία της Α΄ τάξης, στα κείμενα και στην Πληροφορική
Οι μαθητές συχνάζουν στη βιβλιοθήκη στα διαλείμματα και στα κενά τους. Όταν έχουν κενό τη χρησιμοποιούν και σαν αναγνωστήριο. Μετά το σχόλασμα ελάχιστα παιδιά την επισκέπτονται.
Στο χώρο της βιβλιοθήκης πραγματοποιούνται προβολές βίντεο πολύ συχνά, σε κάποιες περιόδους έως και καθημερινά.  
Πραγματοποιούνται επίσης μαθήματα με βιβλιογραφική υποστήριξη, μία φορά την εβδομάδα κατά μέσο όρο.
Άλλες χρήσεις της βιβλιοθήκης
Η βιβλιοθηκονόμος επιλέγει μαζί με τα παιδιά τις πληροφορίες που τα αφορούν και βγάζει τις φωτοτυπίες. Βοηθούν κάποια παιδιά. Έβγαλαν περίπου 2000 φωτοτυπίες φέτος.  Και οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν το φωτοτυπικό μηχάνημα της βιβλιοθήκης.
Χρήση υπολογιστή και διαδικτύου
Οι μαθητές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για εργασίες τους και για αναζήτηση πληροφοριών που τους αφορούν, π.χ για τις εξετάσεις τους στις σελίδες του ΥΠΕΠΘ. Είναι λίγα τα παιδιά που κάνουν τέτοιες αναζητήσεις. Χρησιμοποιούν κάποιες φορές τους υπολογιστές και για κάποιες από τις εργασίες τους.
Ωράριο λειτουργίας
Η βιβλιοθήκη λειτουργεί από τις 8πμ έως τις 3.30΄μμ
 
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, οι άνθρωποι που ανέλαβαν την ευθύνη της λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών, εκπαιδευτικοί ή βιβλιοθηκονόμοι, επέδειξαν, ο καθένας με τον τρόπο του και ανάλογα με τις δυνατότητές του, ιδιαίτερο ζήλο για την ανάπτυξη της σχολικής βιβλιοθήκης και την εδραίωση της λειτουργίας της στην εκπαιδευτική κοινότητα. Οι περισσότεροι πήραν αξιόλογες πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση. 
Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν θετικά. Οι βιβλιοθήκες πράγματι φαίνεται ότι απέκτησαν το χώρο τους στο κάθε σχολείο και άρχισαν να γίνονται τόπος αναζήτησης της γνώσης, αλλά και χώρος χαλάρωσης και συναναστροφής. Εκεί που μένει ακόμα πολύ δουλειά να γίνει, είναι στο να συνδεθούν με την εκπαιδευτική πράξη. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των υπευθύνων, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί στα περισσότερα από τα σχολεία που πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις χρησιμοποιούν ελάχιστα έως καθόλου τη σχολική βιβλιοθήκη για υποστήριξη των μαθημάτων τους, εκτιμάται λοιπόν ότι χρειάζονται υποστήριξη σε πολλά επίπεδα σε αυτήν την κατεύθυνση. Είναι επίσης άξιο επισήμανσης ότι σε αρκετά σχολεία οι βιβλιοθήκες χρησιμοποιούνται κυρίως για άντληση πληροφοριών από εγκυκλοπαίδειες και λεξικά και μάλιστα με τη μορφή φωτοτυπιών, ενώ δεν αξιοποιείται αντίστοιχα η υπόλοιπη συλλογή τους στο πλαίσιο της διδακτικής πράξης.
Μία ακόμα παρατήρηση που θεωρούμε ότι αξίζει να καταγραφεί είναι ότι οι μαθητές, ακόμα και στα σχολεία που η βιβλιοθήκη λειτουργούσε και μετά τη λήξη της λειτουργίας των μαθημάτων, δε σύχναζαν σε αυτήν μετά το σχόλασμα. Είναι γνωστός ο φόρτος εξωσχολικών μαθημάτων που έχουν οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον αναφερόμενο ως «ελεύθερο» χρόνο τους, γεγονός που καθιστά απαγορευτική την καθυστέρησή τους στο χώρο του σχολείου μετά το σχόλασμα και τους αποστερεί τη δυνατότητα απόλαυσης μιας ανάγνωσης στο χώρο της βιβλιοθήκης.
Η καταγραφή και τήρηση στοιχείων που αφορούν τους δανεισμούς δεν είναι συστηματοποιημένη σε όλες τις βιβλιοθήκες. Και όπου όμως τηρούνται τέτοια στοιχεία στο ΑΒΕΚΤ, κρατούνται με τρόπο ελλειπή που δεν επιτρέπει το συνδυασμό τους. Η έλλειψη στοιχείων που συνδέονται τόσο με τη ροή των δανεισμών και με την καταγραφή των προτιμήσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας, όσο και με το ποια ομάδα μαθητών  δανείζεται και διαβάζει τι (π.χ. αδύνατοι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, κορίτσια – αγόρια κλπ), θα δυσχεράνει την αξιολόγηση του έργου των σχολικών βιβλιοθηκών από τον οποιοδήποτε μελετητή.
Οι επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2000 2001. Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2001-2002 το καθεστώς λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών έχει μερικά τροποποιηθεί. Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί, όσοι παρέμειναν στις σχολικές βιβλιοθήκες, έχουν πλέον απόσπαση τριών ετών, γεγονός που τους επιτρέπει έναν σχετικά μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κάτι που εκτιμάται ως πολύ θετικό για την εδραίωση του θεσμού. Αντίθετα οι 50 πειραματικές βιβλιοθήκες, οι οποίες λειτουργούσαν με βιβλιοθηκονόμους, έμειναν χωρίς άτομο υπεύθυνο για τη λειτουργία τους, καθώς εκκρεμεί ακόμα η πρόσληψη των βιβλιοθηκονόμων. Αν επιτρέπεται η έκφραση προσωπικών απόψεων στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης, η εμπειρία δείχνει ότι το ΥΠΕΠΘ, αλλά και οι τοπικοί φορείς θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλίζεται το συνεχές της λειτουργίας των θεσμών που θεσμοθετούνται στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, γιατί η ασυνέχεια δημιουργεί απογοητεύσεις και αποδυναμώνει όχι μόνο τη λειτουργία, αλλά και την ίδια την ιδέα των θεσμών.
 
  


[1] Στο πλαίσιο του 2ου ΚΠΣ (1ου ΕΠΕΑΕΚ) δημιουργήθηκαν 500 συνολικά σχολικές βιβλιοθήκες σε Γυμνάσια, Ενιαία Λύκεια και ΤΕΕ διαφορετικών περιοχών της χώρας. Το συνολικό έργο κατανεμήθηκε σε διαφορετικούς φορείς υλοποίησης. Οι 50 πρώτες βιβλιοθήκες, οι οποίες δημιουργήθηκαν με φορέα υλοποίησης το ΕΙΝ, χαρακτηρίστηκαν ως πιλοτικές και στελεχώθηκαν με βιβλιοθηκονόμους, που προσελήφθηκαν γι αυτό το σκοπό. Την ευθύνη της λειτουργίας όλων των υπολοίπων βιβλιοθηκών ανέλαβαν αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί.
[2] Η συνεργασία μεταξύ των υπευθύνων των βιβλιοθηκών ήταν τηλεφωνική και τα στοιχεία αποστάλησαν μέσω fax και email.

Επιστροφή στην αρχή του κειμένου