Αναγκαιότητα:

Αντικείμενο του πειραματικού προγράμματος ήταν η πιλοτική εφαρμογή του διδακτικού πακέτου της Φυσικής Β΄ Γυμνασίου (Βιβλίο μαθητή, εργαστηριακός οδηγός, βιβλίο για τον καθηγητή, σειρά διαφανειών). Η πιλοτική εφαρμογή του διδακτικού πακέτου συνέβαλλε τόσο στην αξιολόγηση και βελτίωση του ίδιου του διδακτικού  πακέτου όσο και στην απόκτηση εμπειρίας στις μεθόδους αξιολόγησης των σχολικών βιβλίων, εμπειρία που είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί και κατά την πειραματική εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου.

Η εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου στην εκπαίδευση προϋποθέτει ότι ο εκπαιδευτικός έχει στη διάθεση του όλα εκείνα τα στοιχεία που αναδεικνύουν και τεκμηριώνουν τις παιδαγωγικές και διδακτικές  ιδιαιτερότητες κάθε διδακτικού πακέτου έτσι  ώστε να μπορεί να επιλέγει εκείνο  που θα χρησιμοποιήσει στη διδασκαλία  του. Οι παραπάνω ιδιαιτερότητες θα πρέπει να  αναδεικνύονται και να τεκμηριώνονται μέσα από τη  πιλοτική εφαρμογή κάθε  διδακτικού πακέτου, η οποία για τους παραπάνω λόγους κρίνεται πλέον αναγκαία.

Στόχοι:

Οι στόχοι του προγράμματος είναι δυνατόν να διακριθούν σε δυο άξονες

1. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση του διδακτικού πακέτου
2. Ανάπτυξη μεθόδου αξιολόγησης εκπαιδευτικού υλικού μέσα από τη διδακτική πράξη.
3. Βελτίωση του διδακτικού υλικού
4. Αξιολόγηση της δυνατότητας λειτουργικής ένταξης της εργαστηριακής άσκησης στην διδασκαλία της φυσικής στο γυμνάσια στη σημερινή Ελληνική πραγματικότητα.

Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας στη διδακτική πράξη του εκπαιδευτικού προτύπου που προτείνεται από τους συγγραφείς.

1. Διερεύνηση της δυνατότητας μικροσκοπικής προσέγγισης των φυσικών φαινομένων από τους μαθητές της Β γυμνασίου
2. Διερεύνηση της δυνατότητας ενιαίας περιγραφής των φυσικών φαινομένων με χρήση της έννοιας της ενέργειας από τους μαθητές της Β γυμνασίου. Βελτίωση της αντίστοιχης διδακτικής πρότασης μέσα από τη πειραματική της εφαρμογή.

Εφαρμογή: Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε 5 δημόσια γυμνάσια

Στο πρόγραμμα ενεπλάκησαν συνολικά 530 μαθητές

Αποτελέσματα:

Ανάπτυξη μεθόδου αξιολόγησης με πιλοτική εφαρμογή διδακτικών πακέτων.  Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε καταγράφηκε λεπτομερώς και αναπτύσσεται στο εγχειρίδιο της αξιολόγησης. Επίσης παρουσιάσθηκε στις εκθέσεις των ΣΕΠΠΕ που οργανώθηκαν στην Αθήνα (Ζάππειο 7-8-9 Φεβρουαρίου), Ηράκλειο Κρήτης (17-18 Φεβρουαρίου), Θεσσαλονίκη (2-3Μαρτίου). Στις παρουσιάσεις αυτές υπήρχε η δυνατότητα ανάπτυξης διαλόγου και συζητήσεων με ειδικούς μέσα από τους οποίους αντλήθηκαν πολύτιμα  συμπεράσματα για την τελική διαμόρφωση της μεθοδολογίας. Πιστεύουμε ότι η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί μερικά ή ολικά στην αξιολόγηση διδακτικού υλικού που αφορά τις φυσικές επιστήμες. Η εμπειρία και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε θεωρούμε ότι μπορεί να αξιοποιηθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στη πιλοτική αξιολόγηση του πολλαπλού βιβλίου, αναγκαιότητα που θα προκύψει στα επόμενα χρόνια.

Βελτίωση του διδακτικού πακέτου. Το βιβλίο του μαθητή: αναλύθηκαν τα φύλλα αυτοαξιολόγησης των μαθητών και των καθηγητών και προέκυψαν οι αντίστοιχες βελτιώσεις για το βιβλίο του μαθητή. όπου υπήρχαν. Έτσι προέκυψαν οι βελτιώσεις στο βιβλίο του μαθητή. Σε σχέση με τον εργαστηριακό οδηγό δεν υπήρξαν παρατηρήσει ή σημαντικές διορθώσεις. Το ίδιο και για τον οδηγό του καθηγητή.

Αξιολόγηση εργαστηριακής πρακτικής. Η πρόταση που διαμορφώθηκε για την αξιολόγηση της εργαστηριακής πρακτικής φαίνεται να είναι εφαρμόσιμη. Περιέχει μια πολυσχιδή αξιολόγηση τόσο σε  επίπεδο ομάδας όσο και σε ατομικό.

Επίτευξη διδακτικών στόχων. Η εισαγωγή του μικροσκοπικού προτύπου για την ενιαία ερμηνεία των φαινομένων φαίνεται ότι μπορεί να αξιοποιηθεί λειτουργικά από ένα ποσοστό 20% των μαθητών, όμως έδωσε τη δυνατότητα σε ποσοστό τουλάχιστον 40% να βελτιώσουν την μακροσκοπική περιγραφή του φαινομένου και να διακρίνουν έννοιες όπως θερμότητα, θερμοκρασία. Επίσης η ερμηνεία των φαινομένων με χρήση ενός προτύπου δομής της ύλης προκαλεί το ενδιαφέρον των μαθητών, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις των καθηγητών οι οποίοι θεωρούν την εισαγωγή του αντίστοιχου προτύπου από τα πλέον θετικά στοιχεία του βιβλίου του μαθητή.  Η εισαγωγή του προτύπου δεν φαίνεται να προκάλεσε σύγχυση του μακρόκοσμου με τον μικρόκοσμο στους μαθητές, αντίθετα τους βοήθησε στην κατανόηση των μακροσκοπικών εννοιών.  Όσο αφορά την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού υλικού σε σχέση με τις εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών και την βαθμό επίτευξης των διδακτικών στόχων ασφαλέστερα συμπεράσματα θα μπορούσαν να εξαχθούν από την παράλληλη εφαρμογή περισσότερων του ενός διδακτικών πακέτων. Δυστυχώς δεν υπάρχει δυνατότητα σύγκρισης αυτών των αποτελεσμάτων με αντίστοιχα από την Ελληνική ή διεθνή βιβλιογραφία καθότι, απ΄ ότι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δεν έχουν πραγματοποιηθεί αντίστοιχες έρευνες.

Η διδακτική προσέγγιση που ακολουθήθηκε στη συγγραφή του διδακτικού πακέτου φαίνεται να απευθύνεται στο επίπεδο γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών αυτής της ηλικίας. Αυτό  ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι επιδόσεις των μαθητών, στα τελικά διαγωνίσματα του Ιουνίου, , ήταν βελτιωμένες συγκριτικά με τις αντίστοιχες της ίδιας τάξης την προηγούμενη χρονιά. Τα θέματα στα οποία διαγωνίσθηκαν οι μαθητές των Ιούνιο δόθηκαν από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.

Παραδοτέο υλικό:

1.    Εκπαιδευτικό υλικό:

Βιβλίο μαθητή (αρχική εκτύπωση (ασπρόμαυρη) αρχική έκδοση – έγχρωμη στα πλαίσια του έργου ΣΕΠΠΕ – μερικά βελτιωμένη έκδοση στα πλαίσια του έργου 15).

• Εργαστηριακός οδηγός
• Οδηγός του καθηγητή
• Σειρά διαφανειών
• CD  με διαφάνειες
• CD με εικόνες του βιβλίου
• Αναλυτικό πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών
• Σημειώσεις για την επιμόρφωση
• Οδηγός εργαστηριακών διατάξεων

• Ερωτηματολόγια διδασκόντων
• Φύλλο αυτοαξιολόγησης μαθητών
• Εκθέσεις εποπτών, Διευθυντών σχολείων, εκπαιδευτικών
• Δοκιμασίες ελέγχου μαθητών
• Πρότυπα θέματα για την αξιολόγηση της εργαστηριακής πρακτικής

3.    Έκθεση αξιολόγησης

4.     Εγχειρίδιο αξιολόγησης Εξοπλισμός Σχολείων:

Στα πλαίσια του προγράμματος τα 5 δημόσια σχολεία Φυσικών επιστημών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα εξοπλίσθηκαν με πλήρη σειρά εργαστηριακών οργάνων σε πολλαπλότητα για την πραγματοποίηση του συνόλου των εργαστηριακών ασκήσεων του Γυμνασίου.