Ένταξη Τεχνολογιών (πληροφορικής) στην Α/θμια Εκπαίδευση και Αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Η/Υ με την άμεση εμπλοκή του στην εκπαιδευτική διαδικασία

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ:
Δ. Ψύλλος

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:
Δ. Ψύλλος - Καθηγητής ΠΤΔΕ, ΑΠΘΒ.
Τσελφές Επ. Καθηγητής ΠΤΔΕ-ΑΠΘΔ.
Σταμάτης Καθηγητής ΤΕΙΘΓ.
Μπισδικιάν Εκπαιδευτικός, Υπ.Διδάκτορας ΠΤΔΕ-ΑΠΘ
Χ. Σχιστός Εκπαιδευτικός, Σχολικός Σύμβουλος

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ "ΕΜΨΥΧΩΤΕΣ"

1. Δ. Διαμαντόπουλος - Εκπαιδευτικός Σύμβουλος
2. Κ. Θεοδωρίδης - Εκπαιδευτικός, Μεταπτυχιακός φοιτητής στο ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής. Κατεύθυνση Διδακτική Φυσικών Επιστημών και Νέες Τεχνολογίες»
3. Ι.  Λεύκος -  Εκπαιδευτικός, Μεταπτυχιακός φοιτητής στο ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής. Κατεύθυνση Διδακτική Φυσικών Επιστημών και Νέες Τεχνολογίες»
4. Ι.  Νοϊτσης - Εκπαιδευτικός
5. Α. Παρασκευάς - Εκπαιδευτικός, Μεταπτυχιακός φοιτητής στο ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής. Κατεύθυνση Διδακτική Φυσικών Επιστημών και Νέες Τεχνολογίες»

Αναγκαιότητα:

Mια από τις πρωταρχικές ανάγκες που προσπάθησε να καλύψει το πρόγραμμα είναι η εισαγωγή του μαθητή στην σύγχρονη τεχνολογία, πράγμα που θα του χρησιμεύσει στις προσωπικές και κοινωνικές δραστηριότητες και επιλογές του. Επιπλέον αναγκαιότητα ήταν η ενσωμάτωση του σχολείου στις κοινωνικές, επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Πιστεύουμε ότι το πρόγραμμα συνέβαλλε στο σκοπό αυτό καθώς και στην  εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση που θεωρείται πλέον επιβεβλημένη.

Στόχοι:

Αντικείμενο του πειραματικού αυτού προγράμματος ήταν

• Ο εμπλουτισμός και υποστήριξη της διδασκαλίας στο Δημοτικό Σχολείο με το διαθέσιμο λογισμικό
• Η γνωριμία και εξοικείωση των μαθητών με τους Η/Υ ως μέσο διδασκαλίας και πηγή πληροφόρησης
• Η μελέτη των πρακτικών που ακολουθούν οι εκπαιδευτικοί κατά την εφαρμογή της διδασκαλίας με Η/Υ

Επιδιώχθηκε ακόμη η πληρέστερη κατανόηση και εμπέδωση της διδασκόμενης ύλης διαφόρων μαθημάτων (π.χ. γλώσσα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες και ιστορία), εκτός των συμβατικών διαδικασιών  μάθησης στην εκπαιδευτική διαδικασία, με αύξηση της παραστατικότητας και της ελκυστικότητας στην παρουσίαση της γνώσης. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν Εκπαιδευτικά Προγράμματα σε CD ROM, που έχουν αξιολογηθεί και επιλεγεί από την ελληνική αγορά. Οι μαθητές παρακινήθηκαν σε δραστηριότητες-πρωτοβουλίες,  για την πραγματοποίηση των οποίων χρησιμοποίησαν τις γνώσεις που απέκτησαν από την ενασχόλησή τους με τους Η/Υ στο πλαίσιο του έργου. Τα σχολεία αφενός μεν βελτίωσαν τον εξοπλισμό τους αφετέρου δε, επιδιώχθηκε η ενσωμάτωση των κοινωνικών, επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων.

Εφαρμογή:

Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε στα παρακάτω σχολεία:

Αποτελέσματα:

1. Υπήρξε αύξηση των κινήτρων μάθησης κατά τη διαδικασία αναζήτησης και κατάκτησης της γνώσης στα γνωστικά αντικείμενα-ενότητες, που υποστηρίχθηκαν από τις νέες τεχνολογίες καθώς και βελτίωση της επίδοσης των μαθητών όπως αυτή διαπιστώνεται μέσα από τις «καθιερωμένες» μορφές αξιολόγησης (υπάρχουσες και νέες). Ως εκ τούτου πιστεύουμε πως η χρήση νέων τεχνολογιών βελτίωσε το κλίμα της διδασκαλίας υπό την προϋπόθεση ότι η μάθηση με χρήση νέων τεχνολογιών γίνεται πιο ευχάριστη και η σχέση δασκάλου-μαθητή  πιο δημοκρατική.
2. Συνέβαλε τα μέγιστα στην αλλαγή του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας ενός σημαντικού αριθμού σχολείων, με την εφαρμογή-έστω και σε βασικό επίπεδο της αρχής της «ειδίκευσης» για συγκεκριμένα μαθήματα των εκπαιδευτικών στις Ε και ΣΤ τάξεις,.
3. Οι μαθητές έγιναν αρκετά ικανοί στο χειρισμό του Η/Υ και στην εκμετάλλευση των δυνατοτήτων, που αυτός προσφέρει.
4. Επιτεύχθηκε μέχρις ενός σημείου η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μαθητών διαφόρων συνεργαζόμενων σχολικών μονάδων, και η υλοποίηση κοινών δραστηριοτήτων, όπως έκδοση τοπικής και ενδεχομένως και διαδικτυακής εφημερίδας, καθώς και η στήριξη-ενίσχυση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, θεματικών και προσεγγίσεων που γίνονται σε πολλά σχολεία εκτός ωρολογίου προγράμματος.
5. Επιτεύχθηκα η γνωριμία των μαθητών και άλλων σχολείων με το νέο Τεχνολογικό περιβάλλον και τις τεράστιες δυνατότητες που αυτό παρέχει, μέσα από προγραμματισμένες επισκέψεις στις αίθουσες Νέων Τεχνολογιών και Φυσικών Επιστημών.
6. Ο διδακτικός στόχος του ελέγχου της τάξης δεν μπορεί να αγνοηθεί στο σχεδιασμό της διαμόρφωσης των σχολικών χώρων που θα υποδεχτούν τις καινοτομίες. Οι διαδικασίες που εξυπηρετούν το στόχο αυτό φάνηκε ότι οδήγησαν τους εκπαιδευτικούς εφαρμογής σε υπερβολική δαπάνη του χρόνου της εργασίας τους. Μια τέτοια προοπτική βάζει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των καινοτομιών.
7. Οι διδακτικοί στόχοι του να μάθουν οι μαθητές το περιεχόμενο και του να καλυφθεί το περιεχόμενο αυτό, δεν είναι επίσης δυνατόν να αγνοηθούν. Έτσι οι τοπικές τροποποιήσεις του Αναλυτικού Προγράμματος φαίνεται ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν και να πετύχουν μόνο με τη λογική των πρόσθετων δραστηριοτήτων, γεγονός που μπορεί να ενισχυθεί και να επιβιώσει ίσως με την ελάττωση των δραστηριοτήτων του επίσημου ΑΠ.
8. Κάτω από την πίεση των ίδιων στόχων το διαθέσιμο στην αγορά λογισμικό οδηγείται μάλλον στην αξιοποίησή του ως υλικού επανάληψης και αξιολόγησης παρά ως υλικού άμεσα συνδεδεμένου με τη διδασκαλία.
9. Διδακτικά πάντως οι εκπαιδευτικοί φαίνεται ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την όποια καινοτομία. Η διδακτική τους εμπειρία φάνηκε ότι τους επιτρέπει να ενεργοποιούν όλα σχεδόν τα εμπειρικά χαρακτηριστικά της επιτυχούς μάθησης και παράλληλα να "εφευρίσκουν" καινοτόμες διδακτικές προσεγγίσεις κατάλληλες για τα νέα εκπαιδευτικά υλικά. Οι εκπαιδευτικοί εφαρμογής προχώρησαν επίσης και σε αξιολογήσεις του λογισμικού, κυρίως σε σχέση με τις διδακτικές τους στρατηγικές.
10. Η παραγωγή τέλος που σχετίζεται με δραστηριότητες άτυπης εκπαίδευσης (όπως η έκδοση μαθητικών εντύπων) φαίνεται ότι μπορεί να εξυπηρετηθεί από τις τεχνολογικές καινοτομίες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται ότι οι καινοτομίες αυτές μπορούν να τη βοηθήσουν να ξεπεράσει τις ενδογενείς της αδυναμίες. Έτσι, οι εκδόσεις με σχετικά μεγάλο χρόνο ζωής επιβίωσαν χάρη στο ανταγωνιστικό προς τα ΜΜΕ περιεχόμενό τους, ενώ τα τεχνολογικά εξελιγμένα έντυπα παρέμειναν στη βάση και του δηλωμένου στόχου τους αναμνηστικά.

Παραδοτέο υλικό:

1. Πίνακας συμμετεχόντων σχολείων συνοδευόμενος από ανάλυση των χαρακτηριστικών τους
2. Πρόγραμμα ημερίδας και εργασιών
3. Φάκελοι υλικών σε επιμέρους μαθήματα (φύλλα εργασίας μαθητών, σχέδια μαθημάτων με Η/Υ, ωρολόγια κατανομή ύλης)
4. Πίνακας προμηθειών σχολείων για τις Νέες Τεχνολογίες και τις Φυσικές Επιστήμες
5. Σχολικά έντυπα από τους μαθητές (σχολικές εφημερίδες, έντυπα)
6. Έντυπα πληροφοριακού υλικού  για την τοπική Ιστορία (με πηγή το Internet)
7. Κριτική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού λογισμικού
8. Προτάσεις ένταξης των δραστηριοτήτων του έργου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα
9. Εκθέσεις Προόδου (όπως ζητηθούν από το φορέα)
10. Πρόγραμμα σεμιναρίων και εργασιών
11. Τελική Έκθεση
12. Εναλλακτικές προτάσεις ένταξης Νέων Τεχνολογιών και πειραματικής διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών στο Αναλυτικό Πρόγραμμα
13.   Διαμορφωμένες αίθουσες Φυσικών Επιστημών και Νέων Τεχνολογιών.

Εξοπλισμός Σχολείων:

1. Δημοτικό Σχολείο Ασβεστοχωρίου: Οθόνη Η/Υ, διαφανοσκόπιο, 2 Η/Υ, CDR+2 Mouse, Σκληρός δίσκος, μικροσκόπια, στερεοσκόπιο, συσκευή φαξ.
2. Δημοτικό Σχολείο Πανοράματος: Κάρτα video, όργανα φυσικής, περιφερειακά Η/Υ, υλικά Η/Υ, κάρτα ήχου.
3. Δημοτικό Σχολείο Κιλκίς: Τηλεόραση 34’’, συσκευή φαξ, video, modem, converter.
4. Δημοτικό Σχολείο Σερρών: Θερμόμετρα, πρόπλασμα, συσκευή φαξ, περιφερειακά Η/Υ,
5. 2 επεξεργαστές Η/Υ, μνήμες, modem.